دموکراسی، نظام حامیتی مردم بر مردم را گویند و از آنجا که تنها موردی را که مردم در تعیین و انتخاب حاکم اسلامی با اقبال عمومی و بدون هیچ نقشه از پیش تعیین شده‌ای به ثمر نشاندند، رساندن قدرت حاکمیتی به دست امیرالمومنین (علیه السلام) بود که پس از 25 سال خانه نشینی آن حضرت به وقوع پیوست. حال اگر این روند ادامه می‌یافت، مردم که عبارت بودند از اصحاب، یاران، تابعین و تابعین رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) کسانی را بر می‌گزیدند که اسلام زمان پیامبر را برایشان تداعی کنند و ما شاهد فراگیر شدن نظام اسلامی به معنای واقعی آن بودیم.
این سخن ادعای یک شیعه نیست بلکه علمای اهل‌سنت بر آن اذعان دارند که اگر معاویه حکومت را استبدادی نمی‌کرد الان آنچه بر جهان حکومت می‌کرد، شریعت اسلامی بود. محمد رشید رضا از علمای بزرگ اهل‌سنت، از زبان یکی از دانشمندان بزرگ غربی چنین نقل می‌کند: «شایسته است مجسمه معاویه را از طلا ساخته و در میدان پایتخت کشور قرار دهیم. از وی علت این سخن را پرسیدند، پاسخ داد: زیرا معاویه بود که سیستم حکومت اسلامی را از نظام دموکراسی به نظام استبدادی تبدیل کرد؛ اگر معاویه این کار را نکرده بود اسلام سراسر جهان را فرا گرفته بود و مردم آلمان و سایر کشورهای اروپایی همه مسلمانانی عرب بودیم.» [1]

پی‌نوشت:
[1]. سید رشید رضا، تفسیر المنار، ج11، ص260