تفسیر به رای، از قرآن و اشعار

  • 1396/09/29 - 11:26
یکی از روش‌های مهم در فرقه‌های مختلف، برداشت آزاد از هر چیزی است که در جهت پیش‌برد اهداف آن فرقه راه‌گشا باشد؛ به همین دلیل در فرقه صوفیه از قرآن کریم و حتی ابیات شاعران نیز به این منظور تفسیر به رای شده است.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ فرقه‌ی صوفیه برای رهایی از قیود و آزادی در عمل دست به تحریفات بیشماری زده‌اند یه نمونه‌ای از آن در قالب تفسیر به رای صورت گرفته است. برداشت آزاد از مطالب مختلف، در راستای ارضای هدف صوفیانه و همچنین هموار کردن مسیر فرقه انجام می‌شود. این برداشت آزاد یا همان تفسیر به رای گاهی نسبت به آیات قرآن بوده؛ که در مورد آیه‌ی «وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ [حجر/99] و پروردگارت را عبادت کن تا برایت یقین فرا رسد.» واژه یقین را که در همه‌ی تفاسیر معتبر شیعه و سنی به معنای مرگ بیان شده، به جهت رهایی از قیود شرع و ترک واجباتی مانند نماز از آن تفسیر به رای شده و می‌گویند وقتی شخصی به مقام یقین رسید، عبودیت دیگر جایی نخواهد داشت.[صالحیه، ص 411] گاهی هم برای پیش‌برد مقاصد فرقه، سخنان گذشتگان را تفسیر به رای می‌کنند تا از کلام ایشان نزدیک‌ترین برداشت را به هدف خود داشته باشند! تا جایی که نورعلی تابنده قطب فرقه‌ی گنابادیه صراحتاً به این روش اقرار کرده و می‌گوید: «شاه نعمت الله ولی هم این‌گونه بوده و شعرهایش به هم ربطی ندارد. لذا او را کسی شاعر نمی‌داند، یک سبک خاصی شعر می‌گوید، نه مثل سعدی است و نه مثل حافظ. شعرهای شاه نعمت الله از لحاظ شعری خیلی بچه‌گانه است ولی خیلی پر معناست و برای ما که پیرو او هستیم هر چه بگوید برایش معنا داریم».[تابنده، مجلس صبح یکشنبه ۹۶/۹/۱۹]

فرقه برای رسیدن به هدف خود از هیچ کاری فروگذار نمی‌کند و اینجاست که هدف وسیله را توجیه کرده! و راه‌های گوناگونی برای رسیدن به مقصود پیموده می‌شود که یا از لحاظ شرعی و یا اخلاقی قابل قبول نخواهد بود.

پی‌نوشت:
گنابادی ملا علی، صالحیه، حقیقت، تهران، ص 411
مکتوب سخنان نورعلی تابنده (مجذوبعلیشاه)، مجلس صبح یکشنبه ۹۶/۹/۱۹ (حال شاعر و کیفیت شعر - حافظ و سعدی)

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.