رد حدیث «مشهور شدن ابوبکر در روز قیامت» توسط علمای اهل سنت
احادیث جعلی و ساختگی، آنقدر در لابلای کتب روایی علمای اهل سنت فراوان است که بزرگان ایشان، بسیاری از احادیثی که در فضیلت خلفا و صحابه ساخته و پرداخته شده است را با نقّادی و اشکالات فراوان، از درجه اعتبار ساقط کردهاند. اینگونه احادیث، اکثراً در زمان حکومت بنیامیه، بهویژه در زمان معاویه در سرزمین شامات که تحت نفوذ او بوده است و به دستور مستقیم او صورت پذیرفته است، جعل و ساخته شده است، در حالیکه نمیدانست که در آینده، افرادی از محدثینِ به نام اهل سنت، هرگونه روایات و احادیث جعلی را زیر ذرهبین نقد و بررسی قرار میدهند و صحیح را از غیر آن جدا میکنند که از جمله آن احادیث، این حدیث است که وصّابی، عالم اهل سنت، آن را در کتاب «الاکتفا» ذکر میکند و محدثینی مثل ابن جوزی، متن و سند حدیث مذکور را در کتاب خود اینگونه میآورند و به جعلی و ساختگی بودن آن میپردازند و آن را ردّ میکند.
آن حدیث چنین است: «... ابن عباس گفت نزد پیامبر صحبت از ابوبکر به میان آمد، حضرت فرمودند چه کسی مثل ابوبکر است؟ مردم انکار نبوت مرا کردند و او تصدیقم کرد و به من ایمان آورد، و دخترش را به حباله نکاح من درآورد و در جیش العسره، جنگ تبوک، با من بود و مال خود را انفاق کرد، آگاه باشید که او روز قیامت میآید، در حالیکه بر ناقهای از ناقههای بهشتی سوار است که بنیان و پیکر آن ناقه از مشک و عنبر، پاهای آن از زمرد سبز، لگام آن از جواهر تازه است، بر بدن او دو حلّه سبز از سندس و استبرق بهشتی بوده و من و او با یکدیگر نجوا و سخنانی دور از چشم دیگران داریم، پس گفته میشود این محمد رسول خداست و آن دیگری هم ابوبکر صدیق است.»[1] سپس ابنجوزی مینویسد این حدیث صحیح نیست و جعلی و ساختگی است، چرا که در میان راویان این حدیث که متهم به جعل هستند، شخصی به نام «اسحاق بن بشر بن مقاتل» است و بزرگانی مثل ابنابی شیبه، ابن حمّار و...، او را جزء کذابین و متروک الحدیث میدانند.[۲]
دارقطنی در کتاب خود، «اسحاق بن بشر بن مقاتل» را بسیار دروغپرداز و جاعل حدیث معرفی کرده است.[۳] ابن حبان نیز میگوید او به ثقات و افراد مورد اعتماد، احادیث دروغ و ساختگی نسبت میداده و کتابهای حدیثش جایز نیست، نوشته شود مگر از باب تعجب از اقدامات خائنانهاش.[۴] ذهبی هم با آوردن نام بزرگان رجالی اهل سنت، او را کذاب، متروک الحدیث و غیر قابل اعتنا و وضاع الحدیث و دروغپرداز میداند.[۵] سیوطی هم در کتاب خود، بعد از نقل حدیث اسحاق بن بشر بن مقاتل او را دروغپرداز و واضع حدیث معرفی میکند.[۶] شوکانی هم ذیل روایتی دیگر، «قدوم ابوبکر روز قیامت در حال رکوب» در سلسله سند این حدیث نام اسحاق بن بشر بن مقاتل را ذکر میکند و در ادامه میگوید این شخص دروغگو و جاعل حدیث است.[۷]
پینوشت:
[۱]. «اخبرنا احمد بن علی بن مجلّی، عن ابوالقاسم علی بن احمد بسریّ، عن... عن اسحاق بن بشر بن مقاتل، عن... عن ابن عباس قال ...» الموضوعات، ابن جوزی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج۱ ص۲۳۵.
[۲]. همان، ج۱ ص۲۳۵.
[۳]. الضعفا و المتروکون، دارقطنی، موسسه الرساله السعودیه، ریاض، عربستان، ص۱۴۱.
[۴]. المجروحین، ابن حبان، دار المعرفه، بیروت، لبنان، ج۱ ص۱۳۵.
[۵]. میزان الاعتدال، ذهبی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج۱ ص۳۳۷.
[۶]. اللآلی المصنوعه...، سیوطی، دار المکتبه التجاریه الکبری، قاهره، مصر، ج۱ ص۲۷۰. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[۷]. الفوائد المجموعه...، شوکانی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ص۳۳۳.
افزودن نظر جدید