پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ گرامیداشت سالروز میلاد با سعادت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) امری الهی است که علاوه بر شیعیان، اهل سنت نیز به برگزاری مجالس با شکوه جشن ولادت اهتمام دارند و این روز مبارک را از جمله اعیاد سعید می‌شمارند، اما باید گفت وهابیت همان عامل دست نشانده‌‌ی دولت منحوس انگلیس، که هدفش ایجاد تفرقه در بین مسلمانان است، با ایجاد شبهه پیرامون میلاد نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، گرامیداشت این روز مبارک را بدعت در دین می‌داند و اعتقاد به حرمت برگزاری مجالس بزرگداشت حضرت دارد. در حقیقت باید گفت اگر وهابیت از اهل سنت بودند، قطعاً مجالس بزرگداشت پیامبر رحمت (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را به بهترین صورت ممکن برگزار می‌کردند.
اما یک سوال پیش می‌آید که چرا باید برای میلاد حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مجالس بزرگداشت برگزار کرد؟ همچنین آیا برگزاری اینگونه مجالس، ریشه‌ی قرآنی دارد؟ یکی از انبیای الهی که در قرآن از او یاد می‌شود، حضرت زکریای نبی است. هنگامیکه خدای رحمان، ایشان را برای مناجات به محراب عبادت دعوت کرد، به او مژده‌ی میلاد فرزندی را داد که نامش یحیی است و او نیز افتخار پیامبری را دارد. زکریای نبی، هنگامیکه از محراب عبادت خارج شد، به پیروانش فرمود، به شکرانه‌ی نعمت الهی یعنی تولد حضرت یحیی، مشغول به تسبیح خدا در صبحگاهان و شبانگاه باشید. قرآن با اشاره به این معجزه می‌فرماید: «فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا؛[مريم/11] او از محراب عبادتش به سوی مردم بیرون آمد و با اشاره به آنها گفت: (به شکرانه این موهبت،) صبح و شام خدا را تسبیح گویید.» مسلمانان نیز با الگوگیری از این عمل نیکو و سنت حسنه اشاره شده در قرآن و به شکرانه نعمت الهی تولد رسول خدا(صلّی الله علیه و آله)، در شب و روز میلاد حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به تسبیح و تحمید الله متعال می‌پردازند.
اما بعد از استناد به قرآن کریم، آیا در منابع معتبر اهل سنت به بزرگداشت میلاد حضرت اشاره شده است و اینکه آیا بزرگداشت ولادت ایشان، سنت الهی محسوب می‌شود و یا آن‌که بدعت در دین بوده و شرع مقدس آن را حرام می‌داند؟
مسلم نیشابوری در کتاب «صحیح» که مشهورترین کتاب حدیثی در بین اهل سنت است با نقل حدیث صحیح به اهمیت روزه گرفتن در روز دوشنبه در کلام رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره می‌کند و می‌نویسد: «روزی از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مورد روزه گرفتن در روز دوشنبه سوال پرسیده شد. حضرت در جواب فرمودند: روز دوشنبه من به دنیا آمدم و همچنین روز دوشنبه به پیامبری مبعوث شدم.»[1] با اندکی تامل در این حدیث صحیح، حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به استحباب روزه در این روز به مناسبت میلادشان اشاره می‌کنند.
جلال‌الدین سیوطی، ادیب توانا، مفسر قرآن و عالم مشهور اهل سنت، در توضیح برگزاری مجالس گرامیداشت ولادت حضرت محمد مصطفی (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‎‌نویسد: «بنابراین از استحباب روزه در یک روز معین، سپاسگزاری از خداوند متعال فهمیده می‌شود که این عمل، یا به پاس شکرانه‌ی نعمتی است که آن را به بندگانش ارزانی داشته و یا برای از بین بردن غم و اندوه فراوانی است که بر بنده اش، عارض گشته است؛ ... اما شکرگزاری در مقابل خداوند، گاه با سجده به درگاهش و گاهی با روزه گرفتن و صدقه دادن و گاهی با تلاوت است و باید گفت، چه نعمتی بالاتر از نعمت ولادت پیامبر رحمت (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در روز میلادش است.»[2]
سیوطی با توجه به اهمیت میلاد پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) حتی به برگزاری مجالس شادی و سرور نیز اشاره می‌کند و معتقد است که باید به مدیحه سرایی فضائل حضرت پرداخته شود. او در کتابش می‌نویسد: «و اما یکی از کارهایی که به جهت شکرگزاری خدای رحمان در روز ولادت حضرت انجام می ‎شود، خواندن اشعاری در مدح و منقبت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و شعرهایی است که زهد را در قلب انسان تقویت ‌کند و سبب ‌شود تا قلوب به سوی کار خیر و آخرت رغبت پیدا کنند.»[3]
اما از روز میلاد در بیان علمای اهل سنت، به روز عید و شادی مسلمانان تعبیر شده است. حتی بر اساس اعتقادات علمای مشهور اهل سنت، گرامیداشت روز میلاد نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و شرکت در جشن ولادت، درمان کننده‌ی قلوب بیماران است.
قسطلانی، عالم مشهور اهل سنت در اهمیت برگزاری مجالس جشن و شادی و گرامیداشت ولادت پر از خیر و برکت رسول خدا در کتابش می‌نویسد: «مسلمانان همواره ماه تولد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را جشن می‌گیرند و مجالس باشکوه جشن برپا می‌کنند و در شب‌های با برکت ولادت حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به انواع مختلف صدقه می‌دهند و شادی و سرور خود را آشکار می‌کنند و همچنین بر کارهای خیر و حسنه‌ی خود می‌افزایند و به مدیحه سرایی و ذکر فضائل حضرت می‌پردازند و از برکات و الطاف وجود رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بر مسلمانان نازل می‌شود.» او در ادامه این مطلب می‌نویسد: «خدا رحمت کند کسی را که شب‌های ماه مبارک ولادت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را عید بگیرد، زیرا برای آنان که در قلب هایشان بیماری و مرض است، این عید مبارک بهترین درمان است.»[4]

پی‌نوشت:
[1]. مسلم بن حجاج نیشابوری، صحيح مسلم، دار إحياء التراث العربی – بيروت، ج2، ص819. «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، ... قَالَ: وَسُئِلَ عَنْ صَوْمِ يَوْمِ الِاثْنَيْنِ؟ قَالَ: «ذَاكَ يَوْمٌ وُلِدْتُ فِيهِ، وَيَوْمٌ بُعِثْتُ... .»
[2]. جلال الدين سيوطی، الحاوی للفتاوی، دار الفكر - بيروت - لبنان، سال چاپ 1424 هـ، ج1، ص229. «فَيُسْتَفَادُ مِنْهُ فِعْلُ الشُّكْرِ ... فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ.»
[3]. جلال الدين سيوطی، الحاوی للفتاوی، ج1، ص229. «وَأَمَّا مَا يُعْمَلُ فِيهِ .. وَإِنْشَادِ شَيْءٍ مِنَ الْمَدَائِحِ النَّبَوِيَّةِ وَالزُّهْدِيَّةِ الْمُحَرِّكَةِ لِلْقُلُوبِ إِلَى فِعْلِ الْخَيْرِ وَالْعَمَلِ لِلْآخِرَةِ.»
[4]. شهاب الدين قسطلانی، المواهب اللدنية، المكتبة التوفيقية _ مصر، ج1، ص89 و 90. «ولا زال أهل السلام يحتفلون ... من فى قلبه مرض وأعيا داء»

محمدجوادمهریار