پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ همه مسلمانان از صدر اسلام، تا قرن هشتم هجری به زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌رفتند و زیارت نبی مکرم اسلام را مستحب می‌دانستند. تا این‌که در قرن هشتم، فردی به نام ابن تیمیه ظهور کرد و بر خلاف همه‌ مسلمین ادعا کرد، که احادیث وارده در زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله) ضعیف هستند. او گفت: «وَمَا ذَكَرُوهُ مِنْ الْأَحَادِيثِ فِي زِيَارَةِ قَبْرِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَكُلُّهَا ضَعِيفَةٌ بِاتِّفَاقِ أَهْلِ الْعِلْمِ بِأَحَادِيثَ؛ بَلْ هِيَ مَوْضُوعَةٌ لَمْ يَرْوِ أَحَدٌ مِنْ أَهْلِ السُّنَنِ الْمُعْتَمَدَةِ شَيْئًا مِنْهَا.[1] احادیثی که در باب زیارت قبر نبی وارد شده است، به اتفاق اهل علم، همگی ضعیف، بلکه موضوع هستند، و من ندیدم کسی از اهل سنن را که به آن احادیث اعتماد کند.»
این سخن ابن تیمیه با مذاق علمای اهل سنت خوش نیامد و علمای فراوانی از حنفی، شافعی، مالکی بر علیه او ردیه نوشتند و او را به‌خاطر این سخنان، مورد سرزنش قرار دادند. یکی از افرادی که از این سخن، بسیار بر‌آشفت، جناب سُبکی، عالم و امام شافعیه در قرن هشتم هجری است. وی در رد سخن ابن تیمیه، کتابی به نام «شفاء السقام فی زیاره خیر الانام» تألیف کرد، که از استدلال بسیار قوی و محکمی برخوردار است و به همین جهت ابن تیمیه نتوانست بر آن ردیه‌ای بنویسد. این کتاب هم‌اکنون در دسترس است و چاپ‌های متعددی از آن شده است.
سُبکی در نقد این جمله ابن تیمیه گفت: متعجبم از این سخن ابن تیمیه که می‌گوید: احادیث وارده در زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) ضعیف و موضوع هستند. به خدا پناه می‌برم از کسی‌که از خدا و رسول (صلی الله علیه و آله) حیاء نمی‌کند و به گونه‌ای سخن می‌گوید، که تاکنون هیچ عالم و جاهلی آن را نگفته است، و هیچ فردی از اهل حدیث و دیگران چنین ادعایی نکرده است.[2] 
سُبکی در رد ابن تیمیه به 15 حدیث «حسن» و «صحیح» استدلال می‌کند که همگی بر استحباب زیاره قبر نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) دلالت می‌کند. احادیث «من زار قبری وجبت له شفاعتی.[3] هر کس قبر مرا زیارت کند، واجب است که او را شفاعت کنم»، «من زار قبری حلت له شفاعتی.[4] هر کس که قبر من را زیارت کند، شفاعت او بر من لازم است» نمونه‌ای از آن احادیث است که سبکی در رد ابن تیمیه به آن استدلال کرده است.

پی‌نوشت:

[1]. ابن تيميه حراني، احمد، مجموع الفتاوى، تحقيق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم، مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف، مدينة نبوية، 1416ق، ج27، ص78.
ابن تیمیه حرانی، احمد، الرد على الأخنائي قاضي المالكية، تحقیق: الداني بن منير آل زهوي، الناشر: المكتبة العصرية – بيروت، الطبعة: الأولى - 1423هـ، ص201.
[2]. «فسبحان الله اما استحی من الله و من رسوله فی هذه المقاله التی لم یسبقه الیها عالم و لا جاهل...» .السبکی، علي بن عبد الکافي (م 756)، شفاء السقام في زيارة خير الأنام صلى الله عليه وآله، تحت اداره السید شرف الدین احمد مدیر دایره المعارف العثمانیه و سکرتیرها قاضی المحکمه العلیا سابقا، الطبعه الثالثه، 1402ق، ص13.
[3]. سبکی، علي بن عبد الکافي (م 756)، شفاء السقام في زيارة خير الأنام صلى الله عليه وآله، تحت اداره السید شرف الدین احمد مدیر دایره المعارف العثمانیه و سکرتیرها قاضی المحکمه العلیا سابقا، الطبعه الثالثه، 1402ق، ص10.
[4]. همان، ص14.

نویسنده: مجتبی محیطی