پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مسائلی که در حال حاضر بین برخی افراد وجود دارد، خیال‌ بافی و زیست خیالی به‌ صورت افراطی است، این نوع رفتارها باعث آسیب‎‌های روان‌شناختی و... می‌گردد. عمده افراد درگیر زیست خیالی در دوران کودکی مبتلا به این آسیب می‌شوند، برخی از این کودکان و نوجوانان از این برهه و موقعیت خارج نمی‌شوند و این نوع کنش‌های ذهنی رفتاری را با خود تا بزرگسالی حفظ می‌کنند و در حوزه مباحث کاری و شغلی و ارتباطی، زناشوئی و... دچار مشکل می‌شوند. البته این قاعده نیست که هرکسی درگیر رؤیاپردازی افراطی باشد، قطعاً در بزرگسالی این آسیب‌ها را خواهد دید، اما میزان آسیب در این افراد بیشتر است و از این‌ جهت بستر این انحراف باید از بین برود.

 برای اینکه ارتباط یک موضوع با آسیب موردنظر از لحاظ علمی نیز تأیید شود باید شواهد و متد علمی خاصی را در پژوهش داشت. در تحقیقی که جامعه بهداشت و درمان در بیمارستان بر روی کادر پرستاری خود انجام داده‌اند، آسیب این زیست خیالی در یک حوزه بیان شده است: «خیال‌بافی ناسازگار (MD) شکل افراطی رؤیاپردازی است که احتمالاً باعث پریشانی‌های روان‌شناختی قابل توجه و اختلال در عملکرد افراد می‌شود. اخیراً پژوهش‌های زیادی در مورد خیال‌بافی ناسازگار صورت گرفته است، اما آسیب‌شناسی روانی آن هنوز مشخص نیست. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه مشکلات روان‌شناختی و عملکرد شغلی در بین دو گروه از پرستاران با MD و بدون MD بود.

 از میان جامعه آماری، 80 پرستار به‌ عنوان گروه نمونه به‌ صورت در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از ابزار MDS-16 از میان 80 نفر، نمونه 30 نفر به‌ عنوان افراد دارای علائم MD و 50 نفر هم افراد بدون علائم MD تشخیص داده شدند. تعداد 30 نفر از افراد بدون علائم MD انتخاب و با گروه مبتلا به علائم MD (30 نفر) مقایسه شدند. از مقیاس خیال‌بافی ناسازگارانه، مقیاس اختلال اضطراب فراگیر، پرسشنامه وسواسی - اجباری، پرسشنامه تشخیصی خودگزارشی اختلال نقص توجه - بیش‌فعالی و پرسشنامه عملکرد شغلی به‌منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد.

 نتایج بیانگر این بود که بین مشکلات روان‌شناختی و عملکرد شغلی در بین دو گروه از پرستاران با و بدون خیال‌پردازی ناسازگارانه تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). به این صورت که پرستاران دارای خیال‌پردازی ناسازگارانه دارای نمره میانگین بالاتری در اضطراب فراگیر، وسواس فکری‌عملی، نقص توجه و بیش‌فعالی و دارای نمره پایین‌تری در عملکرد شغلی هستند. وجود MD در بین پرستاران و به علاوه نمره بالا در مشکلات روان‌شناختی و نمره پایین در عملکرد شغلی نشان‌دهنده یک مشکل بالقوه جدی، فراگیر و مهم است.» [1]

 در این پژوهش بیان شد که خیال‌بافی افراطی، در بین پرستاران، باعث نقص در عملکرد شغلی می‌شود؛ همچنین خیال‌بافی افراطی باعث تشدید در اضطراب فراگیر، وسواس فکری‌عملی، نقص توجه و بیش‌فعالی است.

نویسندگان توصیه کردند که نتیجه این پژوهش باید پایه محکمی برای تحقیقات دقیق‌تر در مورد علل و عوامل مرتبط با MD و سایر مشکلات روانشناختی مرتبط و عملکرد شغلی باشد. همچنین پیشنهاد پژوهشگران این تحقیق این است که MD به‌ عنوان یک مؤلفه مهم تلقی شده و توجه ویژه به آن لحاظ شود. این پژوهش ثابت می‌کند که خیال پردازی افراطی وشیفتینگ نه‌تنها امر مثبت و سرگرمی نیست، بلکه این نوع پژوهش‌های علمی نشان از آسیب‌های آن است که خود افراد خیال‌پرداز افراطی و اطرافیان باید در این موضوع هوشیار باشند.

پی‌نوشت:
  [1]. خیال‌پردازی ناسازگار: یک مطالعه مقدماتی جهت بررسی مقایسه مشکلات روان‌شناختی و عملکرد شغلی در بین دو گروه از پرستاران، نیلوفر هاشمی، فرنوش عبداللهی سیاهکلده، فرشته شیرازی، صابر کرمی، فصل نامه علمی‌پژوهشی مدیریت پرستاری، زمستان 1401، جلد 11، شماره 4، صفحات ۳۶-۲۶
محمد جواد نصیری