متن مقاله
وهابیت عمل شیعیان در زیارت قبور را نوعی پرستش اموات و شرک می‌دانند. ایشان همواره در تبليغات خود نسبت به اين موضوع حسّاسيت داشته، و زائرین قبور را مشرک پنداشته، کارشان را بدعت و حرام می‌دانند و معتقدند مصداق پرستش مردگان است؛
درحالی‌که آلوسی، مفسر اهل سنت در تفسیر آیه 84 سوره توبه چنین می‌گوید: «وَ لا تُصَلِّ عَلي‏ أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلي‏ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ.[توبه/84] هرگز بر مرده هیچ‌یک از آنان، نماز نخوان! و بر کنار قبرش، (برای دعا و طلب آمرزش،) نایست! چرا که آن‌ها به خدا و رسولش کافر شدند و در حالی‌که فاسق بودند، از دنیا رفتند!»
از ابتدای آیه، نهی از خواندن نماز میت برای منافقین که در آیه قبل اوصافشان بیان شده، صورت گرفته است، که این نماز متضمن دعا، استغفار و طلب شفاعت برای اوست؛ وی می‌گوید این نهی احتیاج نبود، چون در آیه‌ای دیگر، از استغفار برای مشرکین (حتی اگر از نزدیکان باشد) نهی شده است: «ما کانَ لِلنَّبِيِّ وَ الَّذينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکينَ وَ لَوْ کانُوا أُولي‏ قُرْبي‏ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحابُ الْجَحيمِ.[توبه/113] برای پیامبر و مؤمنان، شایسته نبود که برای مشرکان (از خداوند) طلب آمرزش کنند، هر چند از نزدیکانشان باشند (آن هم) پس از آن‌که بر آن‌ها روشن شد که این گروه، اهل دوزخند!»[1]
در ادامه، مراد از عبارت «وَ لا تَقُمْ عَلي‏ قَبْرِهِ» را عدم حضور، نایستادن در کنار قبر و زیارت قبر منافق بیان کرده است.
سپس سؤالی مطرح می‌کند که آیا منظور از عبارت قیام، زیارت است؛ اگر این‌طور است زیارت پیامبر قبر مادرشان را که بعد این نهی واقع شده، به این دلیل است که به پیامبر ایمان داشته؛
جواب سیوطی را به این سؤال این‌گونه بیان می‌کند: مراد از «قیام علی القبر»، ایستادن در لحظه دفن و لحظاتی بعد آن است، و این احتمال هم هست که از اطلاق عبارت، زیارت را هم شامل شود؛ (تاریخ زیارت پیامبر هم قبل از آمدن نهی است؛ چون زیارت در زمان صلح حدیبیه بوده، و نهی در غزوه تبوک.)[2]
سپس می‌گوید: ضمیر در آیه 84 سوره توبه را در خصوص منافقین می‌داند که توسط قیاس، باقی مشرکین هم به آن ملحق می‌کند؛ آن‌گاه می‌گوید: به دلیل روایت صحیح اجازه گرفتن پیامبر برای استغفار بر مادرش و اجازه دادن خداوند،[3] مشخص می‌شود که ایشان از موحدین بوده، نه از مشرکین که من هم همین قول را می‌پذیرم. (چون احتمال این‌که این اجازه مخصوص مادر پیامبر باشد، خلاف ظاهر است و احتیاج به دلیل صریح دارد.)
آلوسی پس از نقل این مسائل، در جمع‌بندی می‌گوید: در مورد زیارت قبور کفار اختلاف است:
عده‌ای جایز نمی‌دانند، و بیشتر به دلیل همین آیه و عبارت «قیام علی القبر» و این‌که قیام شامل زیارت هم می‌شود.
کسانی‌که زیارت قبور کفار را جایز می‌دانند، به علت روایت پیامبر است که فرمود: «قبلاً شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم، امّا قبور را زیارت کنید که موجب دوری از دنیا‌طلبی و یاد آخرت می‌گردد.»[4] و پیامبر در این روایت، علت زیارت را اثر تربیتی آن دانسته است، که در این‌صورت فرقی بین زیارت قبر مسلمانان و غیر مسلمانان نیست.
آلوسی می‌گوید: این مطالب خلاصه این بحث است و به نظر من احتیاط این است که زیارت قبور کفار جایز نیست.[5]
بنابراین وی زیارت قبر مسلمانان را به اتفاق علما جایز می‌داند.

پی‌نوشت:

[1]. تفسیر آلوسی، آلوسی، ج10، ص154. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. تفسیر آلوسی، آلوسی، ج10، ص155. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. صحیح مسلم، مسلم، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج2، ص975.
«سفارش پیامبر به زیارت قبور به علت اثر تربیتی»
[4]. تفسیر آلوسی، آلوسی، ج10، ص155. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. سنن ابن ماجه، ج2، ص512.
«سفارش به زیارت قبر مردگان»
«سفارش پیامبر به زیارت قبور به علت اثر تربیتی»