پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در قرن اخیر گروه‌های تکفیری با نام‌های جدیدی شروع به فعالیت کرده‌اند. مهم‌ترین هدف این گروه‌ها گسترش خشونت و تکفیر است، که با هدف رضایت خداوند نیز انجام می‌شود. افراد تشکیل دهنده این گروه‌ها با تمسک به آیات و روایات و ارائه تفسیر افراطی و ضد دینی در حال کشتار مسلمین هستند. غافل از آن‌که قرآن می‌فرماید: «وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي‏ حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ.[اسراء/33] و كسى را كه خداوند خونش را حرام شمرده، نكشيد، جز به‌حق‏.» اما جریان‌های سلفی تکفیری، با تمسک به آیات و روایات، کشتار مسلمین را حق و حقیقت جلوه می‌دهند. آنان برای توجیه عملشان، ابتدا مسلمین را کافر و مشرک خطاب می‌کنند، و بعد به‌راحتی مسلمانان را به قتل می‌رسانند. جنایات گروه‌های تکفیری در سوریه، عراق، لیبی، یمن و... نمونه‌ای از این جنایات است.
شاید مهم‌ترین علت این جنایات، ریشه در انفتاح اجتهاد،[1] توسط ابن تیمیه باشد. ابن تیمیه که پدر معنوی سلفیان و از شخصیت‌های محبوب نزد سلفیه است، با تقبیح تقلید از ائمه اربعه اهل سنت و تشویق به اجتهاد،[2] راه را برای سلفیان تازه به دوران رسیده، باز کرد؛ و امروز سلفی‌ها با تأثیر پذیری از سخنان ابن تیمیه، خود را مجتهد می‌دانند و شخصاً به آیات و روایات مراجعه کرده و چون سواد کافی برای شناخت معارف اسلامی ندارند، با تمسک به ظاهر آیات و روایات به‌راحتی قتل و کشتار مسلمین را امضاء کرده، و فتوای آدم‌کشی امضاء می‌کنند.
عبدالله عزام، یکی از رهبران القاعده با تقسیم دشمنان اسلام، به دشمن دور و دشمن نزدیک، کشورهای لیبی، سوریه، عراق، و... را دشمن نزدیک معرفی کرده و می‌گوید: باید ابتدا به جنگ دشمنان نزدیک رفت و با از بین رفتن دشمن نزدیک به سراغ دشمن دور یعنی آمریکا و اسرائیل رفت![3]
این یک نمونه از صدها مواردِ اجتهاد‌های آبکی و ضد دینی رهبران گروه‌های اجتهادی است، که به جای مبارزه با استکبار، در صدد قتل مسلمانان، در کشورهای اسلامی برآمده‌اند و امروز جنایات زیادی را در این کشورها با عنوان جهاد، انجام می‌دهند.

پی‌نوشت:

[1]. انفتاح باب اجتهاد، به معنای جواز به کارگیری اجتهاد برای دست یابی به احکام شرعی است. بنا بر دیدگاه انفتاح باب اجتهاد، مجتهد می‌تواند حکم هر مسئله را از راه اجتهاد، بر اساس ادله معتبر استنباط نماید و این حکم، بر او و مقلدان وی حجت است. اما کسانی (بیشتر اهل سنت و اخباری‌های از امامیه) که معتقد به انسداد باب اجتهاد هستند، چنین عملی را جایز نمی‌دانند. «دانشنامه ویکی فقه، واژه انفتاح اجتهاد».
[2]. «ابن تیمیه هر کس را به اندازه علمش به احکام مجتهد می‌داند و معتقد است هر کس از یکی مذاهب اربعه تقلید کند کافر است.» ابن تیمیه، مجموع فتاوی، مجمع ملک فهد، عربستان، 1995،ج20، ص210؛ ج22، ص229.
[3]. مجموعه مقالات کنگره جریان های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام، دارالاعلام لمدرسه اهل البیت، قم، 1393، ج1، ص39؛ مقاله «تأثیر تفکر جهادی عبدالله عزام در گسترش خشونت های القاعده»، نویسنده: محمد طاهر رفیعی.

نویسنده: مجتبی محیطی