چهارشنبه سوری، جشنی عربی كه ايرانيزه شد ؟!

  • 1400/12/23 - 08:44
به ادعای موبدان زرتشتی، چهارشنبه سوری ربطی به زرتشتيان ندارد. می‌گویند چهارشنبه سوری (يوم الاربعاء) مربوط به عرب عصر جاهليت بوده است، و يا در بهترين حالت، تركيبی از سنت‌های بومی ايرانی و سنت‌های عرب عصر جاهلی است. پس چرا عده‌ای با همه وجود می‌كوشند كه اين سنت ناموزون و بی‌محتوا را زنده نگه دارند؟ آيا اين جشن كذايی، توهين به هويت مردم ايران نيست؟
چهارشنبه سوری، جشنی عربی كه ايرانيزه شد ؟!

پايگاه جامع فرق، اديان و مذاهب_ رفته رفته به پايان سال خورشيدی می‌رسيم. روزهایی كه برای بسياری، همراه با شور و شوق و برای بسياری عذاب و ناآرامی است و صدای هولناك انفجار اشياء محترقه آرامش و آسايش را از آنان سلب نموده است. خيلی‌ها گمان می‌كنند كه چهارشنبه سوری يك جشن مقدس ملّی است! و از همين روی آن را [به بدترين شيوه] گرامی می‌دارند! پس لازم است حقايقی را بيان كنيم.
- چهارشنبه سوری ربطی به آيين زرتشتی ندارد
در گاهشماری زرتشتی، «هفته» موضوعيت ندارد. به تعبيری صريح‌تر، در گاهشماری‌های بومی ايرانی؛ هفته وجود داشت، اما در تقويم مذهبیِ زرتشتی، هفته وجود نداشته و ندارد و اگر بخواهيم دقيق‌تر بنگريم، ورود «هفته» به تقويم‌های ايرانی در اثر نفوذ فرهنگ سامی (عربی-عبرانی) به فرهنگ ايران بود.[1] فی الواقع، در آيين زرتشتی چيزی به نام چهارشنبه وجود ندارد، و بالتبع، چهارشنبه سوری نيز در اين آيين وجود ندارد. خانم دکتر کتایون مزداپور از محققان صاحب‌نام زرتشتی می‌نويسند: «خیلی از آنها (جشن‌ها و آیین‌ها) هرگز زرتشتی نبوده اند، مثل چهارشنبه سوری.»[2]
موبد موبدان ايران، جهانگير اوشيدری می‌نويسد: «شک نیست که افتادن این آتش‌افروزی به شب آخرین چهارشنبه سال، پس از اسلام است، چه، ایرانیان باستان شنبه و آدینه نداشتند. چون روز چهارشنبه نزد اعراب روز شوم و نحسی بود لذا برای رفع نحسی اقداماتی می‌کردند. بنابراین چهارشنبه سوری جزو جشن‌های ایران باستان نیست.»[3]
همچنين دکتر کورش نیکنام، موبد زرتشتی و پژوهشگر در آداب و سنن ایران باستان، عقیده دارد که چهارشنبه سوری هیچ ارتباطی با زرتشتیان ندارد و شکل گیری این مراسم را پس از حمله اعراب به ایران می‌داند: «در گاهشماری زرتشتیان اصلاً هفته وجود ندارد. شنبه و یکشنبه و...  بعد از تسلط اعراب به فرهنگ ایران وارد شد. بنابراین اینکه ما شب چهارشنبه‌ای را جشن بگیریم (چون چهارشنبه در فرهنگ عرب روز نحس هفته بوده) خودش گویای این هست که چهارشنبه سوری بعد از اسلام در ایران مرسوم شد.»[4] در تكمله سخن موبد نيكنام بايد به عرض برسانيم كه هرچند در بين عرب، چهارشنبه (يوم الاربعاء) نحس شمرده می‌شد،[5] ليكن در قرآن و روايات صحيح، نحس بودنِ چهارشنبه مورد تأييد نيست (چون در عقائد اسلامی، هيچ روزی ذاتاً نحس نيست) ولذا جشنی با عنوانِ چهارشنبه سوری و مشابه اين در منابع اسلامی وجود ندارد (بلكه اين رسم و رسومات احمقانه مربوط به عرب عصر جاهلی بوده است كه برخلاف تعاليم اسلامی، تا ساليان دراز ادامه پيدا كرد). حتی آقا جمال خوانساری در كتاب «كلثوم ننه» (كتابی طنز در نقد باورهای خرافی)، به صراحت، چهارشنبه سوری را مربوط به تقويم عربی و در آخرين چهارشنبه ماه صفر می‌داند كه بسياری از مردم آن را ايرانيزه كرده و با درهم آميختن خرافات، آن را جشن می‌گيرند.[6]
- چالش !
روشن است كه اين جشن، ربطی به زرتشتيان ندارد، و انتساب آن به ايران باستان ابداً صريح نيست. چهارشنبه سوری (يوم الاربعاء) مربوط به عرب عصر جاهليت بوده است، و يا در بهترين حالت، تركيبی از سنت‌های بومی ايرانی و سنت‌های عرب عصر جاهلی است. پس چرا عده‌ای با همه وجود می‌كوشند كه اين سنت ناموزون و بی‌محتوا را زنده نگه دارند؟ آن همه عربده كشی، ايجاد فضای تنش‌زا، مردم آزاری و ايجاد صداهای مهيب و دلخراش، خرد شدن شيشه‌ها ناشی از موج انفجار، تلفات يا زخمی شدن نيروی انسانی كه فضا را به بدترين شكل برای شهروندان ناامن می‌كند،[7] آيا اينها چيزی جز نابخردی است؟ چرا عده‌ای به خاطر شادیِ چند ساعته (آن هم از نوع نشاط كاذب)، حاضر می‌شوند به هر ذلت و حماقتی تن دهند و آسايش را از ديگران سلب كنند ؟ آيا ساديسم، مصداقی غير از اين دارد؟ آيا اين جشن كذايی، توهين به هويت مردم ايران نيست؟
عجيب‌تر اينكه باستانگرايان افراطی كه رسماً با اسلام (به علت عربی بودن كتابِ مقدس آن) مخالفت می‌كنند، و بر اساس منش نژادپرستانه‌ی خود، معتقد به حذف «هرگونه پيوند با عرب» هستند، در اين موضع، كاملاً خود را به «نفهميدن» و «نديدن» و «نشنيدن» زده‌اند. چون باستانگرايان به خاطر اهداف سياسی، حاضرند هويتِ مورد ادعای خود را لگدمال كنند!

پی‌نوشت:

[1]. مری بويس، زرتشتيان، باورها و آداب دينی آنها، ترجمه ع.بهرامی، تهران: نشر ققنوس، 1391، ص 99
[2]. مجله‌ی هفت آسمان، بهار ۱۳۸۴، شماره ۲۵، صفحه ۱۸
[3]. جهانگير اوشيدری، دانشنامه مزدَیَسنا، تهران: نشر مركز، 1389، ص ۳۳۳، ذیل عنوان «سوری»
[4]. بی بی سی فارسی، چهارشنبه سوری، جشنی در استقبال از نوروز، ‌15 مارس 2009، 25 اسفند 1387
[5]. ابن كثير الدمشقی، البداية و النهاية، بيروت: دار الفكر، 1986، ج 1 ص 128
[6]. كلثوم ننه، باب هشتم، (در بيان سازها و افعال آنها)، ص 42
[7]. روزنامه مردم سالاری، سنت چهارشنبه‌ سوری به چهارشنبه‌ ستيزی مبدل گرديده، نويسنده مقاله: ناصر توسلی نيکخو، شماره 3155، تاريخ 1391/12/22، همچنين بنگريد به جام جم آنلاین، 23 اسفند 1389.

مقالات مرتبط:

          هزینه چهارشنبه سوری را خرج فقرا کنیم!

          چهارشنبه سوری و تولید کباب انسانی

          وقتی در چهارشنبه سوری، انسانیت را آتش می‌زنند

          موبد جهانگير اوشيدری: چهارشنبه سوری يك جشن عربی است!

 

 

تولیدی

دیدگاه‌ها

درود بر شما در ایران باستان جشن بهیژکی را که در پنج روز پایانی سال (روزهای بهیژک) و هر ۴ سال یک بار شش روز پایانی سال برگزار می شد با روشن کردن آتشی کوچک بر فراز بام خانه ها و گرد آمدن در کنار آن و سرور شادی و نیایش خداوند گرامی می داشتند و بعد از حمله اعراب به ایران چون آن ها مانع برگزاری جشن ها، آیین ها و سنت های ایرانی می شدند، به ناچار ایرانیان به جای روزهای بهیژکی جشن خود را به شب چهارشنبه آخر سال منتقل کردند و این گونه به اعراب که روز چهارشنبه را نحس می دانستند القا کردند که ما با این کار می خواهیم نحسی روز چهارشنبه را از بین ببریم در حالی که خود ایرانیان هیچ روزی را نحس نمی دانستند.

اینکه قدمت این مطلب برای پیش از ایجاد چهارشنبه سوری باشد، نیاز به منبع و رفرنس دارد. طبق نظر خانم بویس، در کتاب زرتشتیان باورها و آداب دینی آنها اورده شده که برخی از زمان ها جشن ها در زمان غیر خود انجام می شده است.

کل داستان ایران و ضمیمه هایی که بهش بستن از دم جعل بوده و هدف سیاسی داشتن، عمده این اتفاقات هم در دوره پهلوی افتاد

اول اینکه دینمون ک عربیه ادبیاتمون ک عربیه خطمون ک عربیه مراجعمون و الگوهامون همشون ریشه تو عرب دارن و از جاهلیت ریشه میگیرن بعد ک حرف اینا میشه میگن نننننهههه اونجا پیامبر خدا اومده حالا ک این قارچای سمی فتوا دادن ک چهارشنبه سوری جمع بشه میایید میگید ک عربیه ک جاهلیته؟بعدم میچسبونید بش ک فرهنگ ایرانی کجا رفته؟واقعا مردم رو خر فرض میکنید هرچند ک حق هم دارید خر تو ایران خیلی زیاده ولی بگزریم چهارشنبه ایرانیه و ایرانی میمونه و تا ابد هم پابرجاست حالا اینکه ی اده میزنن خودشونو ناقص و مجروح میکنن از حماقت خودشون و بی کفایتیه دولته ک بجای اینکه این فستیوال رو کنترل کنه و فضا و بها بش بده یا رها میکنه یا ب شدت مقابله میکنه #زنده_باد_چهارشنبه_سوری

دین مردم ایران، عرب نیست! بلکه اسلام دین عرب و از سرزمین عرب نیست! در هیچ جای قرآن عرب ها مورد خطاب قرآن نبوده اند و چشم امید به عرب ها نبوده است.

چرا چرت می گی؟ ما زرتشتیان اصلا ایام هفته نداریم که چهارشنبه سوری برای ما باشه. ایام هفته مانند همین چهارشنبه واسه عربهاست.

گیر عجب آدمایی افتادیما! خود موبد موبدان زرتشتی جناب آقای اوشیدری گفته چهارشنبه سوری از رسوم ایران باستان و قبل اسلام نیست. توی متن هم منبعشو آوردن. اونوقت اینا میگن نه الا و بلا که چخارشنبه سوری باستانیه و تمام!!!

این جناب آقای اوشیدری ازکجا معلومه نژاد ایرانی باشه همین عربها به فرماندهی عمر خطاب تو ایران تخم ریزی کردن حتما خودش هم از تخم عرب باشه

نکته جالبی در تفکر شما هست، پس نتانیاهو که کوروش را اولین صهیونیست می داند، حتما از تخم و نژاد کوروش هست! اینکه بعضی از ایرانی ها مراسم ولنتاین رو انجام می دهند هم اروپایی هستن! آقای اوشیدری یکی از موبدان زرتشت هست و نسل موبدی و موبدان به گونه ای است که حتما باید از خانواده موبد باشند و الا این نسب توسط غیر موبدان منتقل نمی شود.

جناب اوشیدری موبد زرتشتی و رهبر سابق زرتشتیان ایران بودند. ضمناً وقتی شما درباره عرب‌ها از واژه تخم‌ریزی استفاده کنید، یقیناً در ایران هم چند میلیون عرب زندگی می‌کنند و آن‌ها هم حق دارند درباره شما همین عبارت و مشابه آن را به کار ببرند.

نگفتم با این باستان پرستها بحث نکنید! به خدا طرز تفکر این جماعت آدمو به خنده نه! بلکه به گریه بر حالشون وامیداره. منظورم همون aads هست که نظرش رو دیدین. واقعا باید به امثال ایشون چی گفت؟؟؟

کانال تاریخ حقیقی ایران (نقد زرتشت و باستانگرایی) در سروش و ایتاء، مربوط به تیمِ ادیان‌‌نت: @n_bastan

مراسم چهارشنبه سوری به آیین زرتشتی ربطی ندارد و مرتبط با سیاوش ( طبق شاهنامه ) است. به تازیان نیز ربطی ندارد.

اشتباه هس. این فرهنگ نه تنها ریشه در عرب ها ندارد بلکه به احتمال زیاد خاستگاهش نه ایران بلکه روسیه و اسکاندیناوی است. این رسوم هنوز هم در آنجا که خیلی به چهار شنبه سوری ما شباهت دارد اجرا میشود.

صفحه‌ها

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.