جهل مقدس!!!

  • 1400/04/02 - 14:26
رنگ و بوی عرفانی بزرگان فرقه‌ها ازجمله عللی است که باعث می شود مردم به سمت این فرقه های ضاله ولی به ظاهر معنوی روی بیاورند. مردم ساده دل وقتی با چهره زاهدانه و عبادات و القاب عرفانی این افراد مواجه می‌شوند به‌صورت ناخودآگاه چشم بر انحرافات آن‌ها می‌بندند و مفاسد و کج‌روی آن‌ها در دین را نمی‌بینند، چراکه این افراد، ذات و حقیقت واقعی خویش را پشت چهره به‌ظاهر مقدس و القاب جذاب و اصطلاحات زیبا مخفی کرده‌اند.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از عللی که باعث می‌شود مردم به سمت افراد شیاد و منحرف کشیده شوند و جذب فرقه‌های ضاله ولی به‌ظاهر معنوی شوند، رنگ و بوی عرفانی است که لیدرها و بزرگان آن فرقه به خود گرفته‌اند. تصوف ازجمله مسلک‌هایی است که مردم زیادی به‌خاطر شکل و شمایل عرفانی آن جذب آن‌ها می‌شوند. مردم ساده دل وقتی با چهره زاهدانه و عبادات و القاب عرفانی این افراد مواجه می‌شوند به‌صورت ناخودآگاه چشم بر انحرافات آن‌ها می‌بندند و مفاسد و کج‌روی آن‌ها در دین را نمی‌بینند، چراکه این افراد، ذات و حقیقت واقعی خویش را پشت چهره به‌ظاهر مقدس و القاب جذاب و اصطلاحات زیبا مخفی کرده‌اند. کما اینکه امام خمینی (ره) به این روش اقطاب صوفیه اشاره کرده و می‌فرماید: «این افراد فهمیده یا نفهمیده پاره‌ای از اصطلاحات جاذب را به خورد عوام بیچاره داده و گمان کرده‌اند به لفظ مجذوب علی شاه یا محبوب علی شاه حال جذبه و حب دست می‌دهد و گاه وقاحت را از حد گذرانده و خود را دارای مقام ولایت کلیه دانسته‌اند که منشأ آن تکبر، جهل و بی‌استعدادی آنان است.» [1]

چنانچه در روایتی به این دسته از انسان‌های ظاهرفریب اشاره کرده و می‌فرماید: «قَصَمَ (قَطَعَ) ظَهری اثنانِ: عالِمٌ مُتَهَتِّک و جاهِلٌ مُتَنَسِّک، هذا یصُدُّ النّاسَ عَن عِلمِهِ بِتَهَتُّکهِ و هذا یصُدُّ النّاسَ عَن نُسُکهِ بِجَهلِهِ [2] دو نفر پشت مرا شکستند: دانشمندِ پرده در و عابدِ نادان. آن‌یکی با زشت کاری‌های خود، مردم را از علمش بازمی‌دارد و این‌یکی با نادانی خود، آن‌ها را از عبادتش بازمی‌دارد. یا شهید مطهری حدیث را این‌چنین معنا کرده است که: «دو نفر پشت مرا و پشت دین مرا شکستند: نادان متعصب و زاهد و دیگر عالم لاابالی» [3] برخی از صوفیه "عالم متهتک" را به عالمی که بدون اجازه فتوا می‌دهد معنا کرده و جهل در روایت را به معنای عدم وجود اجازه گرفته‌اند. درحالی‌که "متهتک" به کسی گفته می‌شود که از رسوا شدن باکی ندارد. [4] طبیعتاً کسی که از رسوا شدن، ترسی نداشته باشد، از انجام هیچ خطا و گناهی ابایی ندارد. چنین افرادی، با اعمال ناشایست خود، موجب بدبینی مردم نسبت به علم و دین می‌شوند و آنان را دین‌گریز می‌کنند. همچنین منظور از "جاهل متنسک" یعنی شخص نادانی که اهل زهد و انجام عبادات است [5] و در انجام عباداتش سخت‌کوش است. [6]

چنین افرادی، ظاهری زیبا و فریبنده دارند ولی باطنی تاریک و خالی از نور علم و معرفت دارند. برخی گفته‌اند که منظور از باطل، همان جهلی است که یک عابد دارد و مردم به‌خاطر عباداتی که از او می‌بینند، به جهل او رغبت پیدا می‌کنند و آن را امر مثبتی تلقی می‌کنند. [7] برخی دیگر گفته‌اند که منظور این است که این فرد جاهل، به‌خاطر جهلش، موجب ایجاد بدعت در عبادات و دین می‌شود و مردم هم از او پیروی می‌کنند و به باطل کشیده می‌شوند. بزرگان متصوفه مصداق بارز همین مطلب هستند چراکه مردم در طول تاریخ به‌خاطر نگاه کردن به عبادات و زهد دراویش از سخنان و اعمال جاهلانه و انحرافات آن‌ها غافل شدند.

پی‌نوشت:
[1]. امام خمینی، چهل حدیث، نشر موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران،1391، ص 91
[2]. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، نشر موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم، 1386، ج 8، ص 90 ح 2846
[3]. مطهری، مرتضی، بیست گفتار، ص 50
[4]. بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، نشر انتشارات اسلامی، تهران، 1375 ش، چاپ دوم، ص 780
[5]. همان، ص 265
[6]. فیض کاشانی، محمد محسن، نوادر الأخبار فیما یتعلق بأصول الدین، مصحح انصاری قمی، نشر مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران، 1371 ش، چاپ اول، ص 30
[7]. آقا جمال خوانساری، محمد، شرح بر غررالحکم و درر الکلم، محقق حسینی ارموی محدث، نشر دانشگاه تهران، 1366 ش، چاپ چهارم، ج 6، ص 98

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.