پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چنان‌چه قبلاً نیز در مقالاتی به آن پرداخته شد، سلفیت یک جریان عظیمی است، که در سده‌های اخیر، در جهان اسلام، به‌‌وجود آمده است و شامل وهابیت، سلفیه جهادی، اخوان المسلمین و دیوبندیه می‌شود.[1]
یکی از اعتقادات و شاخصه‌های سلفی‌ها (البته به غیر از دیوبندیه) اجتهاد است، به این معنی که سلفی‌ها بر خلاف اهل سنت، بر این باورند که نباید از ائمه اربعه (ابوحنیفه، مالک، شافعی، احمد بن حنبل) تقلید کرد، بلکه باید مستقیماً به آیات و روایات مراجعه کرده و استباط فقهی کرد.[2] این روش باعث شده است، که جریانات سلفی - تکفیری که با حدیث و قرآن آشنایی کامل ندارند، با مراجعه به آیات و روایات، خود را مجتهد بدانند و بر کرسی افتاء تکیه زده و فتوی صادر کنند. گروه‌هایی مثل جبهه النصره و داعش از این قسم هستند. رهبران این گروه‌ها با این‌که تخصص کافی ندارند، خود را مجتهد می‌پندارند و فتوی صادر می‌کنند. آن‌ها به‌راحتی فتوی به قتل و غارت مسلمین می‌دهند و مسلمانان را کافر می‌پندارند. یا فتوی به جواز نکاح با محارم و زنان شوهردار می‌دهند.[3]
جنایات داعش و گروه‌های جهادی به سطحی رسیده است، که حتی علمای سلفی نیز در مقابل گروه‌های سلفی - جهادی موضع‌گیری کرده‌اند. قرضاوی از علمای سلفی است، که قائل به اجتهاد است، اما در رابطه با اجتهاد‌های سلفیان تکفیری می‌گوید: «از مشکلات عصر ما این است که بسیاری از جوانانی که چند کتاب دینی، مخصوصاً کتب حدیثی می‌خوانند، خیال می‌کنند عالم دهرند و ادعای اجتهاد در دین را دارند. در حالی‌که هنوز قواعد ادبیات عرب را هم نمی‌دانند و چه بسا هنوز اعراب کلمات را خوب نمی‌دانند. علم اصول و فقه نخوانده مجتهد شده‌اند و نه‌تنها درباره ائمه دین، بلکه درباره علمای صحابه نیز نظر می‌دهند و می‌گویند: آنان مردانی بوده‌اند و ما نیز مردانی هستیم.»[4]
هم‌چنین البانی که اجتهاد گراست، نیز در این‌باره می‌گوید: «گروهی در عصر ما ظهور کرده‌اند، که مانند خوارج، مسلمانان را تکفیر می‌کنند و با تأسف شدید این گروه با استناد به آیات وروایات چنین فتوایی می‌دهند. علت این امر علم سطحی این گروه است، زیرا این گروه از قواعد شرعی آگاه نیستند.»[5]
آن‌چه حائز اهمیت است این‌که علمای سلفی‌ چنان آش شوری پخته‌اند، که حتی خودشان از خوردن آن وحشت دارند. زیرا سلفیان تکفیری، فرزندان نامشروع پدران سلفی هستند، اما امروزه به گونه‌ای شده است، که حتی سلفی‌ها نیز نمی‌توانند جریانات تکفیری را تحمل کنند.

پی‌نوشت:

[1]. تفاوت وهابیت با سلفیّت.
[2]. عبدالعزیز بن باز، مجموع فتاوی، تحقیق: محمد بن سعد الشویعر، بی تا، بی جا، (نرم افزار مکتبه الشامله) ج2، ص52.
[3]. رک به مقالات پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب در مورد جهاد نکاح: «جهاد نکاح» در صحیح بخاری و اعترافات تکان دهنده زنان جهاد نکاح (3) و ایدز ، ارمغان جهاد نکاح در سوریه و اعترافات تکان دهنده زنان جهاد نکاح (1) و اعتراف مفتی اعظم تونس به زنا بودن جهاد نکاح و فتوی به سوء استفاده جنسی از زنان و دختران و ...
[4].  یوسف القرضاوی، الصحوه الاسلامیه من المراهقه الی الرشد، دارالشروق، قاهره، چاپ سوم، 2002 م، ص205.
[5]. «فإن مسألة التكفير عموما - لا للحكام فقط بل وللمحكومين أيضا - هي فتنة عظيمة قديمة تبنتها فرقة من الفرق الإسلامية القديمة وهي المعروفة ب (الخوارج) ومع الأسف الشديد فإن البعض من الدعاة أو المتحمسين قد يقع في الخروج عن الكتاب والسنة ولكن باسم الكتاب والسنة والسبب في هذا يعود إلى أمرين اثنين: أحدهما هو: ضحالة العلم والأمر الآخر - وهو مهم جدا -: أنهم لم يتفقهوا بالقواعد الشرعية والتي هي أساس الدعوة الإسلامية الصحيحة.» محمد ناصر الدين الألباني، فتنة التكفير، (نرم افزار مکتبه الشامله) ص2.

نویسنده: مجتبی محیطی