پایگاه جامع فِرق، ادیان و مذاهب– "جوز" نام میوه معطری شبیه گردو، بلوط و فندق می‌باشد اما دارای شکل بیضوی است که به "جوز هندی" نیز مشهور می‌باشد. این میوه مُعطر در بین پیروان مسلک اهل حق دارای جایگاه خاصی است، زیرا عمل "سرسپاری" در این فرقه، باید همراه با شکستن میوه "جوز" همراه باشد. اما آنچه درباره "جوز" مهم می‌باشد این است که با بررسی منابع مطالعاتی اهل حق، متوجه می‌شویم، پیروان این مسلک مانند بسیاری از عقاید و آداب‌ورسوم خود، درباره نحوه به وجود آمدن"جوز" داستان‌سرائی و افسانه‌سازی خرافی بیان کرده‌اند. در این منابع آمده است که درخت جوز، با ریختن قطره‌ای از عرق پیشانی "پیر بنیامین" از یاران خاص سلطان اسحاق، به وجود آمده است. در این منابع آمده است:
                                          پیر پیشوای شرط پوسه تاویا اَو          اَو پیشانی پیر جاری مویا آو
                                          قطره نَو عرق بی وَ لاف لوز             تِکیا وَ زمین بی وَ دار جوز
                                         اَو رو که داوای بیا وبست کِردِن          هم آجوزه بی، سر پیش سَپردِن
پیر و پیشوای شرط یارسان"پیر بنیامین" چنان ذوب شد که از پیشانی او عرق مانند آب جاری گردید؛ قطره‌ای از عرق پیر بنیامین به توت تبدیل شد و سپس به بادام مبدل گردید و از حاصل این دو درخت جوز به وجود آمد. هنگامی که بیا و بست پردیوری بَنا نهاده شد با همین جوز عمل سرسپردگی را انجام دادند. [یار جویا، صص 74-73] مطالب مذکور علاوه بر اینکه خرافه گویی و افسانه سازی را در اهل حق نمایان می‌کند، حاکی از این است که آداب و ارکان این مسلک با واقعیت خارجی فاصله فراوان دارد و بیشتر این داستان‌ها، حاصل توهم بزرگان اهل حق بوده است.

پی‌نوشت:
حسینی، سید محمد، یار جویا پرسش و پاسخ های آیینی، چاپ اول، اقلیم کردستان عراق سلیمانیه، انستیتو فرهنگی کرد، 2014-1393، صص 74-73