پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بنا بر اعتقادات صوفيه هر مريد يا سالک، آنگاه که راهي که "مراد" يا "پير" يا "مرشد" يا "شيخ" يا "قطب" در برابر او نهاده است، بپيمايد، به خدا خواهد رسيد و به حقيقت "الله تعالي" خواهد پيوست و عين او خواهد شد «سبحان الله عما يشرکون»، و اگر آن راه را نپيمايد در نگاه آنان، انساني رانده شده از درگاه خداوند خواهد بود.
پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم براي اين که آيين حيات بخش اسلام پس از رحلت وي نيز منطبق با زبان وحي، در ميان امت تداوم پيدا کند، دو گوهر گرانبها در ميان آنان به وديعت گذارده است: "قرآن" و "عترت". که خاندان معصوم آن حضرت، يعني «علي و يازده فرزندش عليهم السلام» هستند و اين دو امانت، سعادت انسانها را تضمين مي کند. بنابراين هرگاه ملتي اين دو امانت را در جامعه خود پذيرا شوند، سعادت مند مي شوند وگرنه آن فرد و ملتي که از غير از قرآن و عترت پيروي کند، مسير شقاوت و انحطاط را طي خواهد کرد و در آخرت نيز در پيشگاه خداي متعال عذري نخواهد داشت.
در آيين فرقه تصوف اين دو گوهر گران بها و ارزشمند نه تنها فراموش شده، بلکه به جاي پيروي از خاندان عصمت و رهبران صالح، مريد را دستور مي دهند که بايد غلام حلقه به گوش مراد و تسليم محض وي باشد و حتي دستور مراد را بر دستور خداوند ترجيح دهد.
«ذوالنون مصري گفت: هرگز مريد نبود تا استاد خود را فرمان برنده تر نبود از خداي.»[1] يعني مريد کسي است که فرمان مراد را بر فرمان خداوند ترجيح دهد و اگر اينگونه نکند،‌ مريد نيست.
حاج زين العابدين شيرواني که از حاميان سرسخت اين طايفه است در کتاب خود، رياض الشريعه[2] نوشته است:
«پس در اين حال، سالک بايد در جميع احوال و افعال و اقوال از مراقبت صورت مرشد غافل نشود و در هنگام ذکر و ورد و طاعت و خدمت از وجه شيخ خود غافل نگردد، تا آن که سالک را از کشمکش خيال و اضطراب باز دارد و در نتيجه خطرات نفساني و وساوس شيطاني نگذارد.[3]
علي بن بندار الحسين الصيرفي مي گويد:
«به دمشق رفتم بعد از سه روز بر ابوعبدالله در آمدم، گفت کي آمدي؟ گفتم سه روز است. گفت در اين سه روز کجا بودي که به نزد من نيامدي؟ گفتم به نزد ابن جوصا بودم و مشغول به حديث نوشتن. گفت "شغلک الفضل عن الفرض" گفت فضيلت – يعني فضايل حديث نوشتن – تو را از فريضه – يعني به خدمت پير حضور يافتن – مشغول و بازداشت؟"[4]
و يکي از ديگر سران تصوف مي گويد:
«ديدار پيران از فرايض اين قوم است که از ديدار پيران يايند [آنچه را] که به هيچ چيز نيابند.»[5]
بايزيد مي گفت" «فريضه صحبت مولا است».[6]
شيخ ابراهيم شيباني گويد:«هر که ترک کند خدمت مشايخ [را] مبتلا شود به دعاوي کاذبه و فضيحت گردد بدان دعوي ها»[7]
اگر گويندگان اين سخنان و معتقدان به آن، خود را مسلمان ندانسته و قرآن را به عنوان کتاب الهي قبول نمي داشتند، سخن با آنان به گونه اي ديگر بود، ولي آنان در کنار اين سخنان و باورهاي نادرست، مدعي مسلماني بوده و خود را پيرو محمد صلي الله عليه و آله وسلم و معتقد به قرآن و اهل نماز مي دانند؛ از اين رو حجت در برابر آنان، همان قرآن و سخنان پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و اولياي بزرگ دين است که به عنوان نمونه دو آيه از قرآن و تفاسير و روايت مربوط به برخي کلمات آن بيان مي شود.
1-«اطيعوا الله و اطيعوا الرسول»[8] از خدا و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم پيروي کنيد.
2-«يا ايها الذين آمنوا اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولي الامر منکم فان تنازعتم في شيء فردوه الي الله و الرسول ان کنتم تومنون بالله و اليوم الآخر ذلک خير لکم و احسن تاويلا»[9]
اي مومنان! خدا را پيروي کنيد و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و صاحبان فرمان را پيروي کنيد. پس اگر در چيزي – از امور دين و دنيا با يکديگر- نزاع کرديد، آن را به خدا و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم باز گردانيد اگر شما به خدا و روز قيامت ايمان داريد، اين – بازگرداندن امور مورد نزاع به خدا و پيامبر- براي شما بهتر و خوش سرانجام تر خواهد بود.
بزرگان شيعه از امام باقر و امام صادق عليهما السلام روايت نمودند که مقصود از "اولي الامر" پيشوايان معصوم عليهم السلام از خاندان محمد صلي الله عليه و آله و سلم هستند.[10]
اکنون سوال مي کنيم که آيا آيه اي از قرآن يا حديثي از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و يکي از پيشوايان معصوم عليهم السلام وجود دارد که بگويد فرمان استاد يا مراد يا شيخ برتر از فرمان خدا و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و ائمه عليهم السلام يا در عرض فرمان آنان است؟

منابع:
1-تذکره الاولياء، ج 1، ص 134
2-همان، ص 132
3-همان، ص 155
4-جلوه حق،ص 149
5-همان
6-تذکره الاولياء، ج 1، ص 140
7-همان، ج 2، ص 202
8-سوره مائده، آيه 92
9-سوره نساء، آيه 59
10-تفسير مجمع البيان، ج 3، ص 64