پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پیروان فرقه اهل حق هر هفته و ده روز در محلی جمع و با تشریفات خاصی مشغول عبادت و خواندن اوراد و اذکار مخصوص به خود می شوند. عده حاضر را « جـم » و آن مجمع را « جمخانـه » می گویند. (1)

از آداب ورسوم مذهبی فرقه اهل حق آنچه در نزد این جماعت بیش از همه داری اهمیت است به «جمخانه رفتن» و« نیاز دادن» و«قربانی کردن» است. این فرقه برای این سه چیز ارزش و اهمیت خاصی قائل هستند. برای بر گزاری مراسم جمخانه آداب مخصوصی دارند که در زمان انعقاد این مجلس بجا می آورند.

در واقع تشکیل جمخانه و خوردن قربانی و نیاز در آن محفل از اعمال مهم و امهات مناسك آنان بشمار می آید، چون  به اعتقاد پیروان آئین اهل حق برگزاری این آداب ورسوم مذهبی وسیله ای است برای تقرب به خدا و درك عوالم معنوی و جمخانه بهترین محل برای راز و نیاز و بر آوردن حاجات محتاجان است. روی همین اصل است که حضور در آن محفل می تواند آنچه از عبادات مهم از آنها فوت شده را جبران نماید و ممکن است با شر کت و دادن «نیاز» در جمخانه نیازی برای ادای نماز باقی نماند.(1)

از جامعه اهل حق می پرسیم، شما برای چه کسی و به دستور چه کسی عبادت می کنید؟ اگر عبادت و ذکر شما برای خدا و به دستور خدا و رسول و اهل بیت (علیهم السلام) است پس چرا برای چگونگی و کیفیت انجام این عبادات به سراغ خدا و فرستاده او نمی روید؟ آن جا که خود در کلام نورانی می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الأَمْرِ مِنْکمْ؛(النساء/ ۵۹) ای کسانی که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را واطاعت کنید پیغمبر واولی الامر از خودتان را».

و دیگر سخن اینکه آیا صرف حضور در جمخانه که در کلام خداوند و اولیای دین به حضور در آن حتی از باب استحباب توصیه نشده است چگونه جایگزین عبادات واجب مثل نماز می شود؟ آیا غیر از این است که او در هیچ جایی به این شکل عبادت و ستایش را از ما نخواسته و دستور فرموده است تا در مکانی به نام مسجد او را پرستش کنیم؟

چقدر خداوند به ساختن مسجد و آباد کردن و عبادت در آن تأکید کرده است بنابراین، این گونه آداب و مراسم و نیز ساختن مکانی به نام جمخانه، بدعت بوده و نه تنها مورد قبول حضرت حق نیست؛ بلکه اگـر انـسـان، با بهانه های بی اساس  از دسـتـورات خدا سرپيچى نموده و عبادات واجب را ترك كند، نه تنها هدايت نمى شود، بلكه ازمسير انسانيت و صراط مستقيم و مسیر حقیقت منحرف مى گردد و در گناه و آلودگى غرق گشته، در دو جهان دچار نكبت و زيان خواهد شد. قرآن مجيد در اين باره مى فرمايد: « وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى؛ (طه/124)و هر کس از یاد من اعراض کند همانا (در دنیا) معیشتش تنگ شود و روز قیامتش نابینا محشور کنیم».

پی نوشت:

(1). در اصطلاح دراویش به چنین محلی « خانقاه »گفته میشود

(2). سرسپردگان تاریخ و شرح عقاید دینی اهل حق، خواجه الدین، سید محمدعلی، خورشید، تبریز، 1349، ص47.