حکم لعن علنی

  • 1396/07/18 - 11:50
لعن علنی به فتوای مراجع تقلید، به دلیل اینکه موجب سوء استفاده‌ی دشمنان علیه مکتب اهل بیت (علیهم‌السلام) می‌شود، جایز نیست. در آیه‌ای از قرآن صریحاً توهین به مقدسات دیگران نهی شده است و از آن‌جا که ملاک در سب و لعن از جهت عکس العمل مخالفین واحد است،‌ می‌توان گفت که شامل لعن علنی مقدسات مخالفین نیز می‌گردد.

.

پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ لعن يعنی آرزو و دعای دورشدنِ ملعون از رحمت خداوند که در قرآن و روایات وارد شده و با سب و دشنام تفاوت دارد. هدف از لعن چیست و چرا ما لعن می‌کنیم؟! آیا برای بغض و کینه‌ی شخصی است یا به دستور ائمه‌ی معصومین و به خاطر خداست یا نه چون می‌خواهیم به خدا و رسول و خاندانش اظهار ارادت و اطاعت کنیم، این کار را می‌کنیم؟
اگر به‌خاطر کینه‌ی شخصی و هوای نفس است که ارزشی ندارد؛ چون عملی که برای خدا نیست بی‌ارزش است، و اگر می‌خواهیم به خدا و رسول و خاندانش اظهار ارادت و اطاعت کنیم، باید به روایات ایشان مراجعه کرده و در عصر غیبت به فقها و علمای ربانی مراجعه کنیم. تمام مراجع و فقها لعن علنی را جایز نمی‌دانند،[1] به فتوای همه‌ی مراجع معظم تقلید، انجام کارهایی که بر ما واجب نیست - ولو مستحب هم باشند- اگر انجام آن کارها موجب سوء استفاده‌ی دشمنان علیه مکتب اهل بیت (علیهم‌السلام) شود تا به پیروان اهل بیت توهین کنند یا موجب اختلاف بین مسلمانان باشد، جایز نیست.
هم‌چنین از شاخصه‌های اصلی مکتب اهل بیت (علیهم السلام) به واسطه شرایط سخت حاکم، تقیه بوده است. ائمه اطهار (علیهم السلام) به‌جهت حفظ خود و شیعیانشان، شیعه را با این اصل عقلی و قرآنی آشنا نموده و به آن‌ها در شرایطی که در معرض خطر بوده‌اند دستور تقیه و کتمان عقیده‌ی خویش را داده‌اند. با نگاهی به تاریخ حیات شیعه نیز می‌یابیم که شیعیان با توجه به این امر توانسته‌اند شرایط سخت موجود در دوران بنی امیه و بنی عباس را پشت سر گذاشته و مکتب اهل بیت (علیهم السلام) را به قرون بعدی منتقل سازند.
بنابراین اصل تقیه[2] امری است که حاکم بر شرایط و احوالات جامعه‌ی شیعی بوده و با توجه به چنین اصلی می‌توان گفت دستور لعن علنی بر خلاف تقیه خواهد بود و نهی از لعن نیز منطبق بر اصل تقیه است؛ از این رو، اگر نهی صریحی نیز در میان نباشد و تنها ما عنوان و احکام تقیه را داشته باشیم برای نهی از چنین عملی کفایت خواهد کرد.
در مورد نهی صریح از توهین به مقدسات که مطابق با این آیه از قرآن است: «وَ لاَ تَسُبُّوا الَّذِينَ‌ يَدْعُونَ‌ مِنْ‌ دُونِ‌ اللَّهِ‌ فَيَسُبُّوا اللَّهَ‌ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ‌.[108/انعام] (به معبود) کسانی‌که غیر خدا را می‌خوانند دشنام ندهید، مبادا آن‌ها (نیز) از روی (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند!» نیز شیخ صدوق در کتاب اعتقادات خویش نقل کرده است: «اعتقاد ما در تقیه آن است که تقیه واجب است و کسی‌که آنرا ترک نماید به منزله‌ی کسی است که نماز را ترک نموده است. به امام صادق (علیه السلام) گفته شد: ای فرزند رسول خدا! ما می‌بینیم که در مسجد شخصی است که آشکارا به دشمنان شما دشنام می‌دهد و آنان را نام می‌برد. حضرت فرمودند: او را چه شده، خدا او را لعنت کند که متعرض ما می‌شود، در حالی‌که خداوند می‌فرماید: (به معبود) كسانى‌كه غير خدا را می‌خوانند دشنام ندهيد، مبادا آن‌ها (نيز) از روى (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند.»[3]
هر چند که مورد روایت سب و دشنام علنی است؛ اما از آن‌جا که ملاک در سب و لعن از جهت عکس العمل مخالفین واحد است،‌ می‌توان گفت که شامل لعن علنی مقدسات مخالفین نیز می‌گردد.
حالا باید از افرادی که با جهل خود سبب بهانه دادن به دست دشمن و کشتار شیعیان می‌شوند، سؤال کرد به چه قیمتی بر روی رفتارهای جاهلانه خود که خلاف فتوای مراجع و مضمون روایات اهل بیت (علیهم السلام) است، پافشاری می‌کنید و در ریختن خون شیعیان مظلوم شریک می‌شوید؟!

پی‌نوشت:

[1]. سایت هدانا، «لعن علنی از نظر مراجع»
[2]. الکافی، کلینی، دار الكتب الاسلامية، ج2، ص224. «يَا مُعَلَّى اكْتُمْ أَمْرَنَا وَ لا تُذِعْهُ فَإِنَّهُ مَنْ كَتَمَ أَمْرَنَا وَ لَمْ يُذِعْهُ أَعَزَّهُ اللَّهُ بِهِ فِي الدُّنْيَا وَ جَعَلَهُ نُوراً بَيْنَ عَيْنَيْهِ فِي اْلآخِرَةِ يَقُودُهُ إِلَى الْجَنَّةِ يَا مُعَلَّى مَنْ أَذَاعَ أَمْرَنَا وَ لَمْ يَكْتُمْهُ أَذَلَّهُ اللَّهُ بِهِ فِي الدُّنْيَا وَ نَزَعَ النُّورَ مِنْ بَيْنِ عَيْنَيْهِ فِي اْلآخِرَةِ وَ جَعَلَهُ ظُلْمَةً تَقُودُهُ إِلَى النَّارِ يَا مُعَلَّى إِنَّ التَّقِيَّةَ مِنْ دِينِي وَ دِينِ آبَائِي وَ لا دِينَ لِمَنْ لا تَقِيَّةَ لَهُ.» معلّى بن خنيس از امام صادق (عليه السلام) روایت می‌کند که حضرت به وی فرمود: اى معلّى! امر و مسلک ما را كتمان كن و آن را شايع و منتشر نساز، به‌درستى كه كسى‌كه كتمان كند مذهب ما را و شايع نسازد آن را، خداوند در دنيا به سبب اين كتمان به او عزّت دهد و نورى در پيش روى او در آخرت قرار دهد كه او را به بهشت رهنمون سازد و اگر كسى مذهب ما را كتمان نسازد و آن را شيوع دهد، خداوند او را ذليل و خوار سازد و در آخرت نور را از پيش روى او بگيرد و ظلمتى كه او را به جهنم بكشاند براى او قرار دهد. معلّى! تقيّه جزئى از دين من و پدرانم مى‏‌باشد و كسى‌كه تقيّه نكند از دين خارج است.
[3]. اعتقادات الامامیه، صدوق، كنگره شيخ مفيد، 1414ق، ص 107. «إعتقادنا في التقية: أنها واجبة، من تركها كان بمنزلة من ترك الصلاة. و قيل للصادق (عليه السلام): يا بن رسول الله! إنا نرى في المسجد من يعلن بسب أعدائكم ويسميهم فقال: ما له لعنه الله يعرض بنا،  و قال اللّه تعالى: (وَ لا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ‌.) قَالَ الصَّادِقُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) فِي تَفْسِيرِ هَذِهِ الْآيَةِ: لَا تَسُبُّوهُمْ فَإِنَّهُمْ يَسُبُّونَ عَلَيْكُمْ.»

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.