پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ تکدی‌گری و گدایی در قاموس مسلمانی و جامعه‌ی اسلامی امری ناصواب و قبیح است. این عمل در روایات پیامبر خدا و اهل بیت (علیهم صلوات الله) زشت شمرده شده و ایشان مسلمین را از گدایی کردن و درخواست از مال مردم  نهی کرده‌اند. همین‌جا باید توجه داشت که گرچه گدایی کردن کاری ناپسند است اما توجه به مستمندان، مساکین و افراد درمانده و ناتوان در دین اسلام بسیار سفارش شده است.

به خوبی می‌توان فهمید که دلیل نهی از دریوزگی و گدایی در دین اسلام این است که عده‌ای بخاطر سهل انگاری و تنبلی طمع به مال مردم نکنند و دست فقیری به سوی مردم نگیرند، در حالی‌که چهارستون بدن ایشان سالم است و می‌توانند کسب و کاری هرچند مشکل و سخت برای خود دست و پا کرده و نان حلالی تهیه کنند. عده‌ای نیز این توان را ندارند و راهی جز درخواست از مردم برایشان باقی نمانده که اسلام توجه ویژه به ایشان داشته است و حتی قسمتی از زکات را برای ایشان در نظر گرفته است. إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ [1] جز اين نيست كه صدقات (زكات اموال براى هشت مصرف است، يعنى) از آن فقرا و مساكين (فقيرتران) و ...

می‌بینیم که در تکدی‌گری، اسلام عزیز دو گروه را مد نظر قرار می‌دهد، گروهی که مستحق کمک هستند که آیه‌ی شریفه به ایشان سفارش می‌کند و گروهی که گدایی و دریوزگی را شغل خود و از وظایف خود به حساب آورده‌اند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) در نهی از خواهش و گدایی (برای گروه دوم) می‌فرمایند: هر که دری از سؤال و خواهش به روی خود بگشاید، خداوند متعال هفتاد در فقر و تنگدستی بر او باز می‌کند که هیچ چیزی نتواند آن را ببندد.[2] با این حال در رفتارها و آموزه‌های صوفیانه مشاهده می‌شود که ایشان حرفه‌ی دریوزگی را شغلی پر درآمد برای خود می‌دانند که از قِبَل آن سودی سرشار به جیب دراویش یا حساب خانقاه سرازیر می‌شود.

یحیی باخرزی این حرفه را از خدمت‌های مخصوص دراویش در خانقاه معرفی می‌کند و می‌نویسد: و خدمت رباط[3] چند چیز است: مطبخی کردن و نان پختن و بیت الطهاره[4] را پاکیزه کردن و کلوخ آماده کردن[5] و خلال تراشیدین ... و دریوزه کردن [6] جهت اصحاب.[7]

آیا گدایی کردن آن هم در قالبی سازمانی، از آموزه‌های اسلامی است؟ اسلام حق تکدی‌گری را هم برای کسی ثابت نکرده و در حق مستمندان هم به دیگران سفارش ایشان را نموده تا آبروی ایشان با گدایی و دریوزگی از بین نرود. امام صادق(علهی السلام) فرمودند: مؤمن اظهار فقر و تنگدستی پیش مردم نمی‌کند.[8] این مطلب بدین معناست که صوفیه گرچه مدعی هستند، اما از دایره‌ی ایمان واقعی خارجند و روش ایشان برای رسیدن به کمال انسانی و حقیقت عرفانی، راهی به سوی جهالت و نادانی است.

منابع:

1- سوره : التوبة آیه : 60
2- آثار الصادقین، ج 8، ص 129 به نقل از وسائل الشیعه، کتاب زکوه، ص 309
3- کاروانسرا، خانقاه
4- دست‌شویی
5- جمع آوری کلوخ و سنگ برای طهارت در دست‌شویی
6- لغت نامه دهخدا / دریوزه . [ دَرْ زَ / زِ ] (اِ) به معنی دریوز است که کدیه و گدائی باشد.
7- یحیی باخرزی / فصوص الآداب/ چاپ دانشگاه تهران/ ص175
8- آثار الصادقین، ج 8، ص 130