پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_  در حال حاضر یوگا در ذهن بسیاری از مخاطبان به‌عنوان یک ورزش ذهن–بدن معرفی شده است؛ و اغلب افکار عمومی آن را به عنوان  ورزش و فنون کسب آرامش تصور می‌کنند. اما محققان و پژوهشگران عرصه یوگا، بر این باورند، یوگا در اصل یک معنویت و آئین عرفانی است. افراد مبتدی و تازه کار، با تصور این‌که یوگا، یک سری فنون و اعمالی است که بیشتر برای زیبایی اندام و کسب آرامش روحی و جسمی مفید است می‌شناسند. به همین دلیل بدون هیچ گونه تحقیق عالمانه، ناخواسته وارد یوگا می‌شوند. ولی با توجه به اهداف مشخص شده در اصول و مبانی یوگا، این آئین یک طریق و منشی معنوی است، که اکثر مخاطبان هیچ گونه اطلاعی نسبت به آن ندارند.
در حقیقت یوگا، تعالیمی سرّی است که سینه به سینه منتقل شده است.[1] یعنی آن‌چه در کتاب‌ها، یا در مراکز عمومی به صورت علنی آموزش داده می شود، واقعیت‌های اصلی یوگا نیست. بلکه کتاب‌ها و کلاس‌های گوناگون، حاکی از نقطۀ شروع و دروازۀ ورود افراد به یک مرام سرّی و محرمانه است.[2] 
 توجه درست و بررسی دقیق مبانی و آموزش‌های یوگا به صورت یک مجموعه پیوسته و منظومه‌ای، بسیاری از حقایق را روشن خواهد کرد. 
یوگا آئینی هندی است که با باورها، آیین‌ها و خدایان هندویی عجین شده و تصویری شیطان گونه، از جنبه‌ی آیینی و پرستش خدایان هندویی است. آیین‌ها و اعمال یوگا از زمان‌های قبل، در میان هندوها وجود داشته و نسبت به انجام آن التزام داشتند؛ و در زمانی نامشخص (حدود چهارصد سال پیش از میلاد تا دویست سال پس از میلاد) توسط فردی به‌نام پتنجلی به‌ شکل یک متن مدون، جمع‌آوری و تدوین شده است.[3] در حال حاضر یوگا با مذهب تانترا به‌شدت آمیخته شده و یوگای تانتریک است که امروزه در سراسر دنیا به شیوه‌های نوین آموزش داده می‌شود.
بنابراین قبول این‌که یوگا فقط یک ورزش بدنی است که به‌کار چاقی و لاغری یا بدن‌سازی می‌خورد کوته‌نظری است؛  درست است که یوگا در وهله اول ورزش به‌نظر می‌رسد، ولی در حقیقت مقدمه ورود به موضوعات دیگری است که هدف اصلی یوگا را باید در آن‌جا جستجو کرد.[4]
 

پی‌نوشت

[1]. شایگان، داریوش، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، جلد اول، انتشارات امیرکبیر، ص۶۳۰.
[2]. آناندا، سوامی ساتیاسنگ، علم عناصر تاتواشودهی، جلال موسوی نسب، اوپانیشاد، تهران، نشرفراروان، ص۶۸.
[3]. ساراسواتی، ساتیاناندا، یوگا سوتره‌های پتنجلی، سید جلال‌الدین موسوی نسب (آناندا جیوتی)، تهران، انتشارات فراروان، ص 26.
[4]. همان، ص 38.