پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از طعنه‌هایی که مخالفان به شیعه می‌زنند، اینست که می‌گویند: «شیعیان اصحاب رسول گرامی اسلام را عادل نمی‌دانند.» شیعه در جواب می‌گوید: «باید ملاک اعتقادات ما مسلمانان، قرآن باشد. قرآن اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) را به دو گروه تقسیم کرده است:

الف: اصحابی که مورد رضایت خدا و پیامبرش بودند:
1- «وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرينَ وَ الْأَنْصارِ وَالَّذينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري تَحْتَهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها أَبَداً ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظيم‏.[توبه/100] پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و افرادى كه به نيكى از آن‌ها پيروى كردند، خداوند از آن‌ها خشنود گشت، و آن‌ها (نيز) از او خشنود شدند و باغ‌هايى از بهشت براى آنان فراهم ساخته، كه نهرها از زير درختانش جارى است، جاودانه در آن خواهند ماند و اين است پيروزى بزرگ!»
2- «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا.[فتح/۲۹] محمد فرستاده خدا است و كسانی‌كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند، پيوسته آن‌ها را در حال ركوع و سجود می‏‌بينی، آن‌ها همواره فضل خدا و رضای او را می‏‌طلبند، نشانه آن‌ها در صورتشان از اثر سجده نمايان است، اين توصيف آن‌ها در تورات است، و توصيف آن‌ها در انجيل همانند زراعتی است، كه جوانه‏‌های خود را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته، تا محكم شده، و بر پای خود ايستاده است، و به‌قدری رشد و نمو كرده، كه زارعان را به‌شگفتی وا می‌دارد! اين برای آن است كه كافران را به‌خشم آورد، خداوند كسانی از آن‌ها را كه ايمان آورده‏‌اند و عمل صالح انجام داده‏‌اند، وعده آمرزش و اجر عظيم داده است.» بنابرعقیده شیعه با توجه به این آیات و آیاتی از این دست خیل کثیری از صحابه در این گروه قرار می‌گیرند.

ب: اصحابی که مورد طعن و لعن و نارضایتی خداوند قرار گرفتند:
1- «وَ مِمَّنْ حَوْلَکُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدينَةِ مَرَدُوا عَلَي النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلي‏ عَذابٍ عَظيمٍ.[توبه/101] و بعضی از بادیه‌نشینان که در اطراف شمایند و نیز بعضی از اهل مدینه، منافقند و در نفاق فرو رفته‌اند، که تو آنان را نمی‌شناسی، ما آن‌ها را می‌شناسیم، به‌زودی دوبار عذابشان خواهیم کرد و آن‌گاه به‌سوی عذابی بزرگ برده می‌شوند.»
2- «وَ الَّذينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْريقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلاَّ الْحُسْني‏ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ.[توبه/107] و کسانی‌که مسجدی برای ضرر زدن و کفر و تفرقه بین مؤمنان و به‌انتظار کسانی‌که از قبل با خدا و رسولش ستیز کرده‌اند، ساخته‌اند و قسم می‌خورند که ما جز خیر، منظوری نداریم و خدا شهادت می‌دهد، که آن‌ها دروغ می‌گویند.»
3- «إِنَّ الَّذِینَ یؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً.[احزاب/57] خدا آن کسانی را که او و پیامبرش را اذیت می‌کنند، در دنیا و آخرت لعنت کرده، و عذابی خوار کننده برای ایشان مهیا نموده.»
4- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَینُوا.[حجرات/6] هان! ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! اگر فاسقی خبری برایتان آورد، تحقیق کنید.»
5- «وَمِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَکُونَنَّ مِنَ الصَّالِحينَ.[توبه/75] و بعضی از ایشان با خدا پیمان بسته بودند، که اگر خدا از کرمش به ما عطا کند، قطعاً صدقه می‌دهیم و از شایستگان خواهیم بود.» «فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ.[توبه/ 76] پس زمانی‌که خداوند از فضل خود به آنان بخشید، نسبت به آن بخل ورزیده و با حالت اعراض روی گردانیدند.»
6- «إِنَّ الَّذينَ جاؤُا بِالْإِفْکِ عُصْبَةٌ مِنْکُمْ لا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَکُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَکُمْ لِکُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اکْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَ الَّذي تَوَلَّي کِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظيمٌ.[نور/11] به‌درستی کسانی‌که افک را آوردند، گروهی از شما بودند، نپدارید که آن برای شما شر است، بلکه خیر شما در آن است، برای هر یک از آن‌ها بخشی از گناهی که کسب کرده خواهد بود و آن کس از ایشان که عهده‌دار بخش اعظم آن شد، برایش عذابی بزرگ خواهد بود.»
این آیات ذکر شده و آیات فراوان دیگر تصریح می‌کنند که عده‌ای از صحابه در زمان پیامبر مورد رضایت الهی و برخی دیگر مورد لعن و نارضایتی خداوند قرار گرفته بودند. آیا به نظر شما ما می‌توانیم اعتقادی بر خلاف نظر قرآن داشته باشیم و همه صحابه را مورد تایید و رحمت خداوند قلمداد کنیم و بگوییم همگی آن‌ها عادل و پیرو خداوند و رسولش بودند؟
بنا به تعریفی که اهل‌تسنن از صحابی دارند؛ یعنی هر کسی‌که پیامبر را درک کرده و مدتی در کنار ایشان بوده، هر چند خیلی کوتاه، صحابی محسوب می‌شود! این سوالات مطرح می‌شود که در آیه اول، اعراب بادیه‌نشین که مرتب خدمت پیامبر می‌رسیدند و یا مردم مدینه‌ای که خداوند فرموده، برخی از آن‌ها منافقند، در حالی‌که پیامبر آن‌ها را نمی‌شناسد، آیا جزء صحابه رسول اکرم نبودند؟
یا در مورد آیه دوم آیا سازندگان مسجد ضرار که خداوند آن‌ها را کافر و تفرقه‌انداز و دروغ‌گو معرفی می‌کند، کسانی غیر از اطرافیان پیامبر بودند و پیامبر را درک نکرده بودند، تا به آن‌ها صحابی اطلاق شود؟
یا در مورد آیه سوم آیا کسانی‌که پیامبر را آذار و اذیت می‌کردند و خداوند آن‌ها را در دنیا و آخرت مورد لعن قرار داده و برای آن‌ها عذاب خوار کننده‌ای در نظر گرفته، آنان کسانی غیر از اطرافیان پیامبر بودند و جزء صحابه با تعریفی که اهل سنت ارائه می‌دهند، محسوب نمی‌شوند.
و در آیه چهارم آیا آن شخصی که خبر دروغ را آورد و خداوند او را فاسق نامید، کسی به غیر از یاران پیامبر بود؟
هم‌چنین در آیه پنجم آیا آن شخصی که با پیامبر عهد کرد که اگر وضع مالیش ارتقا پیدا نمود، واجبات مالی‌اش را پرداخت می‌کند و در راه خدا صدقه می‌د‌هد، اما بعد از تحقق آرزویش عهد خود را زیر پا گذاشت و از پیامبر روی‌گردان شد و خداوند او را سرزنش نمود، کسی غیر از صحابه پیامبر بود.
و یا این‌که بنا بر آیه آخر، کسانی‌که آن تهمت بزرگ را به همسر پیامبر زدند و خداوند فرمود آن‌ها گروهی از شما بودند و خداوند برای آنان عذابی عظیم را وعده داده، کسانی غیر از همراهان و اطرافیان و صحابه بودند؟ همه این سوالات و سوالات بی‌شمار دیگر متوجه کسانی است، که بر خلاف نظر قرآن، اعتقاد به عدالت جمیع صحابه پیامبر دارند و بی‌جهت برای همه آن‌ها قداست‌های نابه‌جا در نظر می‌گیرند و راه را برای نقد منصفانه اعمال و رفتار صحابه پیامبر می‌بندند و جویندگان حقیقت را متهم به توهین به مقدسات اسلامی می‌نمایند.