پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب– برخی از نویسندگان معاصر اهل حق، با وجود اینکه این فرقه را دینی مستقل از دین مبین اسلام قلمداد می‌کنند، [تاریخ و فلسفه سرانجام، ص 119] مراحل تکامل انسان را چهار مرحله معرفی می‌کند و همه را به اسلام پیوند می‌زند:
مرحله اول: شریعت: از حضرت آدم (علیه‌السلام) تا زمان خاتم‌الانبیاء(صلی‌الله و علیه و اله) که برای رسیدن به‌حق تعالی، باید تابع دستورات و قواعد دینی در فرقه‌ها و ادیان مختلف  بود.
مرحله دوم: طریقت: از دوره اسلام شروع و تا زمان شاه خوشین لرستانی در قرن پنجم هجری ادامه دارد که در آن باید با به کارگیری دستورات و قواعد خاص دین به خداوند نزدیک شد، که منجر به ظهور صوفی‌گری شده است.
مرحله سوم: معرفت: از زمان شاه خوشین لرستانی شروع و تا زمان سلطان اسحاق ادامه پیدا می‌کند. در این مرحله به‌کارگیری قواعد و دستورات دین و شناخت حق‌تعالی، باعث بیزاری از مادیات و غوطه خوردن در عالم ملکوت است.
مرحله چهارم: معرفت: از قرن هفتم یعنی زمان ظهور سلطان اسحاق آغازشده است  که انسان به‌حق تعالی می‌رسد و مرحله تکامل انسان است. [تاریخ و فلسفه سرانجام، صص 151-150] حال باید از این نویسنده پرسید شما که مراحل تکامل را بیان کردید و همه آنها را به دین مبین اسلام گِره زده‌اید، چگونه ادعای دین مستقل اهل حق‌دارید؟ مرحله حقیقت (اگر به فرض آن را بپذیریم)، ادامه مراحل شریعت، طریقت و معرفت است که هردو مرحله طریقت و معرفت، طبق نظر خودتان تابع قواعد و احکام شریعت اسلامی است. حال با این توضیحات، آیا جایی برای دین مستقل اهل حق وجود دارد؟ آیا مطالب مذکور تناقض‌گویی را در کلام برخی از بزرگان اهل حق را نشان نمی‌دهد؟ زیرا از طرفی اهل حق را دین مستقل می‌پندارید و از طرفی دیگر مراحل تکامل را به اسلام گره‌زده‌اند.   

پی‌نوشت:
طاهری، طیب، تاریخ و فلسفه سرانجام شرحی بر نحله‌های فکری و اعتقادی در کردستان فرهنگ یارسان، اقلیم کردستان عراق، اربیل، موکریانی، 2009، ص 119 و صص 151-150