پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از کارهایی که در مسلک صوفیان، به‌عنوان عملی خوب و مثبت انجام می‌گرفت، گدایی و تکدی‌گری بود که سران صوفیه، پیروان خود را به ترک اشتغال و عمل گدایی فرا می‌خواندند. شیخ باخرزی متوفای 736 هجری، در مثبت نشان دادن چهره‌ی گدایی و دریوزگی، می‌گوید: «درخواست کمک از دیگران و دست دراز کردن به سوی افراد، اساساً همیاری در تقوا و نیکی است، نه تکدی گری»[اورادالاحباب،ج2،ص19] در این رابطه ابوسعید ابوالخیر نیز می‌گوید: «به خدمت درویشان مشغول شدیم و زنبیلی برمی‌گرفتیم و بدین مهم قیام می‌نمودیم و خاک و خاشاک بدان زنبیل بیرون می‌بردیم؛ چون مدتی بر این مواظبت کردیم و این ملکه گشت، از جهت درویشان به سؤال (گدایی) مشغول شدیم که هیچ سخت‌تر از این ندیدیم بر نفس.»[اسرار التوحید، ابوسعید ابوالخیر، نشر امیرستان، تهران، 1378 ش، ص 34.]
این عقیده‌ی متصوفه نسبت به گدایی و خود را در برابر دیگران بدنام کردن، کاملا مخالف نظر اسلام است که در قرآن و روایات، به عزت نفس داشتن و حفظ آبرو تأکید فراوانی شده است. حضرت اميرالمؤمنين (عليه‌السلام) فرمودند: «لاتَفَعَلْ ما يَشينُ العِرضَ والاِسم [شرح غررالحکم، ج6، ص275] هيچ‌وقت به كاری كه باعث بدنامی و لطمه زدن به حيثيت تو مي‌شود اقدام مكن.» بنابراین گدایی و تکدی‌گری، برای انسان چیزی جز ذلت، بی‌تقوایی و عدم عزت در بین مردم، در برنخواهد داشت.

پی‌نوشت:
اوراد الاحباب، باخرزی، به‌کوشش ایرج افشار، نشر فرهنگ ایران زمین، تهران، 1358 ش، ج2، ص 19.
اسرار التوحید، ابوسعید ابوالخیر، نشر امیرستان، تهران، 1378 ش، ص 34.
غرر الحکم و درر الکلم ،آمدی، عبدالواحدبن محمد ، شرح جمال‌الدین محمد خوانساری، انتشارات دانشگاه تهران، 1384، ج6، ص275.