داريوش بزرگ، شاه هخامنشی، به استنادِ ادعاهایِ باستانگرايان، يكی از نقاط اوج در تاريخ ايران باستان است. كتيبه بيستون، كه به دستور او بر سينه‌ی كوهی در حوالی كرمانشاه نگاشته شده، گويای حقايق بسياری از باورها و رفتارهای حكومت آرمانی هخامنشيان است. بخشی از آن را مرور ميكنيم:
ترجمه فارسی این بند از کتیبه: «داريوش شاه گويد: در اين کشورها مردی که موافق بود او را پاداش خوب دادم آنکه مخالف بود او را سخت کيفر دادم».[1] همچنین در ترجمه بند پیشین آمده است: «داریوش شاه گوید: به این کشور به بخشش اهورامزدا به من داده شد و آنها به فرمان من هستند و خراج می‌دهند. آنچه آن‌ها را گفتم چه در شب و چه در روز انجامش دادند. داریوش شاه گوید: در این کشورها هر آنکس که وفادار بود او را پاداش دادم و هر آنکس که خیانت کرد او را سخت گوشمال دادم. به یاری اهورامزدا این کشورها قانون مرا پذیرفتند. همانگونه که به آن‌ها گفتم، همانگونه انجام دادند.»
در ترجمه انگلیسی (اثرِ L.W. King و R.C. Thompson) آمده است:
King Darius says: Within these lands, whosoever was a friend, him have I surely protected; whosoever was hostile, him have I utterly destroyed. By the grace of Ahuramazda these lands have conformed to my decrees; as it was commanded unto them by me, so was it done.[2]
آنچه گفته شد حقيقتی است كه در متن كتيبه آمده است. ليكن مقصود از اين گفتار، خرده‌گرفتن از داريوش نيست. چه اينكه مديريت جامعه علاوه بر منطق، به شمشير و خشونت نيز نيازمند است. روی سخن ما با كسانی است كه از تاريخ هخامنشيان كمترين آگاهی و دانشی ندارند، ليكن مدعی ميراث‌بانیِ تاريخ ايران‌زمين اند...
                                            
                                            
پی‌نوشت:

[1]. متن كامل كتيبه بيستون، خبرگزاری میراث فرهنگی، ۲۷ آوریل ۲۰۱۱، بازبینی‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۴، ستون ۱، بند ۸.
[2]. بنگريد به:
The Behistun inscription (translation), by L.W. King and R.C. Thompson, (The sculptures and inscription of Darius the Great on the rock of Behistun in Persia, 1907 London), by livius.org, Column 1, Chapter 8.
همچنین بنگرید به:
Thomas F. X. Noble, Barry Strauss, Duane Osheim, Kristen Neuschel, Elinor Accampo; Western Civilization: Beyond Boundaries, Volume I: to 1715, Wadsworth; Cengage Learning, 2013, Pp 39.
Richard Bulliet, Pamela Crossley, Daniel Headrick, Steven Hirsch, Lyman Johnson, The Earth and Its Peoples, Wadsworth: Cengage Learning, 2010, Pp 124.