پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بخشی از آموزه‌های معنویت فراعلم، القاء عدم احساس گناه و عدم سرزنش و پشیمانی فرد از گناه درونی خود در زمان‌های گذشته است. القاء عدم پشیمانی  از گناه، دقیقاً تفکری اومانیستی است، که به انسان این قدرت و اختیار را می‌دهد که گناهان خود را بخشیده و از اعمال ناصواب خود در دوران گذشته، چشم پوشی کند.
راجینش اوشو یکی از مدعیان معنویت‌های کاذب می‌گوید: «اگر می‌خواهید به خدا نزدیک شوید، از احساس گناه آزاد شوید.»[1]
این سخن اوشو کاملاً در راستای تشویق به انجام گناه و عدم پشیمانی و سرزنش افراد از ارتکاب گناه است؛ که نتیجه‌ای جز نهادینه شدن اصرار بر گناه در افراد جامعه در پی ندارد.
پائولوکوئلیو نیز سنت‌های دینی و اجتماعی را موجب کاهش و سد اختیارات عریزی و طبیعی(همانند شهوت، خوردن و...) می‌داند؛ یعنی احساس گناهی که در دیدگاه افرادی چون اوشو و پائولو کوئلیو امری ناپسند است، محصول سنت‌های اجتماعی و دینی است.[2]
بنابراین یکی از موانع موجود بر سر راه از بین رفتن احساس گناه در جامعه، سنت‌های دینی و اجتماعی است.

وین‌دایر احساس گناه را ضد معنویت شمرده و آن را رهزن و منافی معنویت معرفی می‌کند.[3] در اعتقاد وین‌دایر احساس گناه درون فرد را آشفته کرده و انرژی او را هدر می‌دهد.[4]

همچنین یوگاندا از دیگر معنویت‌های هندی است که سعی دارد بین روان‌شناسی و تعالیم مسیحیت و هندو پیوند ایجاد کند. او می‌گوید: «با وجود تمام گناهانی که در گذشته مرتکب شده‌اید، خود را گناه کار نخوانید. همیشه به خود تاکیدکنید که موجودی الهی هستید. به محض احساس گناه، ذهن این برداشت را به عنوان واقعیت می‌پذیرد و دیگر نمی‌توانید خود را الهی بدانید. خداوند این خطاها را علیه شما به کار نمی‌گیرد. فقط از شما می‌خواهد همان خطاها را تکرار نکنید....»[5] با توجه به این سخن، توبه و پشیمانی از عمل در منطق معنویت‌های نوظهور هیچ گونه جایگاهی نداشته و انسان‌ها می‌توانند هر وقت که خواستند گناه کرده و بدون داشتن کمترین پشیمانی، دوباره در مسیر عرفانی قدم بردارند.
این قبیل آموزه‌های معنویت‌های نوظهور برای ایجاد آرامش روح و روانی در افراد جامعه تجویز شده و بزرگان آنها گمان می‌کنند، با عدم احساس گناه، افراد می توانند استرس درونی خود را کاهش داده و به آرامش روحی و روانی دست پیدا کنند.
در حالی که یکی از مزیت‌های پشیمانی از گناه این است که، فرد همیشه این تصور را داشته باشد که با داشتن این همه جایگاه والا در نظام خلقت و اشرف مخلوقات بودن، در مقابل یک گناهی که با کمی خودکنترلی می‌توانست گرفتار انجام آن نشود، تسلیم شده و خود را کوچک و خوار کرده است.
احساس گناه و شرمندگی از اعمال ناپسند، به انسان این انگیزه را می‌دهد که، نسبت به جبران گذشته اقدامات موثری انجام داده و رضایت الهی را کسب کند. همین انگیزه و تلاش، موجبات رشد روحی و معنوی فرد را فراهم کرده و او را در پیمودن مسیر تکامل و رسیدن به خدا کمک قابل توجهی خواهد کرد.

امام باقر(علیه‌السلام) در این‌باره می‌فرمایند: « ثلاث موبقات: نكث الصفقة، وترك السنة، وفراق الجماعة. وثلاث منجيات: تكفّ لسانك، وتبكي على خطيئتك، وتلزم بيتك[6]؛ سه چیز مایه هلاکت است، شکستن معامله، ترک سنت و دوری گزیدن از جماعت. و سه چیز مایه نجات و رشد است، حفظ زبان، احساس ندامت و گریه بر گناهی که مرتکب شده‌ای و ملازمت در خانه.»

حقیقت آن است، که نسخه‌های این چنینی که معنویت‌های نوظهور برای جذب و جلب نظر افراد ارائه می‌‎دهند، ناشی از عدم آگاهی و شناخت نسبت به روحیات و لایه‌های درونی انسان است. آنان به خیال خود، تصور می‌کنند با از بین بردن احساس گناه و پشیمانی انسان نسبت به اعمال زشت گذشته می‌توانند انسان را از استرس دور نگه داشته و آرامش را برای انسان به ارمغان بیاورند.

پی‌نوشت

[1]. راجینش اوشو، آواز سکوت؛ نشر هومن، ص227.
[2]. فعالی محمدتقی، نگرشی بر آراء و اندیشه‌های پائولوکوئلیو، نشر عابد، ص 209.
[3]. وین دایر، راه حل معنوی، نسل نواندیش، ص 64.
[4]. وین دایر، خود حقیقی، نشر دارینوش، ص 201و 204.
[5]. گریوانی مسلم، عرفان‌واره‌ها، نشر موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ص166.
[6]. الحائري، السيدكاظم، أساس الحكومة‌الإسلاميّة، کتابخانه فقاهت، جلد،1، ص 174.