منا، سرزمینی بین مشعر و شهر مکه است که در 6 کیلومتری مکه قرار دارد؛ حجاج بیت الله الحرام، پس از روز عرفه که تا غروب آفتاب در صحرای عرفات هستند، به مشعرالحرام رفته و شب را در مشعر به‌سر می‌برند؛ در این شب به غیر از ذکر و راز و نیاز، برای مسلح شدن علیه شیطان و سنگ‌سار نمودن آن، از مشعر سنگ‌هایی برمی‌دارند، تا در روز عید قربان هفت سنگ به جمره عقبه و در روز 11 و 12 ذی‌حجه به سه جمره، هر کدام هفت سنگ را، ابراهیم‌وار بزنند. این نمادهای شیطان در منا قرار دارند؛ در سه روز عید قربان و 11 و 12 ذی‌حجه، زائران در منا حضور دارند.
حاجیان بامداد عید قربان، پس از این‌که شب را در مشعر بوده‌اند، وارد منا می‌شوند؛ آنان برای رسیدن به منا، باید از سرزمینی به نام وادی محسر عبور کنند؛ وادی محسر به طول سه کیلومتر و نیم و عرض آن پانصد متر بین دو کوه ممتد است؛ مطابق روایات تاریخی، اصحاب فیل و سپاهیان ابرهه که قصد تخریب کعبه را داشتند، در همین وادی به هلاکت رسیده‌اند. بعد از هلاکت، و شکست نیروهای ابرهه، این وادی در بین قبایل عرب، به نام وادی مُحَسّر شهرت یافت، و علت نام‌گذاری این منطقه، به وادی محسّر آن است که ابرهه و لشکر او که با فيل برای نابودی و تخریب کعبه آمدند، زمانی‌که بدین منطقه رسیدند، مطابق روایت قرآن کریم، با سنگ‌ريزه‌های سجيل از پای افتادند و نابود گردیدند.
علمای اسلام بر کسانی‌که توانمندی داشته باشند، مستحب می‌دانند که حجاج در وقت حج از این منطقه، کمی به سرعت بگذرند.
در صحیح مسلم، در حدیثی در مورد صفت حج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در حج الوداع روایت آمده است: «حتّى أتى بطن محسّر فحرك قليلاً.[1] پیامبر اکرم به وادی محسر که رسید، سرعتش را کمی بیشتر نمود.»
نووی در شرح صحیح مسلم می‌گوید: «به سرعت گذشتن از این منطقه کاری مستحب بوده، فرق نمی‌کند اگر حاجی پیاده باشد، در سرعت خویش بیافزاید و اگر سوار بر شتر و یا سایر وسایل حمل نقل باشد، باید از این منطقه به خاطر متابعت از حدیث پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به سرعت بگذرد.»[2]
هم‌چنین در حدیثی از امیرالمؤمنین روایت گردیده است که: «پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از وادی محسر به شتاب گذشته و سرعت خویش را تا پایان این منطقه، کمی سرعت بخشیده است.»[3] نووی پس از نقل این حدیث از ترمذی، از قول ترمذی نقل کرده که این حدیث نیکو و صحیح است؛ و ألبانی نیز این حدیث را نیکو شمرده است.

پی‌نوشت:

[1]. صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، بیروت: دارالفکر، ج4، ص42.
[2]. شرح صحیح مسلم، نووی، بیروت: دار الكتاب العربی، 1407ق، ج8، ص190.
[3]. المجموع، نووی، دارالفکر، ج8، ص146.