پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- از دلایلی که شیعیان از تصوف استقبال نمی‌کردند، اختلافات مبنایی میان تشیع و تصوف بود. از جمله عقایدی که موجب اختلاف تشیع از تصوف شده، مساله "ولایت" است. عقیده به ولایت، درست است که میان تشیع و تصوف مشترک است، اما همین مساله موجب اختلاف این دو از هم شده است. مرحوم داوود الهامی در کتاب موضع تشیع در برابر تصوف در این باره می‌نوسید: «همان ولایتی که بعضی، آن را وجه اشتراک میان آن دو پنداشته‌اند، در حقیقت وجه افتراق آن دو هست.»[الهامی داوود، موضع تشیع در برابر تصوف در طول تاریخ، مکتب اسلام، قم، 1378، ص 5]

در نتیجه «اگر تصوف اهل سنت برانگیخته از روح زهد و طاعت و عبادت باشد، تصوف شیعه علاوه بر آن، ولایت و دوستداری اهل بیت عصمت (علیهم السلام) و پیروی کامل از امام حی، ولی عصر (عجل الله فرجه) را می‌افزاید و زمام امر و نهی عالم و تصرف در نفوس خلایق را به دست امام معصوم زمان می‌شمارد.» [سلطان طریقت، صص 58 و 59] صوفیان اهل سنت اما در عین تاکید بسیار بر ولایت، این مقام را در امام معصوم (علیه السلام) منحصر نمی‌کنند. ولیّ از دید آنان خواه از نسل عمر باشد خواه از نسل علی (علیه السلام) تفاوت ندارد. [همان] همین اختلاف در مصادیق ولایت، موجب اختلاف در میان تصوف وتشیع  شده و مانع از ورود شیعیان، که پیروان امامان خود [علیه السلام] بودند، در مکتب‌های صوفیه و اظهار ارادت آنان به مشایخ صوفی بود.

پی‌نوشت:
الهامی داوود، موضع تشیع در برابر تصوف در طول تاریخ، مکتب اسلام، قم، 1378، ص 5
پورجوادی نصرالله، سلطان طریقت، سوانح زندگی و شرح آثار احمد غزالی، آگاه، تهران، 1385، صص 58 و 59؛ به نقل از بوارق الالماع، مصحح جیمزرابسون، لندن، 1938، ص 152