پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شخصیت الهی امام حسین (علیه‌السلام) با قیام خود، روحی تازه به دین مبین اسلام بخشید و سبب شد تا اسلام ناب محمدی تا به امروز مدیون جان‌فشانی ایشان باشد؛ اما عظمت این نور مقدس و اهمیت جهاد و انقلاب ایشان به حدّی مهم است که سال‌ها قبل از واقعه‌ی عظیم عاشورا، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به عظمت قیام ونحوه‌ی شهادت امام و یارانشان و حتی به اهمیت خاک کربلا اشاره فرمودند. اخبار شهادت امام حسین (علیه‌السلام) و نحوه‌ چگونگی شهادت و معرفی سرزمین کربلا و محل شهادت حضرت، از جمله نکاتی‌ است که بزرگان محدثین و مورخین اهل سنت به آن مطالب در کتاب‌هایشان پرداخته‌اند و این واقعه‌ی مهم را به سه دسته تقسیم کرده‌اند.

دسته‌اول: آوردن خاک کربلا توسط جبرئیل امین برای پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)
هیثمی، از علمای بنام اهل‌سنت در مورد خاک کربلا و خبردادن جبرئیل از شهادت امام‌حسین (علیه‌السلام) در سرزمین کربلا، می‌نویسد: «از ام‌سلمه نقل شده: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) روزی در خانه من نشسته بودند و فرمودند: کسی بر من وارد نشود. من در حالی‌که چشم انتظار ورود کسی بودم، حسین (علیه‌السلام) بر ایشان وارد شد. در این‌هنگام صدای بلند گریه‎‌های رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را شنیدم.» ... ام‌سلمه در ادامه می‌گوید: «جبرئیل به رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) عرض کرد: امت شما به‌زودی در سرزمینی به نام کربلا حسین را به شهادت خواهند رساند و مقداری از خاک محل شهادت حسین (علیه‌السلام) را به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نشان داد.»[1]

دسته‌دوم: امانت گذاشتن خاک کربلا توسط پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و سپردن آن به بعضی از همسرانشان
نویری در کتاب خود، از امانت گذاشتن تربت کربلا توسط رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نزد ام‌سلمه یاد می‌کند و می‌نویسد: «روایت شده رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به ام‌سلمه مقداری از خاک مقتل امام حسين (علیه‌السلام) كه جبرئيل برای ایشان آورده بود، سپردند. پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به ام‌سلمه فرمودند: هنگامی‌که این خاک به خون مبدل شد، بدان كه آن روز حسين (علیه‌السلام) به شهادت رسيده است. ام‌سلمه از آن خاک در ظرف شيشه‌ای نگهداری می‌کرد؛ هنگامی‌که امام حسین (علیه‌السلام) به شهادت رسید، خاک به خون تبدیل شد ومردم مدینه از شهادت سیدالشهداء (علیه‌السلام) مطلع شدند.»[2]

دسته سوم: رؤیت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در عالم رؤیا توسط بعضی از اصحاب
احمد بن حنبل، یکی از ائمه‌ی چهار مذهب اهل سنت، به رؤیای صادقه‌ی صحابی جلیل‌القدر رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره می‌کند و به نقل از او می‌نویسد: «ابن‌عباس می‌گويد: من خواب پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را در نیمه‌ی روز عاشورا دیدم، در حالی‌که سر و صورت او سرشار از غبار و گرد و خاک بود و نزد ایشان ظرفی شيشه‌ای بود که در آن خون و یا چیزی مثل آن بود. به ایشان عرض کردم: ای رسول خدا! نزد شما چه چیزی است؟ حضرت فرمودند: در اين ظرف خون حسين و اصحاب اوست.»
در ادامه‌‌ی روایت «عمار (راوی حدیث) می‌گوید: آن روز را به خاطر سپردیم و متوجه شدیم که در آن روز حسین شهید شده بود.»[3]
بر اساس روایات محدثین اهل‌سنت، دیدن رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در عالم رؤیا و خواب، همانند زیارت و رؤیت ایشان در بیداری است. مسلم بن حجاج در کتاب صحیح خود به نقل از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌نویسد که حضرت فرمودند: «هر کس مرا در خواب ببیند، واقعاً مرا دیده است، زیرا شیطان نمی‌تواند شبیه به من درآید.»[4]

پی‌نوشت:

[1]. مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، علی بن أبی‌بكر هيثمی (متوفاى 807)، ج9، ص188ـ189، دار الريان للتراث/‏دار الكتاب العربی؛ قاهره/ بيروت، 1407. « عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ قَالَتْ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - جَالِسًا ذَاتَ يَوْمٍ فِي بَيْتِي ... قَالَ: إِنَّ أُمَّتَكَ سَتَقْتُلَ هَذَا بِأَرْضٍ يُقَالُ لَهَا: كَرْبَلَاءُ، فَتَنَاوَلَ جِبْرِيلُ مِنْ تُرْبَتِهَا. فَأَرَاهَا النَّبِيَّ ... رَوَاهُ الطَّبَرَانِيُّ بِأَسَانِيدَ، وَرِجَالُ أَحَدِهَا ثِقَاتٌ.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. نهاية الأرب في فنون الأدب، أحمد بن عبدالوهاب النويری (متوفاى 733هـ)، ج20، ص298، دارالكتب العلمية، بيروت، لبنان - 1424هـ، چاپ اول، تحقيق: مفيد قمحية وجماعة. «وروي أن النبي صلى الله عليه وسلم أعطى أم سلمة تراباً من تربة الحسين... فلما قتل الحسين صار ذلك التراب دما فأعلمت الناس بقتله... .» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. مسند أحمد بن حنبل، أحمد بن حنبل أبوعبدالله شيبانی (متوفاى 241)، ج1، ص242، مؤسسة قرطبة – مصر. «عَنِ بن عَبَّاسٍ قال رأيت النبي صلى الله عليه وسلم في الْمَنَامِ بِنِصْفِ النَّهَارِ أَشْعَثَ أَغْبَرَ معه قَارُورَةٌ فيها دَمٌ يَلْتَقِطُهُ أو يَتَتَبَّع ُفِيهَا شَيْئاً قال قلت يا رَسُولَ اللَّهِ ما هذا قال دَمُ الْحُسَيْنِ وَأَصْحَابِهِ ... فَوَجَدْنَاهُ قُتِلَ ذلك الْيَوْمَ.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. صحيح مسلم، مسلم بن حجاج نيشابوری (متوفاى 261هـ)، ج4، ص1775، محقق: محمد فؤاد عبدالباقی، دار إحياء التراث العربی – بيروت. حَدَّثَنَا أَبُو الرَّبِيعِ ... عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ رَآنِي فِي الْمَنَامِ فَقَدْ رَآنِي، فَإِنَّ الشَّيْطَانَ لَا يَتَمَثَّلُ بِي.»

محمدجواد مهریار