برخی از مواردی که به عنوان شفا در میان مسیحیان تبشیری رواج دارد در حقیقت استفاده از علوم فرا روانی است. در این حوزه قدرت ها و یا دانش هایی وجود دارد که  هر فردی میتواند با انجام اعمالی چون  تمرکز وتلقین  برخی از این قدرت ها را کسب کند و بوسیله آن ها ادعای شفا گری نماید برخی از این قدرت ها یا دانش ها عبارتند از:

روان‌جنبشی[1]: توانایی ذهن برای تأثیرگذاری بر ماده، زمان، مکان یا انرژی بدون ارتباط حسی؛

هیپنوتیزم[2]: به وسیله تلقین، شخص در حالت خاصی از هوشیاری قرار می‌گیرد. و هیپنوزر با ضمیر ناخودآگاه آدمی به مکالمه و القای تلقینات می‌پردازد.

انرژی درمانی [3]:  با ایجاد کانال فرد انرژی مثبت را به شخص داوطلب از طریق لمسی یا از راه دور ارسال میکند .

خواص‌شناسی: خواص ادعیه، حرز، خواص اوراد و اذکار و ختومات، خواص تعاویذ و رُقی، خواص حروف و جُمَل و اشکال، خواص الاشیاء و خواص طبع‌ها.

البته باید توجه داشت که علمی بودن این دانشها ثابت نشده وبعضاً قابلیت راستی آزمایی ندارد. تحقیقات علمی نشان داده شیوه های درمانگری از طرق علوم فرا روانشناسی اثری بیشتر  از تلقین ندارد[4]

آیا می توان با وجود مستندات زیادی از شفای بیماران توسط مبلغان مسیحی  عطیه شفا را انکار کرد؟  

باید گفت هرچند در ظاهر امر مبلغان توانایی شفی بیماران را دارند اما در پس پرده این ادعاها ترفندهایی نهفته که به برخی از آنها اشاره می کنیم.

1- ترشح آدرنالین

یکی از ترفند های مدعیان شفا درمانی برای قانع کردن مخاطبانشان استفاده از ترشحات آدرنالین در فرد داوطلب است.  در بــــالای کلیه‌ها، غده‌های فوق کلیوی قرار گرفته‌اند که در هنگام ترس یا اضطراب و هیجان  ماده‌ای به نام آدرنالین ترشح می‌کنند.اپی‌نفرین (آدرنالین، هورمون غده فوق‌کلیوی) یک هورمون و انتقال دهنده عصبی است وقتی شخصی در موقعیتی هیجان‌زده و ویژه با احساس خطر(همچون تصادف، افتادن بر زمین و ...) قرار می‌گیرد، غدد فوق کلیوی او با ترشح آدرنالین یا اپی نفرین، سبب ایجاد تسکین در وی شده و او را برای مواجهه با یک موقعیت بحرانی آماده می‌کند. لذا در چنین موقعیت‌هایی شخص دردی که در بدن خود دارد را احساس نمی‌کند.  آدرنالین مسکّن و ضد درد بسیار قوی است. مدعیان درمانگری نیز با برگزاری جلسات بسیار پر شور و هیجان‌انگیز و القاهای کاذب یا حتی پاشیدن ناگهانی مشتی آب به صورت فرد مورد نظر، سیلی یا ضربه زدن به فرد مورد نظر ، فریاد ناگهانی زدن در میکروفون و یا  لمس ناگهانی نقاط خاصی از بدن داوطلب و ایجاد دلهره سبب ترشح آدرنالین می‌شوند و این مسکّن قوی باعث میشود فرد تا مدتی هیچ دردی احساس نکند و حتی ممکن است بر روی پای شکسته خود راه برود و یا سردرد مزمنش تا مدتی آرام شود پس از اجرای عطیه شفا، با هیاهویی که در جمعیت ایجاد می‌شود، کشیش از فرد می‌پرسد آیا شفا گرفتی؟ آن فرد که واقعا در آن لحظه هیچ دردی در وجود خود احساس نمی‌کند حقیقتا می‌گوید بله ! کلیسا ها پنطیکاستی  به این کار تدهین یا لمس شفا(The Healing Anointing) می‌گویند  . و به فرد داوطلب شفا یاد اور میشوند که وی شفا یافته ولی اگر در ایمانش دچار سستی شود  ممکن است بیماریشان برگردد . اما حقیقت این است که در این فرایند هیچ درمانی در کار نیست. چرا که در همه این موارد بعد از مدتی کوتاه، درد مجددا به بدن شخص باز می‌گردد. فرد تحت درمان نیز با این ذهنیت که لابد چون گناه‌کار است یا ایمان کافی ندارد، بیماری به جسم او بازگشته است. رهبران شاخص فرقه های کاریزماتیک و نیز مسیحیان پنطیکاستی از روش افزایش ترشحات هورمون آدرنالین در بدن این افراد استفاده می‌کنند[5].

2- قدرت تلقین

از دیگر قدرت های فرا روانی قدرت تلقین است. باور درمانی (Faith Healing)، روش درمانی‌ است که در آن بیماران با متوسل شدن به شفادهنده (Healer)  ها سعی در درمان بیماری خود از طریقی غیر از روش مرسوم پزشکی را دارند. .  تلقین چنان قدرت خارق العاده ای دارد که می‌تواند سبب مرگ انسان شود. در علم پزشکی، بسیاری از دردهایی که ریشه عصبی دارد، با تلقین معالجه می‌شود[6]. روش تلقین بیشتر در هیپینوتیزم که یکی از شاخه های مهم علم روانشناسی است، محوریت دارد. شخص مدعی با القای تلقینات بر ضمیر ناخودآگاه فرد با روش های خاصی[7]، سبب ایجاد تاثیرگذاری موقت بر رفع دردها و بیماری های فرد می شود.  امروزه بسیاری از مدعیان با بهره‌گیری از قدرت شفابخش تلقین به مخاطبان خود این باور را می‌دهند که توسط روح القدس شفا گرفتند و چه بسا اثرهای این تلقین منجر به بهبودی نسبی فرد داوطلب می‌شود و اگر شخصی با قدرت تلقین احساس بهبودی نسبی یافت، نباید شخص تلقین‌گر را خدا یا فرستاده خدا بداند، بلکه تلقین‌گر تنها توانسته است قدرتی درونی این شخص  را فعال کند.

در میان مسیحیان افراد زیادی از فرقه های مختلف ادعای شفاگری و اعجاز داشتند که با مخالفت عموم کلیسا ها مواجه شدند.  از جملة این افراد می توان از  ویلیام برانهام [8] موسس فرقه برانهامیسم که معتقد به تثلیث مدالیستی بود که از نظر کلیسا بدعت گذار محسوب میشود[9] گریگوری راسپوتین [10] یک مسیحی ارتدکس که واعظ خاندان سلطنتی تزار نیکلای دوم به حساب می امد[11]. یوستین ولیسوس[12] یک مسیحی بدعت گذار بود همچنین جیکوب آگوست[13] با ادعای پیامبری داشت .و یا بسیاری از مدعیان شفاگری مسیحی افراد جنایتکار و متقلبی از کار در آمدند و دارای پرونده های قضایی سنگینی بودند نام برد.

مسیحیان پنطیکاستی به ویژه شاخه های آمریکایی آنها  به شدت به امور متافیزیکی وابسته است.[14]شفاگران مسیحی با تقلید از شفاگران دیگر ادیان، ادعاهای خاصی برای خود مطرح می‌کنند. یکی از مشهورترین این شفاگران مسیحی، بنی هین، کشیش تندروآمریکایی است که مدعی است بیماران را شفا میدهد و همه این امور به واسطه قدرتی است که روح القدس در او به ودیعه نهاده است.[15] متخصصان، گروهی از کسانی را که وی مدعی شفادهی آنها بود، معاینه کردند و به این نتیجه رسیدند که تغییری در حال بیماران مشاهده نشده است. تنها تغییر موجود در حساب بانکی بنی هین بوده است . اورال رابرتز[16]، از دیگر مدعیان قدرتهای خارق العاده میباشد. تا کنون مستندهای فراوانی از دروغ گویی های این مدعیان منتشر شده است.

آیا برای اثبات دروغ بودن ادعای شفا توسط شبانان تبشیری دلیلی وجود دارد؟

آسیب های جبران ناپذیری که بیماران به ظاهر شفا بعد از این جلسات با آن مواجه می شود دلیل محکمی بر دروغ بودن این ادعا است.  مسیحیان کاریزماتیک و نیز فرقه‌های مسیحی‌ای که از عطیه شفا استفاده می‌کنند، بیماران خود را از مراجعه به پزشک بازمی‌دارند و تلاش آنها را برای درمان بیماری‌های خود از طریق دارو و ... را مورد سرزنش قرار می‌دهند. به همین دلیل در بسیاری از موارد غفلت بیماران از درمان اصلی بیماری خود باعث تشدید بیماری و یا مرگ آنها شده است یک مرکز تحقیقاتی شرح حال 100018 نفر از کسانی که به خاطر استفاده از این روش درمانی اسیب دیدند و یا فوت کردند را گرد آوری کرده است. [17]

در حالی که وقتی فرد به بیماری مبتلا می‌شود، تنها دست بر دعا برداشتن کافی نیست. بلکه باید برای درمان خود نیز اقدام نماید. پولس‌ به تیموتائوس سفارش می‌کند برای درمان معده خود شراب بنوشد(اول تیموتائوس 5: 23). و بر اساس روایات متعدد، توصیه‌های درمانی زیادی به پیامبران گذشته شده است[18].

سوء استفاده های مالی از این ادعا یکی از دلایل نادرست بودن آن است زیرا هیچ پیامبری برای اثبات حقانیت دین خود در قبال معجزه شفا درخواست و طمع مالی نداشته است. امروزه بسیاری از فرا درمانگر‌ها شیادانی هستند که به طمع کسب ثروت و با سوء استفاده از اعتقادات مردم سعی در بهره‌برداری از بیماران نا امید را دارند. درن براون (Derren Brown) منتالیست و شعبده باز مشهور انگلیسی در مستندی به نام «معجزه برای فروش» (Miracles for Sale) سعی می‌کند تا با آموزش دادن مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و حقه‌ها به یک فرد معمولی، او را به یک «درمانگر ایمانی» تقلبی تبدیل کند و از این طریق نشان دهد این قبیل افراد دارای قدرت خاصی نیستند و تنها بیماران را دچار این توهم می‌کنند که شفا یافته اند یا خواهند یافت تا از این طریق از آنها اخاذی کنند.

کشیشان پنطیکاستی در دفاع از آیین‌های کلیسایی خود در اجرای عطیه شفا، با سوالات و چالش‌های بسیاری مواجهند از جمله این که اگر واقعا شفا می بخشند،‌ چرا هنگام شفابخشی اجازه نمی‌دهند هر کس که مایل است روی صحنه و نزد کشیش آمده و شفا دریافت کند بلکه ماموران انتظامات جلسات، افرادی را از بین جمعیت گلچین کرده و فقط آنان هستند که عطیه را دریافت می‌کنند؟ برای راستی آزمایی مدعیان اخراج ارواح و شفاگری،  میبایست مریضی را برای شفا به ایشان پیشنهاد دهید که بیماری جسمی ظاهری مانند نقص عضو یا جراحت عمیق قابل دیدن با چشم دارد. ببینید آیا می‌پذیرند چنین بیماری را شفا دهند ؟

علاوه بر این موارد باید اضافه کرد که تنها شبانان پنطیکاستی نیستند که مدعی  شفا یا اعجاز میباشند  بلکه در میان تمامی ادیان و فرقه های دنیا افرادی هستند که ادعای اعجاز یا شفا گری دارند .  بلیناس حکیم  یا آپولونیوس تیانایی [19] یک فیلسوف یونانی و هم عصر با عیسای مسیح بود که  از قدرت های بسیار  خارق العاده برخوردار بود.[20]  در میان هندوها، شفا گرفتن از طریق مانترا و جلب رحمت خدا یا با استفاده از یوگا امری شایع بود و امروزه نیز کم و بیش وجود دارد. در میان هندوها نیز افراد زیادی مدعی چنین قدرتهایی هستند از جمله آنها ساي بابا بود. وی مدعی بود از 14 سالگي، روح خداوند در جسم او رفته است و  براي هدايت انسانها بر روي زمين ظهور كرده‌است. او مدعی معجزات زیادی بود..[21] ترای لانگا [22] نیز یک مرتاض هندی بود که قادر بود ذهن دیگران را بخواند[23] و بار ها مواد سمی خطر ناکی را خورد ولی در وجودش اثر نکرد [24]

در میان مسلمانان  نیز برخی از دراویش ادعاهایی مبنی بر شفاگری داشته‌اند.[25].عرفان حلقه نیز  مدعی فرا درمانی است. این عرفان با در هم آمیختن عرفان هندی، چینی و تبتی درمانگری می‌کند. صوفیان قادریه با فرو کردن سیخ های متعدد در بدنشان نیز هیچ احساس دردی نمیکنند و خون نیز از بدنشان خارج نمیشود.

حتی افراد زیادی زیادی هستند که قدرت انجام کارهای خارق العاده را دارند ولی ادعای الهام از طرف روح القدس را ندارند از جمله هلنا پتروفنا بلاواتسکی[26] آلیستر کراولی [27] جورج ایوانویچ گورجیف [28] چارلز وبستر لیدبیتر [29] سر ادوارد کلی  [30] آستین اوزمن اسپیر[31] ایسرائیل ریگاردی [32] فرانز باردون [33] ابن وحشیه [34] حکیم مسلمه مجریطی [35] نوستر آداموس [36] ژی گنگ شا [37] و... از جمله صد ها دانشمند علوم غریبه بودند که توانایی کارهای خارق العاده از جمله شفا ، جابجایی اجسام با ذهن ، احضار ارواح ، پیشگویی، غیبگویی و... را داشتند. به نظر شما با این شرایط  چگونه می توان با اتکاء به ادعای شفا حقانیت یک دین را ثابت کرد؟

پی‌نوشت:

[1] Psychokinesis
[2] Hypnosis
[3] Energy_medicine
[4] CG Pedersen, H Johannessen, JV Hjelmborg, R Zachariae. «Effectiveness of energy healing on Quality of Life: a pragmatic intervention trial in colorectal cancer patients.». Complementary Therapies in Medicine
[5] . Wilson, Loretta S., & Kwileck, Susan. . ARE THESE PEOPLE CRAZY, OR WHAT? A Rational Choice Interpretation of Cults and Charisma. Humanomics, 19(1), 29–44.
[6] . Ginandes, Carol. S., & Rosenthal, Daniel. I. . Using hypnosis to accelerate the healing of bone fractures: a randomized controlled pilot study. Alternative therapies in health and medicine, 5.‏
[7] . Ginandes, C., Brooks, P., Sando, W., Jones, C., & Aker, J. . Can medical hypnosis accelerate post-surgical wound healing? Results of a clinical trial. American Journal of Clinical Hypnosis, p 333-351.‏
[8] William M. Branham
[9] Weaver, C. Douglas (2000). The Healer-Prophet: William Marrion Branham (A study of the Prophetic in American Pentecostalism). p22.173
[10] Grigori Rasputin
[11] Massie, Robert K (2004) .originally in New York : Atheneum Books. 1967. Nicholas and Alexandra: An Intimate Account of the Last of the Romanovs and the Fall of Imperial Russia (Common Reader Classic Bestseller ed.). P 187
[12] Justus Velsius
[13] Jacob Osgood
[14]. Rennie B. Schoepflin, Christian Science on Trial: Religious Healing in America, , pp.1-5.
[15]. Let Us Reason Ministries. "Benny Hinn – Truth or Consequences? (Part 3)"..  From: http://www.apologeticsindex.org/.
[16] Oral Roberts
[17] What's the harm in energy medicine?  http://whatstheharm.net/energymedicine.html .
[18]. المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 425 ، حديث 2490 عن الإمام الصادق عليه‏السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 398 ، حديث 21: إنَّ اللّه‏ عز و جل أوحى إلى موسَى بنِ عِمرانَ أن : اِبدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِي المِلحِ دَواءً مِن سَبعينَ داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ .
[19] Apollonius of Tyana
[20]  Elsner, J (2007). Roman eyes: visuality and subjectivity in art and text. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. p. 227
[21]. See: Kent, Alexandra Divinity and Diversity: (2005) a Hindu revitalization movement in Malaysia,.
[22] Trailanga
[23] Varishthananda, Swami . "Varanasi: The City of Saints, Sages, and Savants"Prabuddha Bharata
[24] Arnett, Robert (2006). "Introduction". India Unveiled..p 23
[25]. تقوی بهبهانی، سید نعمت‌الله،  «کرامات صوفیه»، فصلنامه تخصصی  ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد مشهد)، پاییز و زمستان 1384، شماره 7 و 8.
[26] Helena Petrovna Blavatsky
[27] Aleister Crowley
[28] George_Gurdjieff
[29] Charles_Webster_Leadbeater
[30] Edward Kelley
[31] Austin Osman Spare
[32] Israel Regardie
[33] Franz Bardon
[34] Ibn Wahshiyya
[35] Maslama al-Majriti
[36] Nostradamus
[37] Zhi Gang Sha