پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ دربارۀ عدالت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) باید گفت که ایشان به عنوان الگوی حسنه و دارای اخلاق نیکو، یکی از ویژگی‌های رفتاریشان به خصوص در خانواده رعایت عدالت بود. وقتی به سیره آن حضرت مراجعه کنیم این ویژگی، برجستگی و نمود بیشتری پیدا می‌کند. و دارای ابعاد مختلف است، از جمله این که:
- عدالت در مهریه، که هر کدام از همسران پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) چهارصد درهم مهریه داشتند.[1]
- از دیگر موارد عدالت پرداخت نفقه است، به عنوان نمونه پس از فتح خیبر به هر کدام از همسران به یک اندازه خرما و جو پرداخت نمود.[2]
- در رعایت عدالت در همنشینی با همسران، حضرت دقت تمام می‌نمودند. و طوری برنامه ریزی کرده بودند که هر شب در اتاق (حجره) یکی از همسران بودند.[3] حتی در مواقع بیماری نیز این روند ادامه داشت،[4] حضرت در سفرهای خود نیز عدالت را رعایت نموده، و به قید قرعه یکی از همسران را همراه خود می‌بردند. [5] ام سلمه می‌گوید: در سفر حجة الوداع رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) همسرانش را با خود همراه داشت و هر شبانه روز پیش یکی از آنان بود و به این وسیله می‌خواست که میان آنان عدالت برقرار نماید. [6]
در این زمینه حضرت برخی مواقع به سختی می‌افتادند لذا آیه نازل می‌شود که: «هر یک از همسرانت را بخواهی می‌توانی به تأخیر اندازی و هر کدام را بخواهی نزد خود جای دهی و هرگاه بعضی از آن‌ها را که بر کنار ساخته ای بخواهی نزد خود جای دهی گناهی بر تو نیست».[7]
با این وجود حضرت همچنان عدالت را رعایت می‌کردند، پس هیچ فرقی بین همسران پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و دیگر زنان در احکام، وجود ندارد و حرمت ازدواج با زنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) همان طور که گفته شد حفظ حرمت آن حضرت و جلوگیری از سوء استفاده بدخواهان بود و نسبت به زنان آن حضرت هم باید گفت که علاوه بر حفظ حرمت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) افتخارات بزرگ، مسئولیت‌های بزرگی را در پی دارند و زنان حضرت به این افتخار که همسر آن حضرت باقی بمانند راضی بودند و آن‌ها نیز دوست داشتند پس از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با کسی ازدواج نکنند، چنان که در میان مردم عادی نیز این مسائل است که همسران برخی از بزرگان و مردان خوب پس از وفات ازدواج نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند که تنها زندگی نمایند.
و در نهایت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) در تمام مراحل، عدالت را با همسران خود رعایت می‌نمودند حتی آنجا که خداوند این حق را دادند که می‌تواند به دل خواه خود رفتار کند.

پی نوشت:

[1]. ابن عبدالبر، استیعاب، بیروت، دارالجیل، 1412 ق، ج 4، ص 1845
[2]. ابن کثیر، البدایة و النهایه، بیروت، دارالفکر، 1407 ق، ج 4، ص 20
[3]. ابن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410 ق، ج 8، ص 72
[4]. همان، ج 8، ص 135
[5]. بلاذری، انساب الاشراف بیروت، دارالفکر، 1417 ق، ج 1، ص 414
[6]. ابن سعد، همان، ج 8، ص 166
[7]. احزاب: 51.
منبع: نرم افزار پاسخ، مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات