بدعت خوب و بدعت بد
اکثر علمای اهلسنت معتقدند برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السّلام) در سه قرن اولیه اسلام سابقه نداشته است و برگزاری این مراسم را از بدعتهای مسلمانان در قرون بعدی میدانند؛ اما با تقسیم بدعت به «بدعت خوب» و «بدعت بد» این مراسم را جزء بدعتهای خوب مسلمانان میدانند و بر خلاف ابنتیمیه و وهابیان که مخالف برگزاری چنین مراسماتی هستند، آن را مشروع و جایز میدانند، از باب نمونه سخنان و فتاوای تعدادی از علمای اهلسنت را در این رابطه ذکر میکنیم:
- هنگامی که از احمد بن محمد بن علی معروف به ابن حجر هیثمی شافعی نویسنده کتاب «الصواعق المخرقة» درباره برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام ولادت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) میپرسند، وی با بدعت خوب دانستن آن مینویسد: «و الحاصل أنّ البدعة الحسنة متفق علی ندبها و عمل المولد و اجتماع الناس له کذلک أی بدعة حسنة.[1] نتیجه اینکه در مورد بدعت خوب، بر مستحب بودن این بدعت اتفاق نظر وجود دارد و عملی است برای مولود و همچنین مردم هم بر این عمل اتفاق نظر دارند؛ یعنی همان بدعت نیکو.»
- سیوطی شافعی با استناد به آیه «وَ کُلاًّ نَقُصُّ عَلَيْکَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَکَ.[هود/120] ما از هر یک از سرگذشتهای انبیا برای تو بازگو کردیم، تا به وسیله آن، قلبت را آرامش بخشیم و اراده ات قویّ گردد.» مینویسد: وقتی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) که قلبش سرشار از ایمان است، نیاز به تثبیت قلب دارد، ما که هزاران مرتبه پایینتر از آن حضرت قرار داریم، خصوصا در دورانی که سالها از زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) میگذرد و تاریکیهای جهل ما را فرا گرفته است، به طریق اولی نیاز به تثبیت قلب داریم. برگزاری و شرکت در مراسم جشن و شادی در ایام ولادت نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و گوش دادن به ماجرای تولد آن حضرت، آشنا شدن با سیره و روش، اخلاق والا، اعمال و رفتار و احوال آن حضرت، باعث پیروی و تبعیت مسلمانان از آن حضرت و سبب نزول برکات و خیرات بر مسلمانان میشود. خداوند کسانی را که به خاطر تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) شادی و خوشحالی خود را در طول سال خصوصا در ایام ولادت آن حضرت، اظهار میکنند، رحمت کند.[2]
- ابن جزری با استناد به خوابی که درباره ابولهب دیده شده است، مینویسد: اگر خداوند در عذاب کافری همچون ابولهب که قرآن او را مذمت کرده است، به خاطر خوشحالی او از به دنیا آمدن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) تخفیف میدهد، قطعا مسلمانانی را که در ایام ولادت نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به شادی میپردازند و به خاطر ارادتی که به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) دارند، آن چه در توان دارند، انفاق میکنند، بیپاداش نخواهد گذاشت. شایسته است خداوند به خاطر کرم و بزرگواریش چنین مسلمانانی را وارد بهشت کند.[3]
پینوشت:
[1]. السیرة الحلبیة فی سیرة الأمین المأمون، حلبی شافعی، ج 1، ص 137.
[2]. ـ«فال السیوطی: قد ظهر لی تخریجه علی أصل آخر و هو ما أخرجه البیهقی عن أنس أنّ النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) عقّ عن نفسه بعد النبوة مع أنّه قد ورد أنّ جدّه عبدالمطلب قد عقّ عنه و العقیقة لا تعاد مرة ثانیة، فیحمل ذلک علی أنّ الذی فعله النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم)... .» الانتصار، عاملی، ج 5، ص 362.
[3]. «فإذا کان أبولهب الکافر الذی نزل القرآن بذمّه جوزی فی النار لفرحه لیلة مولد محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، فما حال المسلم الموحّد من أمّة محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) ببشرة بمولده و بذل ما تصل إلیه قدرته فی محبّته؟ لعمری إنّما یکون جزاءه من الله الکریم أن یدخله بفضله جنّة النعیم.» سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، صالحی شامی، ج 1، ص 367.
افزودن نظر جدید