پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از نصوصی که بر ختم سلسله‌ی پیامبران به وسیله‌ی حضرت محمّد (صلّی الله علیه و آله) تصریح دارد، آیه‌ی 40 سوره‌ی مبارکه‌ی احزاب است؛ همچنان که می‌خوانیم: «مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَٰكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا [احزاب/40]؛ محمّد (صلّی الله علیه و آله) پدر هیچ یک از مردان شما نبوده و نیست؛ ولی رسول خدا و ختم‌کننده و آخرین پیامبران است؛ و خداوند به همه چیز آگاه است».
از این‌رو نویسندگان بهائی که نتوانسته‌اند، صراحت آیه‌ی مذکور را نادیده بگیرند، بر ختم نبوت اذعان کرده و در عین حال مدعی‌اند که حضرت محمّد (صلّی الله علیه و آله)، تنها نبوت را ختم کرده و مقام رسالت و شارعیت همچنان ادامه دارد؛ همچنان که می‌خوانیم: «مرتبه رسالت، أعظم از مرتبه نبوت است. هزاران انبیا آمده‌اند که شارع نبوده‌اند؛ مثل حواریون حضرت مسیح (علیه السلام) و... بنابراین ثابت می‌شود که معنی و مفاد خاتم النبیین، آن نیست که قطع ارسال رُسل و انزال کتب شده و مربی آسمانی و شارع نخواهد آمد».[1]
اما برای پاسخ گفتن به این شبهه، لازم است تا دو واژه‌ی نبی و رسول از چند جهت بررسی شود.
اول: در کتاب‌های لغت، نبی به معنی خبر آورنده است: «نبأ الخبر... [2]؛ نبأ به معنی خبر است... و از این ماده، کلمه نبی گرفته شده است؛ زیرا نبی از جانب خدا خبر می‌آورد. پس لفظ نبی، بر وزن فعیل به معنی فاعل است». بنابراین، به هرگونه خبردهنده از سوی خدای تعالی و از طریق وحی (خواه شریعت مستقل داشته باشد و یا نداشته باشد) را نبی می‌گویند.
واژه‌ی رسول هم در لغت به معنای "فرستاده" است. همان‌گونه که در قرآن، فرشتگان هم رسول خوانده شده‌اند: «وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ ۖ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّىٰ إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ [انعام/61]؛ و اوست خدایی که قهر و اقتدارش مافوق بندگان است و فرشتگانی را به نگهبانی بر شما می‌فرستد، تا آن گاه که هنگام مرگ یکی از شما فرا رسد رسولان ما او را می‌میرانند و در قبض روح شما هیچ کوتاهی نخواهند کرد». کتُب لغت نیز در این‌باره می‌گویند: «ارسلتُ فُلاناً فی رسالة فَهو مُرسل و رسول [3]؛ فلانی را با نامه فرستادم، پس آن فرد مرسل و رسول است».
دوم: همچنین بر خلاف ادعای نویسندگان بهائی، در قرآن کریم از پیامبرانی چون لوط، الیاس، یونس و اسماعیل، با عنوان "رسول" یاد شده است [4]، با این‌که ایشان دارای کتاب و شریعت مستقل نبوده‌اند.
سوم: از سویی دیگر در لسان روایات، با تعابیری نظیر: «خاتم المرسلین»، «لیس بعدی رسول»، «اختم به انبیائی و رُسُلی»، «ختم به الواحی»، «خاتم رُسُله» و «ختم بکتابک الکتاب» [5]، از خاتمیت پیامبر گرامی اسلام یاد شده که دیگر جای هیچ شبهه‌ای باقی نمی‌ماند.
بنابراین می‌توان گفت که "نبوت"، مقام دریافت وحیانیِ معارف و "رسالت"، مقام تبلیغ و ارشاد جامعه است. لذا قابل تصور نیست فردی دارای مقام رسالت یا صاحب دین جدید باشد، ولی مقام نبوت نداشته باشد و به او وحی نشود. از این‌رو بین "نبوت" و "رسالت"، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار است، یعنی هر رسول، نبی هم هست. بنابراین بر اساس آیه‌ی شریفه، وقتی نبوت خاتمه یافت، رسالت هم بالتبع خاتمه خواهد یافت.

پی‌نوشت:
[1]. ر.ک: میرزا نبیل‌زاده قزوینی، تبیین حقیقت، بی‌جا: مؤسسه‌ی ملّی مطبوعات امری، 129 بدیع، ص 251 به بعد.
[2].  اسماعيل بن حماد الجوهري،  الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربية، الریاض: دار العلم للملايين، 1375 ق، ج 1، ص 74.
[3]. همان، ج 4، ص 170.
[4]. سوره‌ی مبارکه‌ی صافات، آیات: 123، 133و 139؛ سوره‌ی مبارکه‌ی مریم، آیه‌ی 54.
[5]. جعفر سبحانی، خاتمیت از نظر قرآن حدیث و عقل، ترجمه‌ی: رضا استادی، قم: سیدالشهداء، 1369 ش، ص 32.