پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ انالله وانا الیه راجعون. إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْءٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ. یک سال از خبر ناگوار رحلت عالم محقق شیخ محمد مردانی (رحمة الله علیه) می‌گذرد، بر آن شدیم برای قدردانی از این عالم برجسته که سالها در دفاع از مکتب اهل بیت (علیهم السلام) تلاش کردند، شمه‌ای از زندگی محققانه و پر تلاش این استاد حقیقت جو را منتشر کنیم.

این عالم بزرگوار، مصداق حدیث شریف امام حسن عسکری از امام علی النقی (علیهما السلام) می باشد که فرمودند:« بعد از غیبت قائم ما اگر کسانی از علماء، باقی نمانند که مردم را به سوی آن حضرت بخوانند و به ایشان راهنمایی کنند و از دین او با دلائل الهی دفاع کنند و ضعفاء بندگان خدا را از دام های شیطان و فاسقان و کمین‌گاه های دشمنان اهل بیت نجات دهند، هیچ کس نمی ماند مگر آن که از دین خدا باز می گردد. لیکن این علماء هستند که سر رشته قلوب ضعفاء شیعه را با جدیت نگاه می دارند همانگونه که ناخدای کشتی سکان آن را در چنگ می گیرد. تنها اینان نزد خداوند برترین اند.» (1).

حجت الاسلام و المسلمین مردانی، از زمره فرهیختگان و فضلای بنام حوزۀ علمیه قم است که بیش از نیم قرن از عمر خود را وقف مطالعه، پژوهش و مبارزه با فرقه های ضاله کرده است.

این استاد حوزه در سال ۱۳۲۲ در شهرستان سُنقُر استان کرمانشاه دیده به جهان گشود. وی دوران کودکی و نوجوانی را در خانواده ای متدین پرورش یافته و در اوایل جوانی وارد حوزه علمیه مشهد شد. در آن زمان کمتر کسی با دیپلم وارد حوزه می شد، که ورود ایشان با دیپلم برای همگان تازگی داشت.

استاد، دوره مقدمات دروس حوزوی را از محضر عالمان برجسته مشهد کسب فیض کرد. ادبیات را نزد ادیب نیشابوری، لمعتین را نزد مرحوم سید احمد مدرس بافقی و معالم را نزد مرحوم میرزا جواد آقافقیه سبزواری و روش مناظره را از شهید هاشمی نژاد تعلیم گرفت. سپس به قم هجرت کرده  و ادامه لمعتین را نزد آیت الله صلواتی به پایان رساندند.

دورس سطح و از جمله مکاسب را نزد آیت الله مکارم و بیع را نزد آیت الله مشکینی و رسایل را نزد آیت الله حسین نوری همدانی  و موسوی تبریزی و طاهری خرم ابادی به پایان رسانده و کفایتین را نزد آیت الله فاضل لنکرانی سپری نمودند. دورس خارج را از محضر حضرت امام، آیت الله گلپایگانی و آیت الله مرعشی و آیت الله صافی بهره بردند.

استاد مردانی در کنار تحصیل علوم اهل بیت(علیهم السلام) از وظایف اجتماعی غافل نبود و قبل از انقلاب، در مبارزات علیه حکومت منحوس پهلوی فعالیت داشته اند و چندین بار نیز بازداشت و راهی زندان شده اند. بعد از انقلاب در کنار رزمندگان سلحشور دفاع مقدس حضور یافته و درمنطقه غرب کشور، مسئولیت های متعددی برعهده داشته است.

ایشان در کنار فعالیت های علمی، مدیریت حوزه های علمیه همچون: ورامین، هشتگرد و اشتهارد را در کارنامۀ فعالیت های فرهنگی خود به ثبت رسانده است.

استاد مردانی علاوه بر تدریس و سخنرانی در محافل علمی و آموزشی برای جویندگان حقیقت ، کتاب های متعددی درباره ادیان و مذاهب (مسیحیت، یهود، شیخیه، تصوف، بهائیت و شیعه شناسی) تالیف کرده بودند که تعداد این کتابها به چهل و شش اثر می رسد.

از جمله تالیفات استاد محمد مردانی میتوان به: مناظرات و مکاتبات، سیری کوتاه در مرام صوفیگری، سیری کوتاه در عرفان عارفان، قلم یا کشکول در نقد تصوف، سیری کوتاه در مرام اهل حق، گفتگوی چند ساعته، پژوهشی در فرق و... اشاره کرد.

از مهم ترین ویژگی آثار ایشان، می توان به کثرت تتبع، اتقان و اسناد دهی فراوان در کتب، اشاره کرد. فلذا مطالعه آثار ایشان به محققان خصوصاً صوفی پژوهان توصیه می شود.

استاد مرحوم جناب حجت الاسلام و المسلمین محمد مردانی معتقد بودند بعضی از طلاب و روحانیون باید جان برکف، کمر همت بسته و روش های مناظره با مخالفین شیعه را بیاموزند و از مکتب تشیّع، جانانه دفاع کنند.

پی نوشت:
(1).حسن بن على عليه السلام، امام يازدهم، التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، 1جلد، ص: 345، مدرسة الإمام المهدي عجل الله تعالى فرجه الشريف - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1409 ق.