پدیدهی تخریب قبور، ناشی از تفکرات وهابیت
با سلطهی آل سعود و قدرت گرفتن وهابیهای سلفی، در سال 1344هجری، از جمله کارهای ایشان، تخریب مشاهد خاندان اهل بیت پیامبر و قبور صحابه و ویران کردن اماکن مقدسه در شبه سرزمین حجاز بوده است. نظام حکومتی وهابی، با اخذ فتوا از علمای خود، راه را برای تخریب قبور و آثار و نشانههای اسلامی هموار ساختند، چرا که معتقد بودند که نباید بر قبرها مسجد بنا کرد و بارگاه و گنبد باید ویران شود که همواره این پدیدهی شوم از مهمترین اولویتهای آنان بوده است. مثلاً ابن قیم میگوید: «ویران کردن بنایی که روی قبور ساخته شده، واجب است و پس از قدرت بر هدم و نابودی آن، ابقای آنها به همان صورت، حتی یک روز هم جایز نیست.»[1] فلذا وهابیان هر کجا رسیدند، بارگاههای زیادی را ویران کرده و قبرهای فراوانی را با خاک یکسان کردند. اینان از حجاز گرفته تا طائف و مکه و بعد مدینه و جدّه، هر چه را که دیدند نابود کردند و این طور که شایع است، پس از ورود به شهر مدینه الرسول، به سوی گنبد خضراء پیامبر خدا تیراندازی کردند.[2] بنابراین هر تخریب و نابودی و جسارتی که از سوی وهابیان سلفی صورت گرفته، بر فتوای مفتیان سلفی وهابی تکیه داشته تا توجیهگر اجرای حرکتهای زشت و ناپسند آنان باشد، تا اقدامات بعدی آنان سهل الوصولتر صورت گیرد.
این فرقه منحوس، در اقدامات بعدی خود متوجه اماکن مقدس شیعیان در عراق، بهویژه نجف و کربلا شدند و با هجوم وحشیانه خود به شهر کربلا، در سال 1216 هجری، علاوه بر اینکه بارگاه امام حسین (علیهالسلام) را تخریب و غارت کردند، عدهی زیادی از مردم شهر از کبیر و صغیر را از دم تیغ گذرانیدند و کشتند و هر چه که در شهر کربلا یافتند را به غارت بردند.[3] آنان به شهر مقدس نجف نیز در سال 1221 هجری، با همان قصد پلید، حمله کردند که با مقاومت جانانهی مردم شهر به همراه علما و مراجع، شکست خوردند و با دادن تلفات زیاد مجبور به عقبنشینی شدند.[4] این موارد بخشی از جنایات بیشمار وهابیها بوده که روی عقاید پوچ و باطل خود بر آن تکیه داشتند، در حالیکه علمای اهل سنت، مثل خطیب بغدادی (متوفای463هجری) از بارگاه و بنای بر روی قبر صحابهی جلیل القدر پیامبر اکرم، یعنی سلمان فارسی یاد میکند.[5] و سمهودی (متوفای911 هجری) نیز مدعی است که در زمان عبدالعزیز بن محمد که در قرن دوم میزیسته بر روی قبر سعد بن معاذ، صحابی رسول خدا، قبّهای وجود داشته است.[6] پس این قبیل گزارشات، حاکی از اهتمام سلف صالح بر ساخت بارگاه بر قبور بزرگان دین بوده است. حال چرا وهابیان قبول نمیکنند و معتقدند که مشاهدی که بر روی قبور انبیاء و صلحا و ... از صحابه و اهل بیت و ... بنا شده است، بدعت و از کارهای حرامی است که در دین اسلام وارد شده است و باید محو و نابود شود.[7] والله العالم.
همچنین حدیث ابیالهیاج اسدی از امیر مومنان علی (علیهالسلام) را روایت میکنند که حضرت به او فرمود: «... الا أبعثک علی ما بعثنی علیه رسول الله...[8] ... تو را به مأموریتی میفرستم که رسول خدا مرا به آن ماموریت فرستاد، هر تمثالی را نابود کن و هر قبر برجستهای را صاف کن.»
که در ردّ این حدیث باید گفت، اولاً: در سند حدیث، طبق نظر علمای اهل سنت، افرادی هستند که یا مدلّس هستند (حبیب بن ابی ثابت)، یا خطاکارند (وکیع)، و یا ناصبیاند (ابو وائل)؛ ثانیاً: این حدیث به معنای تخریب بنای قبور نیست، بلکه به معنای مسطح کردن در مقابل بلند کردن (خاصب) همانند کوهان شتر است و هیچ ارتباطی با ساختن بارگاه و گنبد و ... ندارد.
و نیز وهابیون با تکیه بر چند حدیث دیگر، مسجد سازی بر روی قبور انبیاء و ... را جایز نمیشمارند؛ از جمله این حدیث از پیامبر را استناد میکنند که فرمود: «قاتل الله الیهود اتخذوا قبور انبیائهم مساجد.[9] خداوند یهود را هلاک کند، چرا که قبور انبیاء خود را مسجد قرار دادند.» و معتقدند که این گونه احادیث وسیلهای برای پرستش صاحب قبر میشود، لذا جایز نیست.[10]
که در ردّ این عقیدهی آنان، اولاً: به این آیه از قرآن استشهاد میکنیم که خداوند میفرماید: «وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى[بقره/125] از مقام ابراهیم، عبادتگاهی برای خود انتخاب کنید.» ثانیاً: نماز خواندن در کنار مرقد و مزار انبیاء الهی مانند نماز خواندن در کنار مقام ابراهیم است، با این تفاوت که بدن مطهر حضرت ابراهیم(علیه السلام) یک یا چند بار با این مکان برخورد داشته است، اما مرقد و مزار انبیاء، بدن پاک و نافرسودنی آنها را برای همیشه در بردارد.[11]
پینوشت:
[1]. زاد المعاد فی هدی خیر العباد، ابن قیم جوزی، دار الآفاق، قاهره، مصر، ص661.
[2]. کشف الارتیاب، سید محسن امین العاملی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ص55.
[3]. عنوان المجد فی تاریخ نجد، عثمان بن عبدالله ابن بشر، دار صادر، بیروت، لبنان، ج1 ص257- 144-115.
[4]. مفتاح الکرامه، سید جواد بن محمد حسین عاملی، موسسه النشر الاسلامی، قم، ایران، ج5 ص512.
[5]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج1 ص163. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[6]. وفاء الوفاء، سمهودی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج2 ص545. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
تبرک و قبور، آیه الله طاهری خرم آبادی، بوستان کتاب، قم، ایران، ص72.
[7]. منهاج السنه النبویه، ابن تیمیه، جامعه الامام محمد بن سعود، ریاض، عربستان، ج2 ص435.
[8]. سنن، ترمذی، مطبعه البانی، قاهره، مصر، کتاب الجنائز، باب تسویه القبر، ج2 ص256.
[9]. سنن الکبری، نسایی، دار الفکر، بیروت، لبنان، کتاب الجنائز، باب ما یکره من اتخاذ المساجد علی القبور، ج2 ص871.
[10]. شرح الممتع...، العثیمین، دار ابن جوزی، قاهره، مصر، ج2 ص232.
[11]. مرزهای توحید و شرک در قرآن، آیت الله سبحانی، نشر مشعر، تهران، ایران، ص118.
افزودن نظر جدید