آیا سکوت امیرالمومنین، نشانه رضایت ایشان از حکومت خلفاست؟

  • 1392/05/06 - 00:03
در مقاله ای با عنوان سکوت علی بهترین دلیل بر مشروعیت خلفا،تلاش فراوانی صورت گرفته تا سکوت 25 ساله امیر المومنین بعد از رسول خدا ،به عنوان دلیلی محکم بر مشروعیت حکومت خلفا نشان داده شود . از قرائن پیداست که هدف این مقاله تطبیق این ضرب المثل است که می گوید ، سکوت علامت رضاست . ولی آیا به نظر شما این کلام کلیت دارد و در همه جا سکوت نشانه رضایت است؟

در مقاله ای با عنوان سکوت علی بهترین دلیل بر مشروعیت خلفا ، که چندی است در برخی سایتهای اهل سنت منتشر شده ، تلاش فراوانی صورت گرفته تا سکوت 25 ساله امیر المومنین علیه السلام بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله ،به عنوان دلیلی محکم بر مشروعیت حکومت خلفا نشان داده شود. از قرائن پیداست که هدف نویسنده یا نویسندگان این مقاله تطبیق این ضرب المثل فارسی است که به غلط در میان مردم رایج شده و می‌گوید، سکوت علامت رضاست. ولی آیا به نظر شما این کلام کلیت دارد و در همه جا سکوت نشانه رضایت است؟
در قسمتی از این مقاله چنین آمده است:
اگر به راستی حضرت علی، خلیفه و امام بعد از رسول خدا بود و رسول خدا ، نیز وی را برای بعد از خود به جانشینی تعیین نموده بودند ، و حکومت و خلافت خلفا غاصبانه و از روی ظلم و جور بوده است ، پس چرا او در برابر این همه ناعدالتی و ظلم که شیعه مدعیست ، سکوت کرد؟
مگر علی به اجرای عدالت شهرت نداشت؟
مگر نه این که شیعه مدعیست که پیامبر فرموده است : علی مع الحق و الحق مع علی ...؟
مگر نه این که او در صف اول مبارزه با ظلم و ستم بود؟
پس چرا 25 سال سکوت نمود و نه تنها با خلفا نجنگید بلکه آنان را در مواضعی نیز یاری کرد؟
آیا این سکوت نشانه رضایت قلبی آن حضرت از خلافت خلفا نبوده است؟

نقد مقاله:
برای پاسخ به این شبهه ناچاریم در ابتدا سکوت امیر المومنین (علیه‌السلام) را معنا کنیم و سپس دلیل سکوت ایشان را بیان کرده و در نهایت دیدگاه و ارزیابی آن حضرت را از حکومت خلفا بیان کنیم.
اولا: چه کسی گفته که هر سکوتی نشانه رضایت است؟
ثانیا: سکوت امیرالمومنین بدین معناست که ایشان دست به قبضه شمشیر نبردند و قیام نکردند نه این که آن حضرت هیچ گاه از حق مسلم خود دفاع نکرده یا در مقابل غصب خلافت توسط خلفا، پیمانی را که مردم در غدیر با ایشان بسته بودند به آن‌ها یادآوری نکردند.
لذا سکوت به معنای عدم دفاع از حق خویش و احقاق آن نیست چرا که بارها آن حضرت چه در سقیفه و چه در غیر آن و در دوران حکومت خلفا ، به مردم اعلام می کردند که خلیفه واقعی رسول خدا هستند و خلفا غاصبند .ان شاء الله  به زودی شواهدی را در این زمینه ذکر خواهیم کرد .
پس بدین معنا آن حضرت اصلا سکوت نکردند و این که گفته می شود ایشان سکوت کردند از باب مسامحه در لفظ است بلکه صحیح آن است که گفته شود ایشان جنگ و قیام نکردند و صبر کردند.
یکی از شواهد مهم بر این مدعا، داستان معروف ابوالصمصام است که خلاصه آن چنین است که وی در زمان حیات رسول خدا نزد ایشان آمده و سوسماری را جلوی حضرت انداخت و گفت: اگر در ادعای نبوتت راست می گویی باید این سوسمار به تو ایمان بیاورد .پیامبر به او فرمودند تو رئیس یک قبیله 4000 نفری هستی قول می دهی که اگر سوسمار ایمان آورد همه افراد قبیله ات را مسلمان کنی در قبال این که من هم 80 شتر سرخ موی یک دست و چشم سیاه را به تو بدهم؟
او این شرط را پذیرفت و پس از این که سوسمار روی دو پایش ایستاد و به رسالت پیامبر اکرم شهادت داد، مسلمان شد و رفت تا به قولش وفا کند.
پس از مدتی وقتی برای گرفتن شتران آمد ،دید که رسول خدا از دنیا رفته است.
حال این جریان را به قضیه عدم سکوت امیر المومنین علیه السلام مرتبط می کنیم بدین نحو که وقتی رسول خدا از دنیا رفتند، امیر المومنین به جارچیان مدینه فرمودند که در کوچه ها جار بزنند که ای مردم اگر کسی دینی یا قرضی از رسول خدا دارد بیاید و آن را از جانشین بر حق ایشان ،علی بگیرد ، چون رسول خدا فرموده بودند: یا علی انت تقضی دینی و امانتی.
ابوبکر نیز که خود را خلیفه رسول الله می خواند در مقابل این اقدام امیر المومنین دستور داد تا جارچیان بگویند هر کس قرضی بر رسول خدا دارد آن را از خلیفه بر حق او ابوبکر تحویل بگیرد.
وقتی امیر المومنین از اقدام ابوبکر آگاه شدند فرمودند او به زودی از کارش پشیمان شده و رسوا می‌گردد.
وقتی صدای جارچیان به ابوالصمصام رسید او نزد ابوبکر رفت و تقاضای 80 شتری را نمود که رسول خدا به او وعده داده بود ،و ابوبکر که از ماجرای شتران بی اطلاع بود دستور داد تا وی را کتک بزنند. او با سر و روی خون آلود از نزد ابوبکر خارج شد که صدای جارچیان امام علی علیه السلام را شنید لذا نزد وی رفت و وقتی از درب وارد شد بی آن که سخنی بگوید، حضرت به او فرمودند: ای ابو الصمصام، آیا آمده ای تا شترانت را ببری؟
ابوالصمصام  که شگفت زده شده بود گفت: الحق که تو وصی و خلیفه بر حق رسول خدایی و تا آخر ماجرا که به معجزه و علم غیب امام، او به شترانش رسید.
غرض از طرح این ماجرا این بود که ثابت کنیم امیرالمومنین هیچ‌گاه سکوت نکرد.
ثالثا: این چه رضایتی است که شما از سکوت حضرت استفاده می‌کنید حال آن که خود ایشان در نهج البلاغه می‌فرمایند: من صبر کردم در حالی که خار در چشم و استخوان در گلو داشتم. به نظر شما آیا چنین سکوتی نشانه رضایت است؟

رابعا: سوال این است که چرا امیر المومنین علیه‌السلام بر علیه خلفا قیام نکردند؟ پاسخ را می توانیم از لا به لای تاریخ بیرون بکشیم
با نگاهی به تاریخ خواهیم دید که ایشان به دلیل مصالحی که همه آن ها متوقف بر حفظ اصل و اساس اسلام بود دست به قیام نزدند که در این جا به برخی از آن مصالح اشاره می‌کنیم.
1- نداشتن یار و یاور: هر قیام و حرکتی نیازمند عده ای است که با انسان همراهی نمایند و گرنه به تنهایی امکان پذیر نیست. در شرایطی که اکثریت مردم با ابوبکر بیعت کرده‌اند، قیام و اعلان جنگ تنها باعث بیشتر شدن دشمنان ایشان می شد و کاری را از پیش نمی‌برد.
2- وجود دو امپراطوری بزرگ ایران و روم: که دشمن اصلی مسلمانان بودند و هر لحظه منتظر فرصتی بودند تا به مدینه حمله کرده و اساس اسلام را نابود کنند و قیام امیر المومنین شرایط را برای حمله آن ها مساعد می نمود لذا صبر کردن بهتر بود تا قیام که به نابودی اصل اسلام می‌انجامید.
3- وجود حزب طلقا: در آن زمان حزب طلقا نیز به سر گردگی ابوسفیان پدر معاویه وجود داشت که مملو بود از منافقین و دشمنان اسلام و ایشان نیز منتظر فرصتی برای کودتا و ضربه زدن به اسلام بودند.
4- وجود گروهای مختلف مخالفین: گروه‌های دیگری نیز وجود داشتند که به دلیل کینه های کهنه خود منتظر چنین فرصتی بودند مثل منافقین - حد خوردگان زمان رسول خدا - تبعید شدگان - یهودیان مدینه - زخم خوردگان جنگهای بدر و خیبر و حنین و ... که همگی منتظر گرفتن ماهی از آب گل آلود بودند.
با همه این احوال حفظ اصل اسلام و نام آن برای امیر المومنین علیه السلام اولی بود تا این که قیام کرده و خلفا را کنار بزند و به خطر افتادن اساس اسلام دامن زند.
لذا اکنون می‌توانیم با قاطعیت ادعا کنیم که اگر امروزه اسلامی هست و من مسلمان هستم، به برکت همان صبر 25 ساله امیرالمونین (علیه‌السلام) است.

تنظیم و تدوین

دیدگاه‌ها

احسنت از بحث عنوان شده لذت بردم

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.