متن مقاله
یکی از وقایع مهم تاریخی دین اسلام که در زمان حیات پیامبر صورت گرفت و مورخین و محدثین آن را در کتب خود آورده‌اند، حدیث سدّ الابواب است؛ این حدیث به معنای مسدود شدن درب منازل است و این حدیث اشاره دارد به جریانی که طی آن، پیامبر بزرگ اسلام به فرمان خدا دستور داد، جز درب خانه‌ی علی (علیه‌السلام) درب خانه‌ی دیگران که به مسجد النبی باز می‌شد، بسته و مسدود گردد. این جریان به صورت متواتر در منابع فریقین نقل شده و یکی دیگر از فضائل و مناقب امام علی (علیه‌السلام) به شمار می‌آید و خود حضرت علی (علیه‌السلام) در زمان خلفا، به‌ویژه در شورای شش نفره که توسط عمر بن خطاب تعیین خلافت شده بود، به این فضیلت مهم استشهاد و استناد می‌کرد.
در هر حال آن‌قدر این حدیث و جریان پیرامون آن مهم است که حتی خلفای بعدی، آن زمانی که به نقل فضائل صحابه پیامبر در صدر اسلام می‌پرداختند، هیچ‌گاه این حدیث را فراموش نمی‌کردند و آن را بیان می‌داشتند. از جمله در تاریخ وارد شده است که:
ابو زکریا ابن منده اصفهانی، در مناقب و فضائل برخی اصحاب آورده است که: مأمون عباسی از پدرش هارون الرشید و او از مهدی عباسی و او از منصور و او از پدرش سفاحّ و او از عبدالله بن عباس نقل می‌کند که گفت: «قال رسول الله(ص) لعلیّ(ع): انت وارثی، و قال: انّ موسی سآل الله تعالی أن یطهّر له مسجداً لایسکنه الاّ موسی و هارون و ابنا هارون، و انّی سألت الله تعالی أن یطهّر مسجداً لک و لذریّتک من بعدک.»
پیامبر فرمود: ای علی تو وارث من هستی و فرمود: موسی از خدای تعالی درخواست کرد مسجدی را برای او آماده و پاک فرماید که جز موسی و هارون و دو پسرش، کسی در آن سکونت نکند، و من از خدای تعالی مسئلت نمودم مسجد -مدینه- را برای تو و ذریّه‌ات بعد از تو پاک و منزه قرار دهد.
آن‌گاه به دنبال ابوبکر فرستاد و دستور داد درب خانه‌ات را به مسجد مسدود کن. ابوبکر با ذکر استرجاع «انا لله و انا الیه الراجعون» پرسید: درباره غیر من هم این کار انجام شده؟ گفته شد: نه، پس ابوبکر گفت: سمعاً و طاعتاً و درب خانه‌اش را به طرف مسجد مسدود کرد. سپس به دنبال عمر بن خطاب فرستاد و همان دستور را داد و او هم پرسید آیا در حق کسی غیر از من این دستور صادر شده؟ گفته شد: آری، درباره‌ی ابوبکر نیز همین‌گونه شد. پس عمر بن خطاب گفت همانا ابوبکر اسوه حسنه من باشد و او هم بست. بعد مرد دیگری - و همین طور دیگران همه بستند- و چون در بین مردم سر و صدا بلند شد که علی (علیه‌السلام) از بستن درب منزلش معاف گردید، پیامبر بر فراز منبر رفت و فرمود: «ما أنا سددت أبوابکم و لا أنا فتحت باب علیّ و لکنّ الله سدّ ابوابکم و فتح باب علی.[1] من درب‌های خانه‌های شما را به مسجد نبستم و درب خانه علی (علیه‌السلام) را باز نگذاشتم و لکن خداوند دستور داده بسته شود و درب خانه علی باز گذاشته شود.»
در مقابل این حدیث مشهور و متواتر، برخی مغرضین حدیث مشابهی را برای ابوبکر نقل کرده‌اند به این‌که پیامبر در هنگام رحلتش دستور داد همه درهایی که به طرف مسجد باز است، بسته شود، الاّ درب خانه ابوبکر.[2] در ردّ این حدیث جعلی ابن ابی الحدید  می‌نویسد: این حدیث در فضیلت ابوبکر ساخته و پرداخته دست فرقه بکریه است و اینان کسانی هستند که در مقابل احادیثی که درباره‌ی علی (علیه‌السلام) روایت شده، این احادیث را جعل و وضع می‌کردند.[3]

پی‌نوشت:

[1]. مسترک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دار الکتب العربی، بیروت، لبنان، بی‌تا، ج3 ص117- 125.
البدایه و النهایه، ابن کثیر، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج7 ص362.
فضائل علی بن ابی‌طالب، احمد بن حنبل، دار التفسیر، قم، ایران، ص177.
ینابیع الموده، قندوزی، دار الاسوه، قم، ایران، (1416ق)، ج1 ص275.
ترجمه امام علی بن ابی‌طالب، ابن عساکر، موسسه المحمودی، بیروت، لبنان، ج1 ص275-305.
 شرح الاخبار، قاضی نعمان، جامعه مدرسی حوزه، قم، ایران، بی‌تا، ج2 ص205.
[2]. سنن الکبری، بیهقی، دار الفکر، بیروت، لبنان، ج2 ص442.
کتاب السنه، ابن ابی عاصم، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ص565.
[3]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، دار احیاء الکتب العربیه، بیروت، لبنان، ج11 ص49.