پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ دکتر «شیخ حسن فرحان المالکی»[1] اندیشمند و مبارز سنّی عربستانی، در نقد غلوّ‌اندیشی و افراط‌گرایی علمای عربستان با توجه به ضررهای داخلی و خارجی وجود افکار وهابیت می‌گوید: حاشیه‌های فراوان از اسلام، اصل را تهدید می‌کند. خود وهابیون معتقدند که  وهابیت، نوعی قرائت از اسلام حقیقی و ناب است. بسیار خوب، آیا قبل از وهابیت، این اسلام ناب وجود داشته است یا خیر؟

حال اگر وجود داشته، پس چه اشکالی دارد که این فتواها و نظرات تکفیری را کنار نهاده و اسلام حقیقی را اختیار کنیم. این در صورتی امکان پذیر است که واقعا دنبال تبلیغ اسلام و نه اشخاص باشیم. و اگر وجود نداشته، دیگر نمی‌توان وهابیت را سلفی‌گری نامید بلکه باید آن را مذهبی‌گری نام نهاد. قابل توجه اینکه هرچقدر مذاهب جدید از دل مذاهب  قبلی سربرآورد، غلوّ افزایش یافته و تسامح و اعتدال کم شده است.

بنابراین مشکل ما اسلام به معنای یک رسالت و نصّ نیست بلکه مشکل ما تراکم و تلنبار شدن حاشیه‌های تفسیری است که معلول شرایط سیاسی، مذهبی و اجتماعی دوره‌های مختلف تاریخی بوده است. این چیزی است که شرقی و غربی باید آن را بفهمند و انتقال این حقیقت، بهترین نوع تبلیغ اسلام محسوب می‌شود.[2]

نتیجه: اسلام حقیقی را باید از منابع اصلی آن شناخت. اسلام نصّ (حقیقی) متسامح‌تر و مهربان‌تر و کامل‌تر و  انسانی‌تر از اسلام ابن تیمیه، و اسلام خود ساخته وهابیت است. خواننده محترم برای آگاهی بیشتر از غلوّ اندیشی و افراط‌گرایی وهابیت، می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه فرمایید.[3]

 پی‌نوشت:
[1]. دکتر «شیخ حسن فرحان المالکی» اندیشمند و مبارز سنی عربستانی، در سال 1390 هجری قمری در منطقه «بنی مالک جنوبی» 150 کیلومتری شرق شهر «جازان» متولد شد، وی از چهره‌های مشهور در بین پژوهش‌گران تاریخی در کشورهای عربی و به ویژه عربستان سعودی محسوب می‌شود. او در مقدمه کتابش به نام« نصیحة لشباب المسلمین فی کشف غلوالعلماء المعاصرین فی المملکة العربیه السعودیه» می‌گوید: بیست سال در کشور عربستان زندگی کردم و در طول این سال‌ها به تالیف و پژوهش و موعظه مشغول بوده‌ام . مدت‌ها در برابر غلوّ بسیاری از علمای عربستان سکوت کردم، به این امید که هدایت شوند و از مسیر خویش بازگردند، لیکن فایده ای نداشت، زیرا خداوند انسان‌های لجباز و معاند را با محروم کردن آنان از هدایت، مجازات می‌کند
[2]. حسن بن فرحان المالکی، «نصیحة لشباب المسلمین فی کشف غلوالعلماء المعاصرین فی المملکة العربیه السعودیه»باترجمه(نگاهی به غلو اندیشی وافراط گرایی علمای معاصر عربستان)مترجم: معاونت پژوهشی موسسه فرهنگی وهنری آفتاب خرد، نشر موسسه آفتاب خرد، تهران 96ش، چاپ سوم،ص246
[3]. نقد افراط گرایی وهابیت توسط عالم سنی در کتاب«نصيحة لشباب المسلمين»
غلو اندیشی و افراط گرایی مفتی عربستان «شیخ عبدالله بن جبرین»
غلو اندیشی و افراط گرایی علمای معاصر عربستان
مفتیان مشهور و مؤثر حکومت سعودی سوم
معرفی کتاب ضد وهابیت«نصيحة لشباب المسلمين فی کشف غلوّ العلماء المعاصرین.. »