عرفان ناب اسلامی
شیخ مفید، عالم، متکلم و فقیه عالیقدر شیعه در قرون چهار و پنج قمری، با تدوین علم اصول فقه، روشی جدید در اجتهاد فقهی ارائه داد. رهبر انقلاب در پیام علمی مفصلی که به مناسبت سالگرد شیخ مفید به کنگره هزاره شیخ مفید فرستاد، مطالب مبسوطی در کلام اسلامی در قرون سوم تا پنجم و ویژگیهای مدارس کلامی شیعه و شناخت شخصیت والای شیخ مفید نگاشت که بسیار قابل استفاده است.
در روایات در فضیلت نوروز آمده است که آن روز عهد بر ولایت امیرالمؤمنین (ع) در غدیر، عهد گرفتن از جنیان، پیروزی بر نهروانیان و قتل ذوالثدیه و روز ظهور امام زمان (عج) و پیروزی بر دجال، زنده شدن 30 هزار نفر از بنیاسرائیل، آرامش کشتی حضرت نوح و شکستن بتها به دست حضرت ابراهیم و امیرالمؤمنین (ع) در فتح مکه است؛ خداوند حاجت حاجتخواهان از مؤمنین را در این روز برآورد.
منتظر واقعی، هر لحظه به فکر محبوبش است و از خداوند درخواست میکند که او را سلامت بدارد؛ بنابراین دعا برای فرج و سلامتی حضرت مهدی (عج)، از نشانههای روشن انتظار واقعی است و این وظیفه مورد توصیه خود امام نیز هست که فرمودند: «در تعجیل فرج زیاد دعا كنید كه تعجیل فرج، گشایش كار خود شما است.»
حضرت مهدی (عج) تکمیل کننده مأموریت پیامبر اکرم (ص) است و وقتی که ظهور کند، تمام زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد؛ کسی که خداوند، وعده او را به همه امّتها داده که عقاید مردم را به وجود او جمع کند و مردم را از تفرقه برهاند و به وسیله او زمین را از عدل و داد پر کند؛ لذا این عید، عید تمام بشر است و میتوان آن را برتر از دیگر اعیاد دانست.
محبت به امام زمان (عج) وظیفهای است که پیامبر اکرم (ص) به دستور خداوند از ما خواسته است؛ محبت نیز تابع معرفت و شناخت است و هر چه شناخت بیشتر شود، محبت شدیدتر خواهد بود؛ بنابراین منتظِر باید شناخت خود را به امام زمان (عج) کامل کند تا محبت امام در او پدید آید.
منتظران واقعی حضرت مهدی (عج)، لازم است بین خود و امام خود سنخیت ایجاد کنند؛ این سنخیت از طریق تقویت ایمان، تثبیت تقوا، تحکیم فضایل اخلاقی و توسعه درجات معنوی حاصل میشود؛ طبق دستور خداوند اگر جزء افراد با ایمان هستیم، باید با تحمل مصیبتها و عمل به واجبات، با امام زمان خود نیز در ارتباط باشیم و خود را به رشته ولایت او ببندیم.
یکی از مظاهر انتظار واقعی، إحیاء داشتن شب نیمه شعبان به عبادت و دعاست؛ امام باقر (ع) درباره احیاء این شب میفرماید: «در این شب خداوند فضلش را بر بندگان ارزانی میدارد و به بزرگواری خودش، آنها را میآمرزد. پس برای نیل به مقام قرب خداوند، در این شب بکوشید؛ زیرا خداوند به ذات خود قسم یاد کرده که هیچ درخواست کنندهای را در این شب، بیپاسخ رها نسازد، مگر اینکه خواهش او نافرمانی خدا باشد.»
یکی از وعدههایی که خدای رحمان به پیامبر (ص) داده، پیروزی دین اسلام بر سایر ادیان و بر مشرکین است؛ اما نکته قابل توجه در وعده پیروزی دین اسلام و جهانی شدن آن که در آیات قرآن داده شده، تنها توسط امام زمان (عج) محقق خواهد شد.
از جمله آیاتی که بر موضوع مهدویت و عصر ظهور دلالت میکند، آیه 41 سوره حج است که خدا میفرماید: «همان کسانیكه اگر آنان را در روى زمين تسلط و توان دهيم، نماز را برپا مىدارند و زكات مىپردازند و به هر كار پسنديده، وا مىدارند و از عمل ناپسند و زشت باز مىدارند.» با توجه به روایات اهل بیت(ع) مشخص میشود این آیه درباره آینده جهان و حکومت حضرت مهدی (عج) است.
از مهمترین اعتقادات مسلمانان که میتواند موجب وحدت بین مذاهب مختلف اسلامی شود، باور به عقیده مهدویت است؛ از این رو یکی از سیاستهای دشمنان اسلام از قدیم، مبارزه با این اعتقاد صحیح اسلامی بوده است. دشمنان اسلام، با علم به مشتركات مسلمانان و علم به اینکه این مشترکات به آنها ضربه میزند، به دنبال از بین بردن آن بوده تا بتوانند بین مسلمانان اختلاف ایجاد کنند.
امام صادق (ع) در روایتی که درباره غیبت امام زمان (عج) سخن گفتهاند، این غیبت را آزمایش شیعیان دانسته و به خواندن دعای خاصی در ایام غیبت، سفارش میکنند؛ خوب است که ما نیز بعد نمازها، دست حاجت خود را به آسمان بلند کنیم و از خدا بخواهیم که توفیق معرفت به خودش، پیامبر و امام زمان را به ما عنایت کند که شرط نجات در زمان غیبت، کسب این معارف است.
ناامیدی، انسان را منزوی، خانهنشین و بیخاصیت میکند و از نگاه اسلام، جزء گناهان کبیره به شمار میآید و از وسوسههای شیطانی است؛ به گواهی آیات قرآن، ابعاد وسوسه شیطان بسیار متنوع است؛ اما یکی از مهمترین آنها، وعده فقر و مأیوس کردن آدمی از بینیازی است.
هر انسان مؤمنی ممکن است خواسته یا ناخواسته و در موقعیتهای مختلف، گرفتار شرک خفی شود و علل و اسباب زمینی را در کنار علت و سبب اصلی قرار دهد؛ به افرادی متوسل و امیدوار شود و یا از عواملی ترسان باشد که در مقابل اراده الهی، هیچ جایگاهی ندارند. امید به خدا، موجب رویش امیدها و نتایج فزاینده میشود.
توکل به خدا باعث امید میشود؛ وقتی کسی به خدا امید داشته باشد، به پیروزی خواهد رسید؛ توکل از مفاهیمی است که میوه مبارک و شوقانگیز تعالیم انبیاست و جای آن در تعالیم بشری خالی است؛ البته توکل بخش جدایی ناپذیر کار و تلاش است و با سستی، کاهلی سازگار نیست.