اعتقادات
یکی از آداب مهم و اساسی فرقه اهل حق، مراسم "سرسپاری" است که تقریباً به معنی سر تسلیم فرود آوردن در مقابل آداب و رسوم آیین اهل حق و تخطی نکردن از آن است. بنابراین هر فردی که این مسلک را پذیرفته باشد، باید چنین مراسمی را انجام دهد و به آن معتقد شود، در غیر این صورت خارج از مسلک محسوب می‌شود و از دید اکثر افراد این مسلک مراسم سرسپاری ضروری بوده...
ازجمله اعتقادات اهل حق، اعتقاد به حلول یا تجلی ذات حق در جامه و دون بشر است. ابتدا لازم است حلول را تعریف کنیم تا روشن شود مشکل عقیده به حلول چیست. حلول عبارت است از فرود آمدن چیزی در غیر خود و در اصطلاح به معنی حلول ذات خداست در اشیاء. کسانی را که به این عقیده‌اند که خدا در اشیا و در مرشدان حلول کرده...
یکی از مسائلی که در فرقه‌های مختلف با آن روبه‌رو هستیم، بنیان‌گذاری بدعت شرعی است. یعنی فرقه‌ها مسائل اعتقادی خود را به نام معارف دینی به مردم عادی جامعه معرفی می‌کنند، تا بدین وسیله ایشان را از راه راست منحرف کنند. در این مقاله به بررسی مفهوم بدعت و ارکان آن می‌پردازیم. بدعت در لغت عبارت است از: تازه، نو، جزء نوی که بی‌سابقه و بدون الگو درست‌شده باشد...
به اعتقاد برخی اهل حق از زمره شیطان پرستان یا همان یزیدیان یا ایزدی‌ها هستند. اما باید گفت که این گمان، گمانی باطل است. این دسته به‌صرف شباهت برخی از اعتقادات اهل حق و ایزدی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که اهل حق هم همانند فرقه ایزدی‌ها شیطان پرست هستند، درحالی‌که اشتباه کرده‌اند. این عده به‌صرف وجود شباهت‌هایی در اعتقاد اهل حق...
یکی از بحث‌هایی که راجع به اهل حق بیان می‌شود، رابطه این فرقه با شیطان است. به گمان برخی اهل حق شیطان پرست هستند، که البته نسبت شیطان پرستی به اهل حق دروغ است. بله شاید این دسته که اهل حق را شیطان پرست خوانده‌اند، بی انصافی کرده‌اند و به جهت اینکه اهل حق با یزیدیان یا ایزدی‌ها شباهت‌هایی دارند...
از عقاید مهم اهل حق حلول و غلو است. «حلول» ظهور ذات خداوند در صورت انسان یکی از اساسی‌ترین باورهای اهل حق است و به همین جهت آنها را ملحق به فرقه‌های غالی کرده‌اند. تفاوت آنها با علی اللهی‌ها این است که آنها حلول را اختصاص به علی (علیه السلام) می‌دهند، ولی اهل حق همه بزرگان خود مثل بهلول، شاه فضل، باباسرهنگ، شاه خوشین...
اهل حق و صوفیه دو فرقه به‌اصطلاح باطن‌گرا هستند که به نظر برخی این دو فرقه از فرق صوفیه می‌باشند و برخی دیگر منکر داخل بودن اهل حق در فرقه‌های صوفیه هستند. منشأ گمان به اینکه اهل حق در زمره فرقه‌های صوفیه می‌باشد، یکی جنبه باطن‌گرایی این فرقه است و دیگری شباهت‌هایی است که این فرقه با برخی فرقه‌های صوفیه دارد. اما باید دانست...
گروهی از پیروان اهل حق این فرقه را آیینی مستقل می‌دانند. این گروه معتقدند اهل حق آیینی مستقل و عصاره همه ادیان است. در این تعریف از اهل حق در عین حالی که سعی شده این آیین را آیینی مستقل معرفی کنند، در عین حال با اضافه کردن جمله "و عصاره همه ادیان است"، استقلال این آیین را خدشه دار کرده و...
ازآنجاکه اهل حق معتقد به حلول و تناسخ هستند و این دو عقیده در عقاید اسلامی مردود است، ایشان همواره سعی در توجیه معتقدات خود هستند. ازاین‌رو عقاید خود را با عقاید مسلمانان تطبیق کرده و از بیان صریح عقاید خود ابا دارند. ایشان گمان می‌کنند با تطبیق عقاید خود با عقاید شیعیان، همانند ایشان خواهند شد، اما این طرز تفکر از کم بودن اطلاعات ایشان درباره دین اسلام...
اهل حق پنج چیز را در عرض هم مقدس می‌شمارند: بیا بس، کلام سرانجام، جم و جمخانه، دعا خوانده‌شده در جمخانه، شرط و اقرار. در این نوشتار سعی داریم معنای «بیا بس» را شرح دهیم و انواع بیا بس را نام‌برده و دو نوع از آن را که بیشتر مورداشاره اهل حق است را توضیح بیشتری بدهیم. بیا بس چیست؟ "بیا بس" لغت فارسی است مرکب از دو کلمه...
بحث معاد در بین فرقه اهل حق، همراه با اعتقاد به "دون به دون" شدن یا تناسخ است و در بین افراد زیادی از اهل‌حق چنین عقیده‌ای شایع است، اگرچه ممکن است برخی کلمه تناسخ را منکر شوند ولی در همان حال نیز قایل به "دون به دون" شدن هستند که تناسخ با دون به دون شدن یا جامه عوض کردن تفاوتی ندارد. بنا بر کتب و دفاتر و گفتار منسوب به این فرقه حکایت...
تناسخ از عقاید اهل حق است. ایشان به بیان‌های مختلف به این مسأله اشاره می‌کنند، ولی در عینیت به علت مخالفت تناسخ با عقاید اسلامی و برای اینکه در دامان اسلام زندگی می‌کنند، این عقیده را به نوعی توجیه می‌کنند. یکی از مخاطبین مطالب اهل حق ذیل مطلب «رد تناسخ با عقل با استفاده از منظومه اهل‌حق» نظری درج کرده‌اند، که نیازمند پاسخ تفصیلی است...
اهل حق یازده خاندان دارد که یکی از خاندان‌های یازده‌گانه اهل حق "شاه حیاسی"(شاه هیاس، ایاز) است. مؤسس این خاندان از اهل حق "شاه ایاز" بوده و طبق نوشته‌های منسوب به این فرقه در سال 1125 هجری متولد و از همان دوره جوانی خود را مظهر الوهیت خوانده است. این خاندان از اهل حق به دروایش معروف هستند (یعنی خاندانی که انتسابش به مؤسس فرقه معلوم نیست)...
مان‌طوری که می‌دانیم یکی از معتقدات اهل‌حق تناسخ است. و می‌دانیم که تناسخ در اسلام رد شده است. اما در این میان با مراجعه به منظومه اهل حق که به زبان کردی است، این مسأله را از دید ایشان رد کرده و به طریقی به اهالی این فرقه طعنه زده و ایشان را در قبول تناسخ مورد مذمت قرار داده است. هرگاه تناسخ صحیح باشد، اولاً در اول خلقت که حضرت آدم...