پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ استاد عرفان باید به تمام زوایای معارف اخلاقی در قرآن کریم و روایات معصومین علیهم‌السلام علم داشته باشد و سالکان را با آن آموزه‌ها به سمت بندگی خدا سوق دهد. یکی از نشانه‌های مدعیان دروغین عرفان این است که توصیه‌های آنها بر خلاف آموزه‌های اخلاقی معصومین علیهم‌السلام است.

نورعلی تابنده در ضمن سخنانی بیان کرده بود که «شیطان را آفرید. نه که شیطان آفرید، این برای شیطان مقرّر شد. البتّه شیطان چندین حرف زد، شیطان گفت که من را از آتش آفریدی، او را از گِل آفریدی، آتش را بر گِل پیشتر است. من چطور سجدۀ او کنم؟ یعنی گفت: در فطرتِ من این نیست که خم بشوم. الان شما به آتش بگویید در مقابل خاک نرم باشد. کاری نمی‌تواند بکند و به این‌جهت بعضی‌ها می‌گویند حسادت یا هر چه. البته اگر حسادت باشد، حسادت هم صددرصد بد نیست، یک محاسنی دارد».[1]

نورعلی تابنده در بیان توجیه سجده نکردن ابلیس بر حضرت آدم علیه‌السلام، مطالب متعددی بیان داشته که یکی از موارد این می‌باشد که اگر تمرّد از روی حسادت[2] بوده، حسادت صددرصد بد نیست و یک محاسنی دارد!

در روایات معصومین علیهم‌السلام حسادت به صورت کلی مذمت شده است و هیچ‌گونه مورد استثنائی برای آن تجویز نشده است. ایشان گویی از ساده‌ترین مباحث اخلاقی که در روایت بیان شده، اطلاع نداشته و برای حسادت، محاسنی را قائل است؛ در صورتی که معصومین علیهم‌السلام، حسادت را آفت دین و از بین برنده ایمان می‌دانند.

محمد بن مسلم از امام محمدباقر علیه‌السلام نقل کرده است: «...إِنَّ اَلْحَسَدَ لَيَأْكُلُ‏ الْإِيمَانَ، كَمَا تَأْكُلُ‏ النَّارُ الْحَطَبَ»؛[3] «... به راستى حسد ايمان را مى‌خورد، همانطور كه آتش هيزم را مى‌خورد». در این روایت امام باقر علیه‌السلام، «اَلحسد» بیان فرموده که بیان‌کننده تمام اقسام حسد است و امام علیه‌السلام در این روایت، اثر حسد را نابودی ایمان دانسته‌اند. پس چگونه نورعلی تابنده، برای حسد محاسنی ذکر کرده، در صورتی که حسد از منظر آموزه‌های معصومین علیهم‌السلام، هیچ حُسنی ندارد.

معصومین علیهم‌السلام، مؤمنین را اهل حسادت ندانسته و در مقابل، ایشان را اهل غبطه[4] می‌دانند؛ کما اینکه امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «إِنَّ الْمُؤْمِنَ يَغْبِطُ  وَ لَايَحْسُدُ، وَ الْمُنَافِقَ يَحْسُدُ وَ لَا يَغْبِطُ»؛[5] «به راستی مؤمن غبطه مى‌خورد و حسادت نمى‌ورزد؛ منافق حسادت مى‌ورزد و غبطه نمى‌خورد».

نورعلی تابنده برای توجیه کار ابلیس، بر خلاف آموزه‌های اخلاقی معصومین علیهم‌السلام، حسادت را دارای محاسنی دانسته است؛ در صورتی که تمرّد ابلیس به هیچ شکلی قابل توجیه نبوده است. در واقع این توجیهات، نشانه دوری و جهل آنها از معارف دینی و سخنان ناب حضرات معصومین علیهم‌السلام می‌باشد و این‌گونه افراد، برای ارشاد سالکان به سمت قرب الهی، صلاحیت ندارند.

پی‌نوشت:
[1].  تابنده، نورعلی، گفتارهای عرفانی حضرت آقای مجذوب‌علیشاه، ج نهم، قسمت ۶، ص ۳.
[2]. «حسد» كه در فارسى از آن تعبير به «رشك» مى‏‌شود، به معنى آرزوى زوال نعمت از ديگران است، خواه آن نعمت به حسود برسد يا نرسد.
[3]. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافي، قم ، دار الحديث، اول، ج‏3، ص 746.
[4]. «غبطه» اين است كه انسان آرزو كند كه نعمتى همانند ديگران يا بيشتر از آنها داشته باشد، بی‌آنکه آرزوى زوال نعمت كسى را داشته باشد.
[5]. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافي، قم، دار الحديث، اول، ج‏3، ص 749.