پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اکثریت قریب به اتفاق اهل سنت از یکی از چهار مذهب حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی تقلیید می‌کنند. در میان این چهار مذهب، اکثریت با مذهب حنفی و شافعی است؛ و مذهب مالکی و حنبلی از پیروان کمی برخوردار هستند. پیروان مذهب حنفی از امام ابوحنیفه تقلیید می‌کنند. ابوحنیفه در سال (80 - 150 هجری قمری) می‌زیسته است، و از نظر زمانی نزدیک‌ترین زمان به عصر صحابه است. وی در بسیاری از مسائل و مشکلات علمی به خاندان نبوت رجوع می‌کرد، و در موارد متعدد فقهی و کلامی از دیدگاه خود منصرف و به آرای امام باقر (علیه السلام) مراجعه می‌کرد.[1] و حتی اگر از ائمه اهل بیت حدیثی می‌شنید، بی‌چون و چرا آن حدیث را می‌پذیرفت، زیرا معتقد بود که سخن ائمه اهل بیت، علم النبی است، نه روایت النبی تا نیازمند سند باشد.[2]
وی ایام تعزیه سالار شهیدان را عزاداری می‌کرد.[3] به همین جهت حنفیان در پیروی از پیشوای خود، در برپایی سنت عزاداری کوشیدند، چنان‌که ملاحسین واعظ کاشفی هروی، عالم بزرگ حنفی کتاب «روضه الشهدا» را ویژه عزاداری امام حسین (علیه السلام) نوشت و چنان مورد توجه و استقبال عموم مردم قرار گرفت، که از آن پس مراسم‌های عزاداری شهیدان کربلا، موسوم به «روضه‌خوانی»، نام خود را از این کتاب گرفت.[4]
برپایی عزاداری و اشک ریختن برای مظلومیت امام حسین (علیه السلام) از سوی ابوحنیفه، نشان‌دهنده رابطه عمیق عاطفی و ولایت‌مدارانه او با سالار شهیدان و بیانگر حقانیت نهضت حسینی در نگرش ابوحنیفه است. این در حالی است که حنفی مذهبان در سال‌های اخیر تحت تأثیر سلفی‌های تکفیری از عقاید اصیل خود دست کشیده و دیگر مثل گذشته عزاداری نمی‌کنند.
اکنون باید به پیروان مذهب حنفی گفت: چگونه شما از عقاید امام ابوحنیفه دست کشیده‌اید و به عقاید سلفیان تکفیری تن داده‌اید، در حالی‌که ریشه و اساس مذهب حنفی، بسیار بیشتر از مذهب سلفیان غیر مقلدِ وهابی است. بنابراین باید پیروان مذهب حنفی به‌خود آمده و کمی تفکر و تامل کنند که چرا چنین عمل می‌کنند!

پی‌نوشت:

[1]. ابن ابی وفاء قرشی، عبدالقادر، الجواهر المضیئه فی طبقات الحنفیه، به کوشش محمد عبدالله الشریف، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1426ق، ج2، ص275 و ج1، ص259 و 260.
[2]. محمد ابوزهره، ابوحنیفه حیاته و عصره، آرائه و فقه، دارالفکر العربی، قاهره، 1369ق، ص146.
[3]. عبدالجلیل قزوینی، النقض، تحقیق: جلال الدین محدث ارموی، تهران، 1331ش، ص401 و 402.
[4]. محمد شفق خواتی، جایگاه اهل بیت از دیدگاه امام ابوحنیفه، موسسه تحصیلات عالی خاتم النبین، کابل، 1388ش، ص247.

نوسنده: حجه‌الاسلام مجتبی محیطی