پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از اختلافات اساسی اهل سنت با شیعه، در موضوع امامت است. اهل سنت با تمسک به سیره خلفاء، امامت را انتخابی می‌دانند، ولی شیعه با تمسک به سنت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) امامت را انتصابی می‌داند. اهل سنت بر این باورند که بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) کتاب خدا در بین مردم داوری می‌کند و نیازی به یک انسان معصوم نیست. عُمر، اولین شخصیتی بود که این جمله را بر زبان جاری کرد. وی هنگامی که اصحاب، در خانه‌ی پیامبر (صلی الله علیه و آله)، در آخرین روزهای حیات ایشان جمع شدند و حضرت فرمودند: کاغذ و قلمی بیاورید تا چیزی برایتان بنویسم که گمراه نشوید، برآشفت و فریاد زد: «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَدْ غَلَبَهُ الوَجَعُ، وَعِنْدَكُمُ القُرْآنُ حَسْبُنَا، كِتَابُ اللَّه.[1] این مرد هزیان می‌گوید، قرآن نزد ما است و کتاب خدا ما را کفایت می‌کند.»
صرف‌نظر از این‌که پیامبر (صلی الله علیه و آله) چه چیزی می‌خواست بنویسد، اما حقیقتاً آیا کتاب خدا، برای مسلمانان کافی است و نیازی به امامی معصوم برای رهبری بشریت نیست؟ این سوالی است که در طول تاریخ بین اهل سنت و شیعه مورد بحث بوده است. برای پاسخ به این سوال مناظره مرد شامی، با یکی از شاگردان امام صادق (علیه السلام) را به نظر شما خواننده گرامی می‌رسانم.
هشام بن حکم به مرد شامی گفت: بعد از رسول خدا چه کسی در بین مسلمانان حجت است؟
مرد شامی: کتاب و سنت است.
هشام: آیا امروز کتاب خدا و سنت برای رفع اختلاف مسلمانان سودمند است؟
مرد شامی: آری سودمند است.
هشام: پس چرا بین من و تو اختلاف است و تو به‌خاطر همین اختلاف، از شام به این‌جا آمده‌ای، تا با ما مناظره کنی؟
مرد شامی در این هنگام ساکت شد و چیزی نگفت، امام صادق (علیه السلام) به مرد شامی گفت: چرا سخن نمی‌گویی؟ مرد شامی گفت: نمی‌دانم چه بگویم، زیرا اگر بگویم اختلافی نداریم، دورغ گفته‌ام و اگر بگویم کتاب و سنت رفع اختلاف می‌کنند و ما را متحد می‌سازد، سخن بیهوده و گزافی گفته‌ام، زیرا هر کسی از مفهوم و مدلول قرآن توجیهی به نفع خودش می‌کند و اگر بگویم ما اختلاف داریم و هر کدام مدعی هستیم که حق با ما است، در این صورت کتاب و سنت اختلاف ما را حل نکرده است، و از این جهت برای ما سودی نداشته است.[2]
اکنون باید از اهل سنت پرسید، چگونه کتاب خدا، ما را کفایت می‌کند، در حالی‌که همه‌ی اختلافات مسلمین به‌خاطر برداشت‌ها و تفسیرهای نادرست از قرآن است. تا جایی که گروه تروریستی داعش، که به‌زعم همه‌ی مسلمانان، گروهی تکفیری است، با استدلال به قرآن، اهداف تروریستی خویش را پیش می‌برد. حال آیا می‌توان گفت: قرآن ما را کفایت می‌کند!!

پی‌نوشت:

[1]. بخاري، محمّد بن اسماعيل (م 256)، صحيح بخاري، تحقيق: محمد زهير بن ناصر، دار طوق النجاة، چاپ اوّل، 1422هـ. ق، ج6، ص9، ح4432.
[2]. کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1407، کتاب الحجه، ج1، ص172.