در مسند احمد بن حنبل بارها جریان غدیر گزارش شده است

  • 1392/07/16 - 15:07
مسند احمد بن حنبل که یکی از مسانید معتبر نزد اهل سنت است در جای جای خود داستان غدیر را نقل کرده ، این گزارشات گاهی از سوی صحابه نقل شده و گاهی نیز حضرت علی علیه السلام از مردم ، برای اثبات جریان غدیر شاهد گرفته اند ، با این همه روایات آن هم در یکی از معتبرترین کتاب اهل سنت آیا می توان اصل جریان را نادیده گرفت یا اینکه آن را به وقایع غیر مهم نسبت داد ؟

در میان منابع اهل سنت ، مسند احمد از ویژگی خاصی برخوردار است ، احمد حنبل که یکی از ائمه چهارگانه اهل سنت بوده و علاوه بر این نزد وهابیت نیز مورد قبول و شناخته شده است به طوری که وهابیت فقه خود را فقه حنبلی می دانند ، در مسند خود در روایات متعددی  به قضیه غدیر اشاره کرده است.

احادیث موجود در مسند احمد را به دو بخش می توان تقسیم کرد:

بخش اول : احادیثی است که حضرت علی علیه السلام یا بعضی از صحابه نقل می کنند

و بخش دوم : گزارشاتی است که می گوید ، حضرت علی علیه السلام بر جریان غدیر از مردم شاهد گرفته اند.

در زیر چند نمونه از روایات غدیر در کتاب مسند احمد را نقل می نماییم

نمونه ای از روایات بخش اول :

الف : مسند احمد از قول حضرت علی علیه السلام نقل می کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خم فرمود: هرکس که من مولای اویم علی هم مولای اوست پس بعد از آن برای مردم فرمود: (خدایا) دوست بدار آنکس که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار کسی را که با او دشمنی کند (1)

ب : از یکی از صحابه به نام براء بن عازب نقل شده است که : ما با رسول خدا  (صلی الله علیه و آله) بودیم. در غدیر خم فرود آمدیم. ندای نماز جماعت داده شد. برای پیامبر (صلی الله علیه و آله) جائی در زیر دو درخت تهیه شد، آن حضرت نماز ظهر گزارد و پس از آن دست علی (علیه السلام) را گرفت و فرمود: آیا نمی دانید که من به مؤمنان از خودشان اولی هستم؟

گفتند: بلی، آنگاه دست علی (علیه السلام) را گرفت و فرمود: هرکس من مولای او هستم علی مولای او است.

خداوندا دوست بدار کسی که او را دوست می دارد و دشمن بدار آن کس که او را دشمن می دارد.

پس از آن عمر بن خطاب، علی (علیه السلام) را ملاقات کرد و به او گفت: گوارا باد بر تو ای فرزند ابوطالب که مولای هر مرد مؤمن و زن مؤمنه‌ای شدی. (2)

ج : از یکی از صحابه به نقل از زید بن أرقم نقل شده که : در جحفه (غدیر خم در نزدیکی جحفه واقع شده است) بودیم ، پس در هنگام ظهر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به سوی ما آمد در حالی که بازوی علی (علیه السلام) را گرفته بود. سپس فرمود: ای مردم آیا می دانید من نسبت به مؤمنان از آنها اولی هستم؟

گفتند: آری. فرمود: پس هرکس که من مولای اویم علی هم مولای اوست.

پس به او گفتم؛ آیا پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: خدایا دوست بدار آنکس را که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار کسی را که با او دشمنی می کند ؟ (3)

د : یکی از صحابه نقل می کند که با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در محلی فرود آمدیم که به آن وادی خم می گفتند. پس آن حضرت به نماز امر نمود و در آن گرمای سخت نماز گزارد. سپس برای پیامبر‌ (صلی الله علیه و آله) پارچه ای را بر درختی افکندند تا سایه شود، آن حضرت برای ما خطبه خواند و فرمود: آیا نمی‌دانید و آیا شهادت نمی‌دهید که من نسبت به هر مؤمنی از خودش اولی هستم؟

گفتند: بلی. فرمود: پس هرکس من مولای او هستم علی مولای او است. خداوندا دوست بدار آن کس که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار آن کس که او را دشمن می‌دارد(4)

ه  : گروهی نزد علی (علیه السلام) آمدند و عرض کردند: السلام علیک یا مولانا. حضرت پرسیدند شما کیستید؟ گفتند از موالیان توئیم ای مولای ما.

حضرت فرمود: من چگونه مولای شمایم در حالی که شما گروهی از عرب هستید؟

پاسخ دادند ما روز غدیر خم از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدیم که می فرمود: هرکس که من مولای اویم ، به راستی که این شخص (امام علی علیه‌السلام) مولای اوست. (5)

و اما نمونه ای از روایات بخش دوم : گزارشاتی که می گوید ، حضرت علی علیه السلام بر جریان غدیر از مردم شاهد گرفتند .

در جای جای مسند احمد آمده که حضرت علی علیه السلام وقتی که در کوفه ساکن بودند و عهده دار خلافت مسلمین بودند ، مردم را قسم می دادند تا کسانی که در عصر رسول خدا در جریان واقعه غدیر حاضر بودند ، شهادت دهند و سخنان پیامبر را بازگو کنند، در بعضی از روایات آمده  شش نفر در بعضی 12 نفر و در بعضی دیگر آمده که 13 نفر و در بعضی از گزارشات  هم آمده که 30 نفر  بلند شدند و شهادت دادند که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیده‌اند که می‌فرمود: هرکس که من مولای او هستم پس علی هم مولای اوست(6)

اکنون با توجه به اینکه مسند احمد از معتبرترین کتابهای اهل سنت است و توسط یکی از پیشوایان فقهی آنان نوشته شده که اتفاقا وهابیت نیز داعیه پیروی از وی را دارند ، چگونه می توان این همه روایات را نادیده گرفت ، و جریان غدیر را زیر سوال برد ؟

آیا می شود با این همه گزارش تاریخی حدیثی ، واقعه غدیر را زیر سوال برد یا اینکه آن را به مردم یمن نسبت داد و یا واژه مولا در آن را به معنای دوستی گرفت ؟

 

 

 

منابع :

(1) مسند احمد، جلد 1 ص 152 شماره‌ 1310

(2) مسند احمد ، جلد 4 ص 281 شماره‌ 18502 و جلد 4 ص 281 شماره‌ 18503

(3) مسند احمد ، جلد 4 ص 368 شماره‌ 19298

(4) مسند احمد ، جلد 4 ص 272 شماره‌ 19344

(5) مسند احمد ، جلد 5 ص 419 شماره‌ 23609

(6) مسند احمد ، جلد 1 ص 84 شماره‌ 641 - جلد 1 ص 88 شماره‌ 670- جلد 1 ص 118 شماره‌ 950- جلد 1 ص 119 شماره‌ی 961- جلد 1 ص 119 شماره‌ 964- جلد 4 ص 370 شماره‌ 19321

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.