پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از دیگر شبهاتی که پیروان وهابیت به شیعه وارد می‌کنند این شبهه می‌باشد که شیعیان به غیر خدا سوگند می‌خورند آیا این چنین سوگندی جایز می‌باشد؟

پاسخ:

شکی نیست که اگر سوگند به غیر خدا موجب شرک و دوگانه پرستی بود هرگز قرآن کریم که منشور جاودان توحید و یکتاپرستی است بدان مبادرت نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ورزید و اگر هم یک چنین سوگندی از خصایص خدا بود می‌بایست در آیات قرآن تذکر داده شود تا اشتباه رخ ندهد.

در قرآن مجید، قریب 40 سوگند وارد شده و غالبا در آنها خدای متعال به غیر خود، سوگند یاد کرده است.

در مقام فصل خصومت و قضاوت، جز سوگند به خدا، چیزی کارساز نیست؛ چرا که فقط سوگند به خدا و اسمای حسنای او می‌تواند منکر را تبرئه کند، اما در غیر این مقام، هدف از سوگندهای قرآن یکی از دو چیز است:

الف: تحریک انسان‌های متفکر به اندیشیدن در آیات الهی مانند ماه و خورشید است که از این طریق به ایمان و نگرش توحیدی خویش، استحکام و استواری می‌بخشد؛ چنان که می‌فرماید:

« الّذین یذکرون الله قیاما و قعودا و علی جنوبهم و یتفکرون فی خلق السموات و الأرض ».[ آل عمران / 191 ] « همان‌ها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیده‌اند، یاد می‌کنند؛ و در اسرار آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند . . . ».

ب: ابراز فضیلت و منزلت موجودی است که به آن سوگند یاد می‌کند و لذا خدا به جان پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) سوگند یاد می‌کند و می‌فرماید:

« لعمرک إنّهم لفی سکرتهم یعمهون ».[ حشر / 24 ] « ( ای پیامبر ) به جان تو سوگند، که آنها در مستی و شهوات خود سرگردانند ».

خداوند در این آیه، به جان پیامبر، سوگند می‌خورد، اگر واقعا سوگند به غیر خدا آن هم به منظور اظهار قداست و کرامت چیزی، حرام یا قبیح و زشت بود، چرا خداوند خود به این کار دست می‌زند؟ قرآن کتاب هدایت است نه ضلالت. بنابراین، سوگند خوردن به امامان و انبیاء نوعی اظهار کرامت و قداست و پاکی آنهاست، علاوه بر این، یک نوع اظهار علاقه به این انسان‌های کامل است.

سوگند به غیر خدا، در سخنان پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )

سوگند خوردن به غیر خدا، در سنّت پیامبر نیز نمونه‌های فراوانی دارد که برای نمونه به یک مورد آن اشاره می‌کنیم:

1. مسلم در صحیح خود نقل می‌کند که:

« جاء رجل إلی النّبیّ فقال: یا رسول الله، أیّ الصّدقه أعظم أجرا؟ فقال: أما و أبیک لتنبّأنّه، أن تصدّق و أنت صحیح شحیح، تخشی الفقر و تأمل البقاء . . . ».[1]

« مردمی حضور پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) آمد و گفت: ای پیامبر خدا، پاداش کدام صدقه بزرگتر است؟ فرمود: « سوگند به پدرت » از آن آگاه می‌شوی و آن این که صدقه دهی درحالی که سالم هستی و به آن نیاز داری. از فقر می‌ترسی و به فکر زیستن در آینده هستی ».

بنابراین بی‌تردید اگر سوگند به غیر خدا شرک بود پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) بیان می‌کردند.[2]

منابع:

[1]. صحیح مسلم: 3 / 94.
[2]. کتاب راهنمای حقیقت آیت الله شیخ جعفر سبحانی، ص 174 ـ 180.