پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پیامبرخوانده‌ی بهائی در خصوص نحوه‌ی تبدیل مس به طلا گفته است: «در ماده‌ی نحاسی (مِس) ملاحظه فرمایید که اگر در معدن، از غلبه‌ی یبوست (متضاد رطوبت= خشکی) محفوظ بماند، در مدت هفتاد سَنه (سال) به مقام ذهبی می‌رسد (طلا می‌شود). اگرچه بعضی خود نحاس (مس) را ذهب (طلا) می‌دانند که به واسطه‌ی غلبه‌ی یبوست (خشکی) مریض شده و به مقام خود نرسیده».[1]
اما هرچند گروهی از بهائیان در دفاع از این کلام غیرعلمی جناب بهاء، توجیهاتی آورده و آن را تنها نقل قول و نه باور او عنوان کرده‌اند؛ ولی در هر صورت شوقی افندی راه هرگونه توجیهی را بسته و گفته است: «همين موضوع نيز درباره‌ی جمله بهاءالله در ايقان درباره‌ی تبديل مس به طلا بعد از هفتاد سال تحت شرايط خاصی صدق می‌كند. ما به عنوان بهائيان بايد فرض كنيم كه ايشان به تمام علوم دسترسی داشته‌اند و به شرايط قطعی فيزیکی اشاره كرده‌اند كه در تئوری ممكن است وجود داشته باشند. اگر چه ما نمی‌دانيم اين شرايط علمی چه هستند اما به هيچ وجه موجب بطلان سخنان بهاءالله نخواهد بود».[2]
در این صورت چگونه می‌توان نظریه‌ی محال علمی و وقوعی جناب بهاء را تأیید کرد و در عین حال، درباره شعار لزوم تطبیق دین با علم و عقل در بهائیت سخن گفت: «تعلیم چهارم حضرت بهاءالله آن‌که دین باید مطابق علم باشد زیرا خدا عقل به انسان داده تا حقایق اشیاء را تحقیق نماید. اگر مسائل دینیه مخالف عقل و علم باشد وهم است، زیرا مقابل علم جهل است و اگر بگوئیم دین ضدّ عقل است، مقصود این است که دین جهل است».[3]

پی‌نوشت:
[1]. حسینعلی نوری، ایقان، هوفمایم آلمان: لجنه‌ی ملّی نشر آثار بهائی به زبان فارسی و عربی، 1988 م، ص 104.
[2]. هلن هورنبی، انوار هدایت، نسخه‌ی الکترونیکی، صص 599-598، شماره: 1580.
[3]. عباس افندی، خطابات، لانگنهاین آلمان غربی: لجنه‌ی ملّی نشر آثار امری به زبان‌های فارسی و عربی، 127 بدیع، ج 2، ص 147.