متن مقاله
در کتب روایی و متون مقدس دینی، عید نوروز شروع فصل بهار و سرسبزی طبیعت رنگارنگی است که خدا آن را به‌وجود آورده و به انحای مختلف مورد ستایش و تکریم قرار گرفته است، چرا که در باب تماشای طبیعت شگفت‌انگیز و قدرت خلق آن توسط خدای بی‌همتا، در سیمای ستودنی نوروز و بهار، از پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) روایاتی وارد شده است. عید نوروز نه‌تنها جشن رستاخیز طبیعت و سرآغاز فصل شکوفایی طبیعت انسان‌هاست، بلکه نقطه عطفی ارزشمند برای تجدید نظر و تکاپوی مجدد در انسان‌ها در کلیه عرصه‌های مربوط به زندگی یک‌سال گذشته، و نیز تجلّی آداب پسندیده موکّده در دین اسلام از قبیل: دید و بازدید، صله رحم، هدیه دادن و هدیه گرفتن، نظافت و پاکیزگی خود و پیرامون خود، استعمال بوی خوش، غسل کردن و روزه گرفتن و ... است.
هر چند نوروز با امتیازات ویژه و طبیعی که دارد، جایگاه خاصی در میان اعیاد متبرک اسلامی مثل (عید قربان و عید فطر) ندارد و حال و روزش مانند سایر ایام عادی است. اما به خاطر برخی روایات، قابل ملاحظه و مورد پذیرش در میان اقوام و ملل مختلف، خصوصاً در میان مردم ایران و... است.
از جمله روایات، این روایت است که فضائل زیادی را برای این روز نقل می‌کند و در حقیقت برخی از عبارات آن با اعتقادات شیعیان هم‌خوانی دارد: «از معلی بن خنیس روایت شده که  محضر امام صادق (علیه‌السلام) در روز نوروز وارد شدم که فرمود: می‌دانی امروز چه روزی است؟ گفتم فدایت شوم، این روز روزی است که عجم آن را بزرگ می‌دارند و در آن هدیه می‌دهند. امام فرمود: قسم به بیت عتیقی که در مکه است، این نیست مگر برای امر قدیمی که آن را برایت می‌گویم تا آن را بفهمی. گفتم ای آقای من! اگر این از جانب شما آموخته شود، برای من دوست داشتنی‌تر است از این‌که اموات من زندگی کنند و دشمنان من بمیرند. پس حضرت فرمود: ای معلی بن خنیس! روز نوروز روزی است که:
- خداوند از بندگانش پیمان گرفت که او را عبادت کنند و برایش شریکی قائل نشوند.
- روزی که کشتی نوح به کوه جودی استقرار یافت.
- به پیامبر و جانشینان برحقش ایمان آوردند.
- اولین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و بادها در آن وزیدن گرفته و زینت زمین در این روز آفریده شد.
- روزی که پیامبر اکرم، امیرالمؤمنین را بر شانه‌هایش گذاشت، تا بت‌های قریش را از بالای بیت الحرام به زمین انداخته و بشکند و...
- روزی که پیامبر اکرم به اصحاب خود امر کرد که با علی (علیه‌السلام) به اسم امیرالمؤمنین بیعت کنند...
- روزی که حضرت علی (علیه‌السلام) به اهل نهروان غالب و پیروز گشت و ذوالثدیه را به قتل رسانید.
- روزی که قائم ما ظهور می‌کند و بر دجّال ظفر یافته و او را در زباله‌دانی کوفه به دار می‌آویزد و روز نوروزی نیست، مگر این‌که در آن روز، در پی فرج هستیم؛ برای این‌که آن روز از ایام ما و ایام شیعیان ماست، که عجم آن را حفظ کرده، در حالی‌که شما آن را ضایع کردید...»[1]

پی‌نوشت:

[1]. «عن معلی بن خنیس قال دخلت علی الصادق جعفر بن محمد (ع) یوم النیروز؛ فقال: أتعرف هذا الیوم؟ قلت: جعلت فداک، هذا یوم تعظّمه العجم و تتهادی فیه. فقال ابوعبدالله الصادق(ع) ...»
بحار الانوار، علامه مجلسی، موسسه الوفاء بیروت، لبنان، ج59 ص91 باب22. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، بیروت، لبنان، باب استحباب صلاه النیروز... ج6 ص353. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، ج8 ص173. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.