مطلب تفصیلی
اکثر اندیشه‌ها و باورهای اهل حق چنان با افسانه‌سازی و نقل‌های اساطیری همراه بوده است که در باور بسیاری از پژوهشگران و منتقدان این فرقه، اهل حق مسلکی است که بر پایه افسانه‌سازی، خرافه‌گویی و بدعت‌های فراوان استوار است.[1] اما اغلب پیروان و سرسپردگان مسلک اهل حق که متأسفانه به‌جای تفکر و اندیشه در اندیشه‌ها و باورهای خود، مسیر تعصب کورکورانه را پیش گرفته‌اند، از دیدگاه مذکور برآشفته شده و آن را قبول ندارند و چنین دیدگاهی را توهین به خود قلمداد می‌کنند. در این مجال نمونه‌هایی از افسانه‌سازی‌های اهل حق به‌صورت بسیار مختصر بیان می‌شود تا برای این ساده‌دلان روشن شود که دیگران شما را متهم به خرافه‌گویی نمی‌کنند، بلکه این شما هستید که بی‌چون چرا به دنبال افسانه‌ها راه افتاده‌اید.   

1- منابع اهل حق نحوه تولد و به وجود آمدن "شاه ویسقلی" ملقب به "قرمزی"را به‌صورت افسانه‌ای آورده‌اند به این صورت که او از مقداری گوشت پیچیده شد در پارچه  به وجود آمد.[2] حال آیا شما از رنگ انسان سرخ‌رو  افسانه ساخته‌اید یا دیگران شمارا به افسانه‌سازی متهم کرده‌اند؟
2- یکی از این افسانه‌سازی‌ها، داستان دیوار سواری "داود کو سوار" یکی از "هفتن" و از یاران خاص سلطان اسحاق است.[3] حال از پیروان مسلک اهل حق می‌پرسیم که آیا بیان این داستان در میان اهل حق، نمایانگر خرافه‌گویی و داستان‌سرایی نیست؟

3- یکی دیگر از خرافه گویی‌های اهل حق، داستان به وجود آمدن درخت جوز است که  با ریختن قطره‌ای از عرق پیشانی "پیر بنیامین" از یاران خاص سلطان اسحاق، به وجود آمده است.[4] آیا اعتقاد و ترویج این داستان، جز بر خرافه‌گویی بر چیز دیگر دلالت می‌کند؟

4- بنا بر یکی از این افسانه‌سازی‌ها: "بابا یادگار" یکی از یاران خاص سلطان اسحاق  به‌صورت معجزه‌آسا از مادری باکره در اثر خوردن دانه‌ی انار و از راه دهان به وجود آمده است.[5] حال از شما پیروان اهل حق سؤال می‌کنیم در طول تاریخ در میان انبیاء و اولیاء الهی، چه کسی این‌گونه متولد شده است که شما درباره شخصی مجهول‌ الحال، چنین داستان‌سرایی می‌کنید؟

5- بنا بر افسانه‌سازی اهل حق، رودخانه "سیروان" به امر سلطان اسحاق از خروش ایستاد، سلطان اسحاق با پیر میکائیل که برای مبارزه با او به "پردیور" آمده بود، سوار بر قالیچه‌ای می‌شوند و بر روی رودخانه سیروان به سیاحت می‌پردازند و مشغول به مذاکره می‌شوند.[6] حال سؤال می‌کنیم که این باور شما سرسپردگان اهل حق، آیا نمایانگر خرافه‌گویی نیست؟

6- از داستان‌سرایی‌های اهل حق، داستان "نُصیر" غلام مولا علی (علیه‌السلام) و یک ماهی بنام «قرقرة بن مرمره» است که ماهی، نُصیر را از خدا بودن علی (علیه‌السلام) آگاه می‌کند.[7] آیا این باور شما علاوه بر عقیده کفرآمیز، جز دلالت بر خرافه‌گویی و افسانه‌سازی بر چیز دیگر دلالت می‌کند؟ در کدام کتاب و در کجای تاریخ چنین غلامی برای مولا علی (علیه‌السلام) ثبت‌شده است تا داستان او  و ماهی صحیح باشد؟
بنابراین پیروان  مرام و مسلک اهل حق اگر بدون تعصب و با واقع‌بینی به چند نمونه مذکور بنگرند، متوجه خواهند شد که این موارد حاکی از افسانه‌سازی‌های متعدد در مرام شما است که قرن‌ها بزرگان و سادات اهل حق برای حفظ مقام و موقعیت خود، آنها را برای شما بازگو کرده‌اند.

پی‌نوشت:
[1] یزدان پناه، شهناز، نقدی نو بر آیین اهل حق، چاپ اول، قم، آینده درخشان، 1394، صص 115- 114
[2] ایوانف، مجموعه رسائل و اشعار اهل حق (تذکرة الاعلی)، بمبئی، انتشارات انجمن اسماعیلی، 1950 میلادی، ص 97؛ طاهری، طیب، تاریخ و فلسفه سرانجام، شرحی بر نحله‌های فکری و اعتقادی در کردستان فرهنگ یارسان، اقلیم کردستان عراق، موکریانی، 2009، ص 187     
[3] هاموش، آداب و ارکان یارسان، کرند غرب، 1386، صص 157-156
[4] حسینی، سید محمد، یار جویا پرسش و پاسخ‌های آیینی، چاپ اول، اقلیم کردستان عراق سلیمانیه، انستیتو فرهنگی کرد، 2014-1393، صص 74-73                
[5] افضلی شاه ابراهیمی، قاسم،  دفتر رموز یارستان گنجینه سلطان صحاک (اهل حق)، دفتر اول، تهران، دوستی، 1359، صص 73-70
[6] هاموش، آداب و ارکان یارسان، کرند غرب، 1386، ص 159
[7] جیحون‌آبادی، نعمت‌الله، حق الحقایق یا شاهنامه حقیقت (تاریخ منظوم بزرگان اهل حق) با مقدمه دکتر محمد مُکری، چاپ دوم، تهران، طهوری، 1361، صص 239-236