پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ علیرضا شاهپور شهبازی از باستان‌شناسان ایرانی در ردّ پیوند میان کورش و ذوالقرنین می‌نویسد:

در سال 1950 مولانا ابوالکلام آزاد کوشید تا ثابت کند که این انسان بالدار، نشان دهنده‌ی ذوالقرنین که به عقیده‌ی او همان کورش بزرگ بوده است می‌باشد. از آنجا که فرضیه‌ی وی، با همه‌ی محبوبیتی که یافته، از پشتیبانی مآخذ تاریخی و باستان شناسی یکسره بی‌بهره است، ناچاریم در اینجا از مرحله بیرون افتیم و گفتگویی دیگر پیش آوریم… باید دانست که هیچگونه مجسمه‌ای، آن هم در «استخر» از کورش بر جای نمانده است... مولانا آزاد را استاد سامی به پاسارگاد دعوت کرده بودند، اما وی بیمار شد و بدانجا نتوانست رفت، و هرگز آن نقش را ندید. بنابر این تعبیر نادرستی از آن کرد، و نتیجه‌هایی گرفت که پذیرفتنش بی‌اندازه دشوار است. با این همه باید افزود که اندیشه و خواست او خدمت به ایران بود، و روانش شاد باد که از مردان بزرگوار بود.

سند:

علیرضا شاپور شهبازی، زندگی و جهانداری کورش کبیر، تهران: نشر دنیای کتاب، 1389، ص 252-256.

برگفته از سایت «راه راستی» اثری از استاد سید حسن فاطمی موحد