در کتاب خورشید تابنده صفحه 416 نامه یکی از صوفیه گنابادی را نشان میدهد که از رضاعلیشاه قطب آن زمان سوال شده که چرا کیوان قزوینی در اواخر عمرش از این فرقه جدا شد! رضاعلیشاه در پاسخ این نامه چنین بیان میکند:

زیرا او به دستورات شرعی اضافه میکرد و باعث به وجود آمدن بدعت میشد و آن بدعتها را به خورد مردم میداد و در آخر بیان کرده که چیزی که احتمال بدعت در آن برود نباید گفت یا دستور داد!

قابل ذکر است که اقطاب گنابادیه و صوفیه هیچکدام از اعمال و طریقت سلوکی خود را بدعت نمیدانند و بارها بیان کردند که بدعت حرام است و نباید در دین بدعت ایجاد کرد. برای روشن شدن این موضوع ابتدا به تعریف بدعت میپردازیم و بیان خواهیم کرد بدعت به چه چیزی اطلاق میشود و در آخر چند نمونه از آداب و مسالک فرقه گنابادیه خواهیم پرداخت و قضاوت را به عهده مخاطبین عزیز میگذاریم.

واژه بدعت از ريشه «بدع» به معناى پديد آمدن چيزى است كه سابقه نداشته باشد. در مجمع البحرين در مورد اين اصطلاح آمده است: «بدعت عبارت است از پديد آوردن چيزى در دين كه در قرآن و سنّت ريشه اى ندارد. بدعت را، از آن جهت بدعت مى گويند كه چون بدون آن كه صاحب شريعت آن مطلب را گفته باشد، در دين وارد گرديده است و از آنجا كه سابقه اى در دين نداشته، آن را بدعت مى گويند».{1}
علامه مجلسى در اين خصوص مى گويد: «بدعت آن است كه چيزى پس از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) پديد آمده باشد و درباره آن نصى نرسيده باشد، نه به طور خصوص و نه عموم، از اين رو آنچه در عمومات داخل باشد، بدعت نيست».{2}
بنابراين بدعت عبارت است از: «صدور حكم و يا عمل به حكمى به عنوان حكمى شرعى و دينى بدون آن كه آن حكم جزو شريعت بوده و يا از كتاب و سنّت، براى وقوع آن حجت و دليلى وجود داشته باشد».{3}
بنابراين مراد از بدعت، هر امر جديدى نيست، چرا كه هر چيز جديدى باطل و حرام نيست بلكه بدعت مشمول مواردى است كه از جانب شرع نهى شده و يا دليلى ـ خواه به صورت عموم يا خصوص ـ بر جواز و صحت آن وجود نداشته باشد.
برخى در تفسير بدعت، سنت مسلمانان صدر اسلام را معيار قرار داده اند و هر كارى را كه آنان انجام نداده اند بدعت شمرده اند. به عنوان مثال ابن تيميه جشن گرفتن در روز ميلاد پيامبر(صلى الله عليه وآله) را بدعت مى داند، به اين دليل كه سلف صالح با وجود امكان انجام و فقدان مانع، چنين كارى نكرده اند.{4}
همچنين ابن تيميّه در مورد بوسيدن مصحف مى گويد: «در اين مورد از سنت گذشتگان چيزى به ما نرسيده است».{5}
در مورد اين نظريّه، تفتازاتى مى نويسد: «و منَ الجَهَلَةِ مَن يَجْعَل كُلَّ أَمْر لَمْ يَكُنْ فى زَمَنِ الصَّحابَةِ بدعة مذمومة و ان لم يَقُمْ دليلٌ عَلى قُبْحِه تَمسُّكاً بقوله7: اِيّاكُمْ وَ مُحْدَثاتِ الاُمور وَ لا يَعْلَموُنَ اَنَّ المرادَ بذلك هُوَ اَنْ يُجْعَلَ فى الدّينِ ما لَيس مِنْهُ عَصمنَا الله مِنْ اتّباعِ الهَوى»; برخى از افراد نادان، هر كارى يا عملى را كه در عصر صحابه مرسوم نبوده بدعت مذموم و ناپسند مى دانند، گر چه بر قبح آن دليلى اقامه نشده باشد. دليل آنان تمسّك به فرمايش پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) است كه فرمود: از كارهاى جديد پرهيز نماييد. در صورتى كه منظور از روايت، آن است كه آنچه از دين نيست نبايد در دين وارد شود. خداوند ما را از پيروى هواى نفس نگه دارد.{6}

حال به چند نمونه از آداب و مسالک گنابادیه میپردازیم و قضاوت را به عهده خوانندگان عزیز میگزاریم:

1-مسائلی همچون فقر و خرقه پوشی و ریاضتهای طولانی که انجام میدهند مربوط به آداب هندوهاست{7} قابل ذکر است که به علت تنبلی در دراویش کنونی اقطاب گنابادیه ریاضتهای هندویی را حذف کرده اند و تنها به مسئله فقر زیاد تاکید دارند به طوری که نور علی تابنده قطب فعلی گنابادیه در شرح پند صالح باب ایمان چندین بار شدیدا روی کلمه فقر تاکید میکند.{8}

2-تشرف را از آیین میترایی گرفته اند.{9}فرقه گنابادیه به حدی به این مسئله حساس است که تا شخص مشرف نشود او را درویش رسمی نمی دانند.

3-غسل اسلام را از غسل تعمید مسیحیان اخذ کرده اند{10}در فرقه گنابادیه شخصی که میخواهد درویش شود باید قبل از تشرف به قطب غسل اسلام کند و این به آن معنی است که این شخص تا کنون مسلمان نبوده و با این غسل مسلمان می شود.این غسل دقیقا کپی غسل تعمید  مسیحیان است.

4-پرسه و گدائی را از آیین برهمایی گرفته اند.{11}

5-بدل گیری قطب یا پیر به هنگام نماز یا عبادت یا ذکر را از زرتشتیان گرفته اند.{12}

6-عشریه را از مسیحیان گرفته اند.{13}یعنی شخصی که درویش می شود به جای خمس و زکات باید به قطب یا شیخ خود عشریه پرداخت کند!

متاسفانه در فرقه ضاله گنابادیه ده ها مورد از این آداب یا بدعت ها وجود دارد که بنده برای حفظ آبروی شیعیان به همین تعداد قناعت کردم زیرا این فرقه ضاله با وجود آنکه هیچ نشانی از تشیع در آداب و مسلکشان وجود ندارد ولی خود را در ذهن عوام شیعه جا داده اند و از نام و اعتبار ائمه در میان مردم سوء استفاده کرده اند.

منابع:

1-سایت مذاهب اسلامی قسمت پرسش و پاسخ

2-همان

3-همان

4-همان

5-همان

6-همان

7-همان

8-مالهند جلد اول صفحه 25

9-شرح پند صالح باب ایمان صفحه1الی 22

10-آیین میترایی صفحه 27

 11-انجیل متی صفحه56

12-مالهند جلد دوم صفحه 181

13-ریاض السیاحه صفحه 181

 14-سعادت نامه صفحه 12