پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ علمای فرقه‌ی شیخیه در خصوص جایگاه ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) اعتقادات خاصی دارند، من جمله این‌که ائمه را علل اربعه می‌دانند. علل اربعه همان «علت غایی، علت فاعلی، علت مادی و علت صوری» می‌باشند. مراد از علت فاعلی بودن ائمه این است که حضرات معصومین (علیهم السلام)، دیگر مخلوقات الهی را خلق می‌کنند و روزی می‌دهند. احسایی می‌نویسد: «انهم اعضاد للخلق، قد اتخذهم خالقهم بعد ان خلقهم وحدهم [1] یعنی: همانا ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) بازوهای خداوند در خلقت موجودات می‌باشند و به تحقیق خداوند وقتی ائمه را خلق کرد، آن‌ها را خالق دیگر موجودات قرار داد». و در جای دیگر می‌نویسد: «فهم اعضاد الخلق و ابواب الرزق و اسباب الرتق و الفتق [2] یعنی: ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) بازوی‌های خداوند در آفرینش مخلوقات و روزی رساندن و حل مشکلات مردم می‌باشند». مراد احسایی این است که ائمه، خداوند را در آفرینش مخلوقات و روزی دادن و حل مشکلات مردم یاری می‌رسانند و این امور بر عهده‌ی ایشان گذاشته شده است.
در پاسخ باید گفت: اگر مراد احسایی این است که این امور (یعنی خلقت و روزی رساندن و غیره) به ائمه تفویض شده است و خداوند هیچ نقشی ندارد، در این صورت با آیاتی از قرآن که خلقت و غیره را به خداوند نسبت داده‌اند، تنافی دارد [3] و اگر مراد ایشان آن است که ائمه با اراده‌ی خداوند، خلق می‌کنند و روزی می‌دهند، در این صورت با آیات و احادیثی که برخی از امور آفرینش را به غیر خداوند نسبت می‌دهند، تنافی ندارد و اشکالی بر ایشان نمی‌باشد. [4]

پی‌نوشت:
[1]. شیخ احمد احسایی، شرح زیارت جامعه‌ی کبیره، نسخه‌ی الکترونیکی، ج 1، ص 196.
[2]. همان، ج 3، ص 261.
[3]. مثل آیه‌ی 75 سوره‌ی «ص» که خلقت مخلوقات را به خداوند نسبت داده است و مثل آیه‌ی 212 سوره‌ی بقره که روزی رساندن به مخلوقات را به خداوند نسبت داده است.
[4]. مثل آیات و احادیثی که آمدن باران، قبض روح انسان‌ها و غیره را به فرشتگان الهی نسبت داده است.