پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وهابیت به پیروان محمد بن عبدالوهاب (متوفای 1206 قمری) گفته می‌شود. وهابیت به پیروی از عقاید ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب، مذهب جدیدی را بنیان‌گذاری کرده است. در حقیقت می‌توان گفت که وهابیت مذهب پنجمی است، در مقابل مذاهب اربعه؛ زیرا علمای اسلام که با عقاید وهابیت آشنا هستند، تصریح می‌کنند که وهابیت مذهبی جداگانه و دارای ایده‌های مستقل از مذاهب چهارگانه است؛ زیرا استقلال مذهب وهابی از دیگر مذاهب اربعه، به گونه‌ای است که خود این مذاهب اربعه به آن اندازه که با وهابیت اختلاف دارند، با یکدیگر اختلاف ندارند.
به همین جهت حسن فرحان مالکی می‌گوید: وهابیت به گونه‌ای عمل کرده است که از همه مذاهب متفاوت است، به گونه‌ای که قطعاً باید آن را یک مذهب نامید. هر چند پیروان وهابیت نمی‌خواهند که وهابی شمرده شوند، ولی بر اساس معیارهای علمی باید از وهابیت به عنوان مذهبی جدا و مستقل از دیگر مذاهب اهل تسنن نام برد.[1]
عبدالعزیز بن باز، بزرگ‌ترین مفتی معاصر وهابی در این باره می‌گوید: برخی نام وهابیت را برای ما پیروان محمد بن عبدالوهاب انتخاب کرده‌اند، ولی در حقیقت این نامی است که دشمنان برای ما برگزیده‌اند؛ زیرا ما پیروان سلف صالح و طریقت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هستیم. محمد بن عبدالوهاب دین جدید و مذهب جدیدی نیاورد، بلکه او به توحید و طریق سلف فراخواند. ولی با این اوصاف برای پیروان محمد بن عبدالوهاب دشمنانی است که می‌گویند شما مذهب پنجمی در مقابل مذاهب اربعه هستید.[2]
با توجه به سخنان بالا، باید گفت که حقیقت امر آن است که وهابیت به عنوان یک مذهب جدید است، زیرا هم در فقه و هم در عقاید با دیگر مذاهب اربعه اهل سنت اختلافات اساسی دارد. مثلاً در فقه، مذاهب اربعه  پیروان یکی از ائمه اربعه هستند، ولی وهابیت خود را مجتهد مطلق و در حد ائمه اربعه می‌دانند، به همین جهت از ائمه اربعه پیروی نمی‌کنند. اختلافات وهابیت با دیگر مذاهب اربعه، آن‌چنان زیاد است که قطعاً وهابیت به عنوان مذهب پنجم در مقابل مذاهب اربعه، قد علم کرده است و خواهان نابودی مذاهب اربعه است.

نویسنده: مجتبی محیطی

پی‌نوشت:

[1]. فرحان مالکی، حسن، نگاهی به غلو اندیشی و افراط گرایی علمای معاصر عربستان، موسسه فرهنگی هنری آفتاب خرد، تهران، 1396ش، ص35
[2]. «وكذبوا عليهم وقالوا: إنهم مذهب خامس» بن باز، عبد العزيز بن عبد الله (م 1420)، فتاوى نور على الدرب، جمعها: الدكتور محمد بن سعد الشويعر، ج3، ص149.