پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اخیراً در فضای مجازی مطلبی عجیب با عنوان تبرک جستن یهودیان از الاغ منتشر شده است.

برخی از سایت ها و خبرگزاری ها در واکنش به این مطلب نوشته اند، پیشینه و ریشه این واقعه، قصه عزیر نبی و الاغش هست که در یهودیت مقدس هستند.[1] در حالی که این ماجرا هیچ ارتباطی با این پیامبر ندارد چرا که این داستان در منابع یهودی ذکر نشده است! افزون بر این در بین اعیاد یهودیان، عیدی به نام عید برکت یا بروخا وجود ندارد.

در حقیقت این واقعه و تصاویر مربوط به یک قانون در شریعت یهودی است که بایستی صاحب نخست زاده نر الاغ، برایش فدیه[2] بدهد. فدیه آن، یک بره گوسفند است که صاحبش به کاهن یا حاخام می دهد. لازم نیست که بره حتماً نخست زاده باشد.

این دستور با عنوان رستگاری الاغ نخست زاده[3] در بین گروه های ارتدوکس یهودی معروف است. نخست زاده نر الاغ سطحی از قداست را دارا است و برای کار ممنوع می شود. صرفاً از طریق فدیه‌ی حیوان دیگری نظیر گاو، بز یا گوسفند است که این نخست زاده الاغ از دست کاهن یا حاخام آزاد شده و از آن برای کار شخصی استفاده می شود. سپس آن فدیه به کاهن یا حاخام داده می شود که معمولاً آن را می خورد. این مراسم در آیین یهود شبیه به رستگاری نخست زاده پسر انسان است، که به موجب آن برای پسر اول یهودی، سکه های نقره به کاهن یا حاخام داده می شود.

این قانون اگرچه در دوران مدرن به ندرت انجام می شود، اما در مناطق اشغالی رژیم صهیونیستی کاربرد دارد.[4] هر سال یهودیان افراطی و تندروی حسیدی در مراسمی آیینی، الاغی با ویژگی بیان شده را تزیین کرده و ضمن تبرک جستن به آن در محله میئاه شعاریم[5] در قدس اشغالی به همراه یک بره گوسفند می ‌چرخانند. آنان به این مراسم به عنوان یکی از ۶۱۳ قانون ذکر شده در تورات پایبند هستند. این یهودیان افراطی در این مراسم حرکاتی عجیب و نامفهوم در مقابل الاغ انجام می ‌دهند.

مستند این آیین، فقرات کتاب مقدس است که بر اساس آن نخست زاده بهایم از آن یهوه(خدای یهودیان) است. از این رو اگر فدیه برای آنها داده شود، می توانند از آن استفاده کنند در غیر این صورت استفاده از آن جایز نیست: «و هنگامی که یهُوَه تو را به زمین کنعانیان در آورد چنانکه برای تو و پدرانت قسم خورد و آن را به تو بخشد آنگاه هر چه رحم را گشاید آن را برای خدا جدا بساز و هر نخست زاده ای از بچه های بهایم که از آن توست نرینه ها از آن یهُوَه باشد. و هر نخست زاده الاغ را به بره ای فدیه بده و اگر فدیه ندهی گردنش را بشکن و هر نخست زاده انسان را از پسرانت فدیه بده و اگر فدیه ندهی گردنش را بشکن و هر نخست زاده انسان را از پسرانت فدیه بده. و در زمان آینده چون پسرت از تو سؤال کرده گوید که این چیست او را بگو یهُوَه ما را به قوت دست از مصر از خانه غلامی بیرون آورد. و چون فرعون از رها کردن ما دل خود را سخت ساخت واقع شد که یهُوَه جمیع نخست زادگان مصر را از نخست زاده انسان تا نخست زاده بهایم کشت. بنابراین من همه نرینه ها را که رحم را گشایند برای یهُوَه ذبح می کنم لیکن هر نخست زاده ای از پسران خود را فدیه می دهم. و این علامتی بر دستت و عصابه ای در میان چشمان تو خواهد بود زیرا یهُوَه ما را بقوت دست از مصر بیرون آورد.»(خروج 13: 11- 16)

تصاویر موجود از این جشن ها و وقایع در یهودیت نیز بیانگر همین مطلب کتاب مقدسی است.

پی نوشت:
[1]. خبرگزاری صداوسیما به نقل از تلویزیون العالم، کد خبر ۱۱۱۴۵۴۲؛ خبرگزاری قدس (قدسنا)، شناسه مطلب 80335
[2]. فدیه به معنای مالی یا چیزی است که در ازای رهایی چیز دیگری داده می شود.
[3]. Petter Chamor 
[4]. Petter Chamor From Wikipedia, the free encyclopedia
[5]. Mea Shearim