زیارت

در روایات فراوانی بر مسئله زیارت امام رضا (علیهالسلام) تاکید شده است. از آنجایی که در این روایات، قید «عارفا بحقه» مشاهده میشود، لازم است کیفیت زیارت با معرفت امام رضا (علیهالسلام) به خوبی تبیین شود تا زائرین بتوانند، به زیارتی عارفانه موفق شوند؛ علم زائر به وجوب اطاعت از امام و غربت و شهادت ایشان.

برابری مقام زائر امام رضا (ع) با شهدای صدر اسلام، یکی از عنایات خدای رحمان به دوستان و محبان و زائران هشتمین خورشید فروزان خاندان رسالت (ع) است. این مقام که در فرمایشات اهل بیت (ع) به آن اشاره شده، به وسیله کسب معرفت و زیارت حضرت به دست میآید.

حضرت عبدالعظیم در طول زندگی خود به هیچ امری همانند سلامت عقاید و پیروی از اهلبیت (علیهم السلام) اهتمام نداشتند، بهگونهای که در زمان امام هادی (علیهالسلام) میفرمودند که اطاعت از حضرت هادی (علیهالسلام) واجب است و خود در عمل نیز اطاعت و ولایت ایشان را به جانودل پذیرا بود.

یاد مرگ موجب بیداری انسان و رغبت به آخرت میشود و حضور بر سر مزار مردگان یکی از عوامل یادآوری مرگ و عبرت گیری است. برخی از پیروان اهل حق با حمله به این سنت پسندیده آن را تقلید از فرهنگ بیگانه میخوانند، این در حالی است که بزرگان این فرقه خود به زیارت مزار پیران یارسان اهتمام دارند.

در منابع حدیثی امامیه، روایات فراوانی وجود دارد که زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده را تأیید و بدان ترغیب کرده است؛ مانند این روایت که از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند: کسی که با پای پیاده به زیارت امام حسین (ع) برود، خداوند در ازای هر قدمی که بر میدارد، هزار ثواب برای او مینویسد و هزار گناه از او محو میکند و هزار درجه به او میدهد.

درباره منشأ اهمیت اربعین در منابع کهن شیعه، باید گفت که به این روز از دو جهت توجه شده است؛ یکى از جهت بازگشت اسراء از شام به مدینه و دیگرى به سبب زیارت قبر سیدالشهدا (ع) توسط جابر بن عبدالله انصاری، یکى از اصحاب برجسته رسول خدا (ص) و امیرالمومنین (ع).

قرآن کریم مزد رسالت پیامبر (ص) را مودت اهل بیت (ع) می داند. اما یکی از راه های کسب مودت اهل بیت (ع) زیارت قبور مطهر آن انوار طیبه است. در روایات شیعه، شفاعت پاداشی است که برای زائر قبور مطهر اهل بیت (ع) داده شده است و این منتی است که خدای رحمان به دوستداران ائمه معصومین (ع) عنایت میکند.

علمای اهل سنت برای توسل و تبرک و برآورده شدن حاجت خودشان به زیارت قبر اولیای الهی میرفتند، تا خداوند دعای آنها را به اجابت برساند؛ چنانچه بسیاری از علمای اهل سنت به زیارت قبر امام رضا (علیهالسلام) میرفتند تا توسل و تبرک به این ولی خداوند داشته باشند.

ولی نعمت عالم هستی، امام رضا (علیهالسلام)، شخصیتی الهی است که حلقهی وصل ما بین رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) و وجود با عظمت صاحب الزمان (عجلاللهفرجه) محسوب میشوند و باید دانست شیعیان ایشان همان کسانی هستند که اعتقاد به دوازده امام بر حق، یعنی اوصیای رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) را دارند؛ در حالی که بقیهی فرق و مذاهب از این اصل دور هستند.

حضرات اهل بیت (علیهمالسلام) همواره بر زیارت امامحسین (علیهالسلام) تاکید داشته و در روایات متعددی شیعیان را به این امر مهم دعوت کردهاند. به خاطر اهمیت این مطلب، حتی در کتب فقهی شیعه باب مجزا با عنوان «بَابُ وُجُوبِ زِيَارَةِ الْحُسَيْنِ وَ الْأَئِمَّةِ (علیهمالسلام)عَلَى شِيعَتِهِمْ كِفَايَةً» یا «بَابُ كَرَاهَةِ تَرْكِ زِيَارَةِ الْحُسَيْن» نوشته و تدوین شده است. اما یک سوال پیش میآید، آیا زیارت امام حسین (علیهالسلام) برای شیعیان واجب است؟

زیارت امامحسین (علیهالسلام) سرمایهای است که شیعه همواره در طول تاریخ با تمسک به آن به خدای رحمان تقرب جسته است. با توجه به جایگاه سیدالشهدا (علیهالسلام) دعا، زیر قبهی ایشان مستجاب میشود و خاک قبر حضرت شفا دهندهی دردها است.

از عمده ویژگیهایی که باعث شکلگیری عقاید کلامی مکتب وهابیت گردیده، اخذ به ظواهر آیات و روایات، همچنین نفی هرگونه تفسیر و تأویل در باب فهم معانی آنها است. به عنوان مثال سردمدار وهابیت ابن تیمیه حرّانی، سفر برای زیارت قبور، تبرک جستن، بوسیدن و دست مالیدن به قبور حتی قبر پیامبر اکرم را حرام می داند.

در موضوع حرمت و عدم جواز زیارت قبور و تبرک قبر پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و ائمه معصومین (علیهمالسّلام) اولیا و اوصیای الهی، نه تنها از سوی هیچ یک از بزرگان مذاهب چهارگانه اهلسنت فتوایی وجود ندارد، بلکه کلماتی در تایید این امر شاهدیم.

از عمده ویژگیهایی که باعث شکلگیری عقاید کلامی مکتب وهابیت گردیده اخذ به ظواهر آیات و روایات است. از جمله اتهاماتی که از سوی وهّابیت در مبحث زیارت قبور به شیعه وارد میشود، تهمت شرک و قبرپرستی است. که در پاسخ باید گفت در قرآن کریم اصل زیارت مورد تایید قرار گرفته است.